Antoni Kochanek

Antoni Kochanek
Antek
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia

1 grudnia 1906
Podlipie

Data i miejsce śmierci

2 stycznia 1937
Almadrones

Przebieg służby
Lata służby

1928–1930, 1936–1937

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Brygady Międzynarodowe

Jednostki

Batalion im. Jarosława Dąbrowskiego

Stanowiska

dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

hiszpańska wojna domowa †

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari

Antoni Kochanek ps. „Antek” (ur. 1 grudnia 1906 w Podlipiu, zm. 2 stycznia 1937 pod Almadrones) – uczestnik wojny domowej w Hiszpanii, dowódca batalionu im. Jarosława Dąbrowskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn małorolnego chłopa Stanisława, skończył 4 klasy szkoły powszechnej. Od 1928 odbywał służbę wojskową w 16 pułku piechoty w Tarnowie, następnie w Stanisławowie, uzyskując stopień kaprala. W 1930 wyjechał do Francji w poszukiwaniu pracy i pracował najpierw jako górnik, później w zakładach samochodowych Renault. Od 1932 działacz związków zawodowych i Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom, wkrótce wstąpił również do Francuskiej Partii Komunistycznej. W 1934 podczas wielkiego kryzysu został zwolniony podczas tzw. redukcji. Był sekretarzem Komitetu Bezrobotnych w południowym okręgu Paryża, organizował manifestacje pod merostwem i polskim konsulatem, domagając się wypłacenia zasiłku bezrobotnym i zapewnienia im dachu nad głową. Podczas jednej z manifestacji przed gmachem konsulatu został aresztowany i skazany na 3 miesiące więzienia. Zwolniony z nakazem natychmiastowego opuszczenia Francji, ukrywał się przed policją i kontynuował działalność w FPK, MOPR i Komitecie Bezrobotnych, zakładał polskie sekcje związków zawodowych w podparyskich wioskach wśród polskich robotników rolnych.

Latem 1936 zgłosił się jako ochotnik na wojnę domową w Hiszpanii, prowadził szkolenia grupy 36 Polaków. Od 8 września 1936 walczył w Madrycie, następnie w górach Guadarramy, m.in. pod Pelahustan i w rejonie Osso, gdzie wyróżniał się zdolnościami wojskowymi i odwagą. Od października 1936, awansowany na porucznika, dowodził 3 kompanią strzelecką w batalionie im. Dąbrowskiego. 20 listopada, po ciężko rannym Stanisławie Ulanowskim, został dowódcą batalionu. 26 listopada został ciężko ranny w Puerta del Hierro na przedmieściach Madrytu, do 30 grudnia przebywał w szpitalu w Madrycie. Wrócił na front i jako kapitan ponownie objął dowództwo batalionu, walcząc na odcinku Guadalajary. Poległ 2 stycznia 1937 roku pod Almadrones[1][2]. Pomimo śmierci dowódcy batalionu, Polacy zdołali zdobyć miejscowość[2].

Pośmiertnie odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy w 1945[3] i awansowany na majora.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Mała Encyklopedia 1970 ↓, s. 56.
  2. a b Lech Wyszczelski: Bohaterowie stu bitew. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986, s. 64.
  3. Wojciech Stela: Polskie ordery i odznaczenia (Vol. II). Warszawa: 2008, s. 405

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Polski Słownik Biograficzny t. XIII, Wrocław-Warszawa-Kraków 1967-1968.
  • Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego t. 3, Warszawa 1992.
  • Mała Encyklopedia Wojskowa (K–Q). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.