Anna Kurska
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 24 sierpnia 1929 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 25 sierpnia 2016 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | prawniczka, polityk |
| Alma Mater | |
| Stanowisko | senator V i VI kadencji (2001–2007) |
| Partia | |
| Rodzice | Tadeusz, Teodora |
| Małżeństwo | Witold Kurski |
| Dzieci | |
| Odznaczenia | |
   | |
.jpg)
Anna Maria Kurska z domu Modzelewska (ur. 24 sierpnia 1929 we Lwowie, zm. 25 sierpnia 2016[1] w Ustrzykach Dolnych[2]) – polska prawniczka i polityk, adwokat, sędzia, działaczka opozycji demokratycznej w okresie PRL, senator V i VI kadencji.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodziła z rodziny ziemiańskiej. Ojciec Tadeusz Modzelewski (1867–1936), syn Narcyza i Klary z Weydlichów, był właścicielem majątku na dawnych ziemiach Rzeczypospolitej (pozostawionego po rewolucji październikowej na tzw. sowieckiej Ukrainie). Matka Teodora (1887–1969), córka Józefa Bernsteina vel Niemirowskiego i Anny z Sommersteinów, regionalistka i badaczka haftów, tkanin oraz strojów Warmii i Mazur[3], pochodziła z rodziny żydowskich kupców (jej bratem był Lewis Bernstein Namier)[4].
Pierwsze 10 lat dzieciństwa spędziła w majątku Koszyłowce w powiecie buczackim, znajdującym się około 20 km od Buczacza[5]. Tereny te po II wojnie światowej znalazły się na obszarze zachodniej Ukrainy w rejonie zaleszczyckim obwodu tarnopolskiego. W czasie II wojny światowej była działaczką Szarych Szeregów we Lwowie oraz uczestniczką powstania warszawskiego jako sanitariuszka (pseud. Marta)[6].
Ukończyła w 1955 studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Po odbyciu aplikacji zdała egzamin sędziowski, orzekała w sądach w Tczewie i Malborku. W sierpniu 1980 przeszła do pracy w Sądzie Wojewódzkim w Gdańsku.
Od września 1980 działała w NSZZ „Solidarność”. Weszła w skład zarządu Regionu Gdańskiego związku. W związku z działalnością opozycyjną w stanie wojennym została odwołana ze stanowiska sędziego. Pracowała następnie w spółdzielniach kółek rolniczych województwa gdańskiego i elbląskiego.
W 1988 uzyskała uprawnienia adwokata, praktykowała w Tczewie do 1990, kiedy to ponownie uzyskała nominację sędziowską. Należała do Stowarzyszenia Godność.
W 2001 została wybrana na senatora V kadencji w okręgu gdańskim z ramienia lokalnego „Komitetu Wyborczego Wyborców i Sympatyków Lecha Kaczyńskiego Prawo i Samorządność”. W tym samym roku wstąpiła do Prawa i Sprawiedliwości i weszła w skład rady politycznej tej partii. W Senacie zasiadała w Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz w Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą. Do 25 czerwca 2004 zasiadała w klubie senatorskim Blok Senat 2001, następnie została członkinią klubu parlamentarnego PiS.
W 2005 z ramienia PiS po raz drugi uzyskała mandat senatorski. Zasiadała w tych samych komisjach, co w poprzedniej kadencji, a także (do 15 listopada 2005) w Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich. W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2007 bez powodzenia ubiegała się o reelekcję.
W wyborach parlamentarnych w 2011 ubiegała się bezskutecznie o mandat senatora z ramienia PiS w okręgu wyborczym nr 66[7]. Niedługo później została usunięta z partii. Należała potem do Solidarnej Polski, zasiadała przez kilka miesięcy w powołanej w grudniu 2013 radzie głównej tej partii. Z jej listy bez powodzenia startowała w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014[8].
Odznaczenia i upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W 2009, za wybitne zasługi w kształtowaniu państwa prawa, a w szczególności za działalność na rzecz zachowania praworządności w czasach PRL, została odznaczona przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[9]. W 2016 pośmiertnie odznaczona przez Andrzeja Dudę Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[10] oraz Krzyżem Wolności i Solidarności[11].
W 2019 jej wizerunek znalazł się na muralu „Kobiety Wolności” na stacji PKM Strzyża w Gdańsku[12].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Była żoną Witolda Kurskiego, z którym miała dwóch synów: Jarosława oraz Jacka[13]. Została pochowana na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku[10] (rejon IV, taras I, rząd 1a, grób 45)[14]. Miała starszą siostrę Klarę[5] (1925–1973).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nie żyje była senator PiS Anna Maria Kurska. onet.pl, 25 sierpnia 2016. [dostęp 2016-08-25].
- ↑ Anna Kurska. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2021-04-17].
- ↑ Andrzej A. Zięba: Teodora Modzelewska. W: Etnografowie i ludoznawcy polscy. Sylwetki, szkice biograficzne. Ewa Fryś-Pietraszkowa, Anna Spiss (red.). T. II. Wrocław-Kraków: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Oddział Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Krakowie, 2007, s. 210–212.
- ↑ Michał Nogaś: Jarosław Kurski: Mama wstydziła się swego żydostwa. Szczyciła się pochodzeniem ziemiańskim. wyborcza.pl, 30 września 2022. [dostęp 2022-10-01].
- ↑ a b Jarosław Kurski: Anna Kurska (1929–2016). Nasza Mama. wyborcza.pl, 3 września 2016. [dostęp 2016-09-03].
- ↑ Anna Maria Kurska. wyborcza.pl, 27 sierpnia 2016. [dostęp 2016-08-27].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2013-12-21].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2014. [dostęp 2014-06-23].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 kwietnia 2009 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2009 r. nr 39, poz. 613).
- ↑ a b Gdańsk: uroczystości pogrzebowe senator Anny Kurskiej. tvp.info, 30 sierpnia 2016. [dostęp 2016-08-30].
- ↑ Postanowienie nr rej. 596/2016 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 grudnia 2016 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2017 r. poz. 152).
- ↑ Izabela Biała: Kobiety Wolności – niezwykły mural na stacji PKM Strzyża przypomina polskie opozycjonistki. gdansk.pl, 5 lipca 2019. [dostęp 2021-05-14].
- ↑ Marcin Fabjański. Inni bracia K.. „Przekrój”. nr 41, 2005. [dostęp 2022-10-02].
- ↑ Anna Kurska. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-05-22].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Biogram na stronie Senatu (VI kadencja). [dostęp 2013-12-21].
- Arkadiusz Kazański: Anna Kurska. Encyklopedia Solidarności. [dostęp 2022-10-02].