Antoni Sypek
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 18 lutego 1946 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 13 lutego 2020 |
| Zawód, zajęcie | historyk, regionalista, społecznik, genealog |
| Alma Mater | |
| Partia | Porozumienie Samorządowe UCZCIWOŚĆ |
Antoni Sypek (ur. 18 lutego 1946 w Tarnowie, zm. 13 lutego 2020 tamże) – polski historyk, regionalista, nauczyciel, wychowawca, działacz społeczny, genealog, pisarz oraz gawędziarz[1]. Autor książek, audycji. Radny miasta Tarnowa[2][3][4].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Antoni Sypek urodził się w Tarnowie w 1946. W 1966 ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Brodzińskiego w Tarnowie. Absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie na kierunku historia. W wieku 23 lat osierociła go matka[5]. Tak wspominał swoje pochodzenie:
"Jedni dziadkowie czy pradziadkowie pochodzili z Lachów Sądeckich, spod Limanowej czy Tymbarku, inni z równin pod mieleckich. Babcia matczysta była rodowitą chyszowianką[5](...) Parafia Wadowice Górne, pomiędzy Radomyślem Wielkim a Mielcem, w niej wieś Wampierzów, to kolebka moich przodków. Na koniec życia coraz częściej odbywam wędrówkę myślami czy fizycznie do tej nieznanej mi wcześniej wsi na równinach Powiśla. Coraz częściej myślę o Sypkach, którzy w Wampierzowie siedzą już co najmniej 300 lat. Wracam więc myślami i fizycznie do mojej wsi rodzinnej, z której dziadek Józef, sierota bez ojca i matki, po wielkiej tragedii rodzinnej, osiadł przed Wielką Wojną w Tarnowie i dał początek tarnowskiej linii Sypków.[6]"
Współpracował z czasopismami m.in.: "Polska Gazeta Krakowska", "Echo Tarnowa", "Temi: galicyjski tygodnik informacyjny", dodatkiem krakowskim "Gazety Wyborczej"[7].
Współautor audioprzewodnika po powiecie tarnowskim[8] oraz audycji „Uwaga, człowiek” realizowanych przez Tarnowską Artystyczną Konfraternię[9]. Miał wiedzę i radiowy głos, dlatego bywał gościem w Radiu Kraków, Radiu Maks i Radiu RDN Małopolska[10].
Był bratem zmarłego w 2018 nauczyciela fizyki Tadeusza Sypka[11].
Antoni Sypek zmarł[12] 13 lutego 2020 roku, w wieku 74 lat. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 18 lutego 2020 roku na Starym Cmentarzu w Tarnowie.
Działalność społeczna[edytuj | edytuj kod]
Założyciel i prezes Komitetu Opieki nad Starym Cmentarzem w Tarnowie, organizator dorocznych kwest na rzecz ratowania zabytkowych nagrobków na tej nekropolii.
Współzałożyciel Tarnowskiego Towarzystwa Kulturalnego. Współautor "Rocznika Tarnowskiego".
Przez dwie kadencje zasiadał w Radzie Miasta Tarnowa, pełnił m.in. funkcję przewodniczącego Komisji Kultury i Sportu. Działał również w Radzie Kultury przy prezydencie miasta[4].
Wraz z Andrzejem B. Krupińskim przewodnik po mieście w ramach tzw. "Spacerków historycznych" organizowanych przez Tarnowskie Regionalne Centrum Koordynacji i Obsługi Turystyki oraz Tarnowskie Centrum Kultury[13][14].
Odznaczony został "Ryngrafem Niepodległości" (2016)[15].
Publikacje książkowe (wybór)[16][edytuj | edytuj kod]
- Karol Kaczkowski (1990)
- Dzieje Bursy św. Kazimierza w Tarnowie (1991)
- Przewodnik po Starym Cmentarzu cz. I (1991)
- Jakub Bojko z Gręboszowa (1993)
- Żywot św. Kingi (1994) (współredaktor książki)
- Szkoła Męska im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie 1784-1966 (1994)
- Szkoła Żeńska im. J. Słowackiego na Grabówce (nie opublikowana)
- Przewodnik po Starym Cmentarzu cz. II (1994) ISBN 83-90152940
- 60 lat Zakładu Energetycznego Tarnów : 1937-1997 : zarys monograficzny energetyki tarnowskiej (1997) ISBN 83-90792001
- III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Tarnowie 1897-1997 (1997)
- Najstarsza i najbogatsza córa Tarnowa : Od Kasy Oszczędności Miasta Tarnowa do Banku Przemysłowo-Handlowego S.A. : 1861-1996 (1998) ISBN 83-85988-22-X
- Przewodnik po Starym Cmentarzu cz. III (2000)
- I Liceum Ogólnokształcące im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie 1945-1966 (2001) ISBN 83-87785113
- Szkoła Podstawowa im. K. Hoffmanowej w Tarnowie 1853-2003 (2003) ISBN 83-91985105
- Mój Tarnów (2005, II wyd. rozszerzone 2007, III wyd. uzupełnione i poprawione 2017[17]) ISBN 83-87183970
- Dzieje starego szpitala w Tarnowie 1998-2008 (2008) (współautor) ISBN 978-83-87785628
- 140 lat Towarzystwa Lekarskiego w Tarnowie: zarys historii 1870-2010 (2011)[7]
- Kawiarnia Tatrzańska. Życie towarzyskie Tarnowa XIX-XX w. (2012) ISBN 978-83-93554300
- Tarnów cegłą murowany. Monografia cegielni tarnowskich 1330-2015 (2015)[18] ISBN 978-83-94371302
- Dzieje Koła Łowieckiego “Darz Bór” w Tarnowie (2018)[16] ISBN 978-83-94905705
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- 2014 – Film dokumentalno-fabularyzowany Ks. Roman Sitko. Bohater z wiary[19] (reż. Dawid Szpara[20])
- 2018 – Film dokumentalno-fabularyzowany Stefania Łącka. Anioł w pasiaku (reż. Dawid Szpara)[21]
- 2019 – Film Skrzypek (reż. Łukasz Olszówka)[22]
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Na wniosek Stanisława Siekierskiego (przyjaciela historyka) i mieszkańców miasta Rada Miejska w Tarnowie nadała nazwę nieruchomości przylegającej do Starego Cmentarza. Od 23.04.2020 część ul. Narutowicza na wschód od Wątoku i przylegająca do Starego Cmentarza, nosi nazwę Skweru Antoniego Sypka[23].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zmarł znany tarnowski historyk, Antoni Sypek [online], Radio RDN | Radio Dobrze Nastawione [dostęp 2020-02-13] (pol.).
