Andrzej Boryszewski
| Prymas Polski | ||
 | ||
| ||
| Data urodzenia | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | ||
| Arcybiskup metropolita gnieźnieński | ||
| Okres sprawowania | 1503–1510 | |
| Arcybiskup metropolita lwowski | ||
| Okres sprawowania | 1493–1503 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Nominacja biskupia | 23 maja 1488 | |
| Sakra biskupia | brak danych | |
| Data konsekracji | nieznana | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
Andrzej Boryszewski, Andrzej Róża z Boryszewic herbu Poraj (ur. 1435, zm. 20 kwietnia 1510 w Łowiczu) – duchowny rzymskokatolicki, biskup koadiutor lwowski w latach 1488–1493, arcybiskup metropolita lwowski w latach 1493–1503, administrator apostolski przemyski w latach 1501–1503, arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski w latach 1503–1510, interrex[1], senator I Rzeczypospolitej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Został mistrzem Akademii Krakowskiej[2], studiował też w Rzymie[3]. Proboszcz łęczycki, archidiakon lwowski[3], kanonik gnieźnieńskiej kapituły katedralnej[4](od 1462)[5], krakowski (od 1468), włocławski (od 1473) i poznański (od 1485)[3], kantor gnieźnieński (od 1465)[5] i sandomierski[3], prepozyt łęczycki (od 1469), scholastyk krakowski (od 1474), kustosz gnieźnieński (1490–1501), sekretarz kancelarii królewskiej (1479–1486), posiadał przywilej kreacji notarialnej[5], kolektor świętopietrza[3].
23 maja 1488 został prekonizowany biskupem koadiutorem arcybiskupa metropolity lwowskiego Jana Strzeleckiego (Wątróbki). Rządy w archidiecezji lwowskiej objął przed 26 sierpnia 1493. Był świadkiem wydania przywileju piotrkowskiego w 1496[6]. 6 maja 1499 podpisał w Krakowie akt odnawiający unię polsko-litewską[7]. 1 lutego 1501 został administratorem apostolskim diecezji przemyskiej. 3 października 1501 podpisał dekret elekcyjny Aleksandra Jagiellończyka na króla Polski[8]. Był sygnatariuszem unii piotrkowsko-mielnickiej z 1501[9]. 18 grudnia 1503 został przeniesiony na arcybiskupstwo gnieźnieńskie. Ingres odbył się w 28 lutego 1504. W 1505 na sejmie w Radomiu podpisał konstytucję Nihil novi[10]. Jako komisarz królewski 18 września 1506 ogłosił statut Prus Królewskich[11]. Na sejmie w Piotrkowie 8 grudnia 1506[12] podpisał dyplom elekcji Zygmunta I Starego na króla Polski i wielkiego księcia litewskiego[13].
Dbał o dobra materialne diecezji. Aktywnie uczestniczył w działalności dyplomatycznej i politycznej, w której reprezentował interesy dynastii Jagiellonów. Wspierał rozwój kultury humanistycznej w Polsce[potrzebny przypis].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ L. Finkel, Elekcja Zygmunta I, Kraków 1910, s. 187.
- ↑ J. Krzyżaniakowa, Urzędnicy kancelarii królewskich w wielkopolskich kapitułach katedralnych w XV wieku, [w:] Drogą historii. Studia ofiarowane profesorowi Józefowi Szymańskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Lublin 2001, s. 239.
- ↑ a b c d e J. Wiśniewski, Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186–1926 r. tudzież sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r., Radom 1926, s. 25.
- ↑ J. Korytkowski (oprac.), Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych. Podług źródeł archiwalnych, t. I, Gniezno 1883, s. 68.
- ↑ a b c K. Skupiński, Notariat publiczny w średniowiecznej Polsce, Lublin 1979, s. 118.
- ↑ J.W. Bandtkie, Ius Polonicum : codicibus veteribus manuscriptum et editionibus quibusque collatis, Warszawa 1831, s. 358.
- ↑ Akta unji Polski z Litwą, 1385–1791, wydali S. Kutrzeba i W. Semkowicz, Kraków 1932, s. 121.
- ↑ H. Hofmanówna, Dekret elekcyjny króla Aleksandra z dn. 3 października 1501 roku, w: Przegląd Historyczny, Tom 17, Numer 1 1913, s. 95.
- ↑ Akta unji Polski z Litwą, 1385–1791, wydali S. Kutrzeba i W. Semkowicz, Kraków 1932, s. 136.
- ↑ Volumina Legum, t. I. Petersburg 1859, s. 140.
- ↑ K. Górski, Łukasz Watzenrode : życie i działalność polityczna (1447–1512), Wrocław 1973, s. 80.
- ↑ Corpus iuris Polonici. Sectionis 1, Privilegia, statuta, constitutiones, edicta, decreta, mandata regnum Polniae spectantia comprehendentis. Vol. 3, Annos 1506–1522 continentis, Kraków 1906, s. 10–11.
- ↑ L. Finkel, Elekcya Zygmunta I. Sprawy dynastyi Jagiellońskiej i Unii Polsko-Litewskiej, Kraków 1910, s. 215.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny, wyd. II, popr. i uzupeł., Warszawa 2000, s. 38–39. ISBN 83-211-1311-7.
- Korytkowski J., Arcybiskupi gnieźnieńscy.
- Śmigiel K., Słownik biograficzny arcybiskupów gnieźnieńskich i prymasów Polski.
Literatura dodatkowa[edytuj | edytuj kod]
- Papée F., Boryszewski Andrzej, [w:] Polski Słownik Biograficzny. t. 2, Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, Kraków 1936, s. 359–360. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Nota biograficzna Andrzeja Boryszewskiego na stronie archidiecezji gnieźnieńskiej (arch.). [dostęp 2021-05-20].
- Nota biograficzna Andrzeja Boryszewskiego w serwisie Prymasa Polski. [dostęp 2021-05-20].
- Andrzej Boryszewski [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2012-02-21] (ang.).