- ↑ Łukasz Winczura, Nie żyje Antoni Sypek, wybitny tarnowski historyk [online], Gazeta Krakowska, 13 lutego 2020 [dostęp 2020-02-13] (pol.).
- ↑ Zmarł historyk i dokumentalista dziejów Tarnowa Antoni Sypek - Tarnów - Wiadomości - Radio Kraków [online], radiokrakow.pl [dostęp 2020-02-13] (pol.).
- ↑ a b Odszedł Antoni Sypek [online], TARNÓW - Polski Biegun Ciepła [dostęp 2020-02-14] (pol.).
- ↑ a b Wywiad: Antoni Sypek - Człowiek Instytucja [online], Zdrowy-Senior.org, 21 marca 2016 [dostęp 2020-02-13] (pol.).
- ↑ Antoni Sypek, wpis z 26 listopada 2019 na FB [online], www.facebook.com [dostęp 2020-02-13] (pol.).
- ↑ a b SOWA OPAC : Bibliografia Małopolski [online], bibliografia.malopolska.pl [dostęp 2020-02-13].
- ↑ Audioprzewodnik w nowej wersji [online], Tarnów, 25 lipca 2016 [dostęp 2020-02-13] (pol.).
- ↑ Dobiegł końca projekt „Uwaga, człowiek” realizowany przez Tarnowską Artystyczną Konfraternię, polegający na archiwizacji wspomnień ludzi - częstokroć zapomnianych [online], www1.atlas.intarnet.pl [dostęp 2020-02-13].
- ↑ Antoni Sypek [online], Radio RDN | Radio Dobrze Nastawione [dostęp 2020-02-13] (pol.).
- ↑ We wtorek pogrzeb Tadeusza Sypka [online], Radio RDN | Radio Dobrze Nastawione [dostęp 2020-02-13] (pol.).
- ↑ Odszedł Antoni Sypek [online], TARNÓW - Polski Biegun Ciepła [dostęp 2020-02-18] (pol.).
- ↑ ZIOB, Od wodociągów po hotelarstwo [online], Dziennik Polski, 30 czerwca 2010 [dostęp 2020-02-13] (pol.).
- ↑ Redakcja, Spacery po Tarnowie i Starym Cmentarzu [online], Dziennik Polski, 7 sierpnia 2004 [dostęp 2020-02-13] (pol.).
- ↑ s, Festiwalowe nagrody dla M. Żychowskiej, A. Sypka i chor. R. Głowackiego [online], www.ryglice-okolice.pl [dostęp 2020-02-13] (pol.).
- ↑ a b Antoni Sypek [online], Kultura.Tarnów [dostęp 2020-02-13] (pol.).
- ↑ Mój Tarnów - Antoni Sypek - Księgarnia Współczesna [online], www.ksiegarnia.tarnow.pl [dostęp 2020-02-16] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-16].
- ↑ Tarnów cegłą murowany [online] [dostęp 2020-02-13].
- ↑ Ks. Roman Sitko. Bohater z wiary [online] [dostęp 2020-02-28].
- ↑ Dawid Szpara [online] [dostęp 2020-03-05].
- ↑ Film o Stefanii Łąckiej na ekranie kina Sokół [online] [dostęp 2020-02-28].
- ↑ Paulina Marcinek, Film Łukasza Olszówki z Woli Rzędzińskiej będzie pokazywany w Hollywood [online], Gazeta Krakowska, 17 października 2019 [dostęp 2020-02-16] (pol.).
- ↑ Ronda i skwer nie są już bezimienne [online], TARNÓW - Polski Biegun Ciepła [dostęp 2020-04-24] (pol.).