Andrzej Betlej

Andrzej Betlej
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 października 1971
Kraków

Dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu - Państwowych Zbiorów Sztuki
Okres

od 3 stycznia 2020

Poprzednik

Jan Juliusz Ostrowski

Dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie
Okres

od 1 stycznia 2016
do 2 stycznia 2020

Poprzednik

Zofia Gołubiew

Następca

Andrzej Szczerski

Dyrektor Instytutu Historii Sztuki UJ
Okres

od 2012
do 2016

Poprzednik

Piotr Krasny

Następca

Teresa Rodzińska-Chorąży

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Medal „Pro Patria” Odznaka Honorowa Województwa Małopolskiego – Krzyż Małopolski Odznaka „Honoris Gratia” Krzyż Kawalerski Orderu „Za Zasługi dla Litwy” Order "Jedność i Wola" (Ukraina; WGO "Kraina")
Multimedia w Wikimedia Commons

Andrzej Tadeusz Betlej (ur. 26 października 1971 w Krakowie) – polski historyk sztuki, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 2012–2016 dyrektor Instytutu Historii Sztuki UJ, 3 września 2015 powołany przez Małgorzatę Omilanowską na dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie[1] (pełnił funkcję od 1 stycznia 2016 do 2 stycznia 2020). W lipcu 2019 powołany przez Piotra Glińskiego na dyrektora Zamku Królewskiego na Wawelu[2] (od 3 stycznia 2020). 19 listopada 2020 powołany na zastępcę przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK)[3].

Działalność naukowa[edytuj | edytuj kod]

Absolwent historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, profesor nadzw. w Instytucie Historii Sztuki UJ[4]. W 1999 roku uzyskał stopień doktora (praca doktorska pod kierunkiem prof. Jana Ostrowskiego). 28 stycznia 2011 Rada Wydziału Historycznego UJ nadała mu stopień naukowy doktora habilitowanego.

Jego zainteresowania naukowe koncentrują się przede wszystkim na sztuce nowożytnej, a zwłaszcza na architekturze i rzeźbie na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej oraz na zagadnieniach mecenatu artystycznego magnaterii i oddziaływania wzorców graficznych. Stypendysta zagraniczny Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2002; w Zentralinstitute für Kunstgeschichte w Monachium)[5]; Kościuszko Foundation (2003, w The Getty Research Institute w Los Angeles), wielokrotnie Fundacji Lanckorońskich z Brzezia, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Departamentu Stanu USA (w ramach The International Visitor Leadership Program). Dwukrotnie otrzymał granty badawcze Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Ekspert Narodowego Centrum Nauki oraz Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.

Od 2012 roku pełni funkcję redaktora naczelnego czasopisma Modus. Prace z historii sztuki. Jest również członkiem rad wydawniczych czasopism „Teka Lubelska” i „Sztuka Polski Środkowej. Studia”, „Opuscula Musealia”, „Roczniki Sztuki Śląskiej”, „Rozprawy Muzeum Narodowego w Krakowie”.

Współredaktor serii wydawniczych: Sztuka kresów wschodnich (t. 4–7); Kraków 1994–2012, Materiały do dziejów sztuki i kultury XVII i XVIII wieku (t. 1–8, Kraków 2016-) oraz książek: Praxis atque theoria. Studia ofiarowane profesorowi Adamowi Małkiewiczowi (Kraków 2006), Fides Ars Scientia. Studia dedykowane pamięci Księdza Kanonika Augustyna Mednisa (Tarnów 2008), Między Wrocławiem a Lwowem. Sztuka na Śląsku, w Małopolsce i na Rusi Koronnej w czasach nowożytnych (Wrocław 2011), Ornament i dekoracja dzieła sztuki (Kraków 2015), Velis quod possis. Studia z historii sztuki ofiarowane Profesorowi Janowi Ostrowskiemu (Kraków 2016), Muzeum Narodowe w Krakowie 1879-2019 (Kraków 2019), Zapomniane dziedzictwo: zbiór odlewów gipsowych Uniwersytetu Jagiellońskiego (Kraków 2019); Kościoły i klasztory rzymskokatolickie na terenie dawnego województwa bełskiego, (t. 1–2, Kraków 2021); Praxis sine theoria. Księga pamiątkowa poświęcona pamięci Profesora Adama Małkiewicza - w 140-lecie powstania pierwszej katedry historii sztuki na ziemiach polskich (Kraków 2022).

Członek Komisji Historii Sztuki i Komisji Wschodnioeuropejskiej Polskiej Akademii Umiejętności, Stowarzyszenia Historyków Sztuki (w latach 2003–2008 członek, 2019-2022 wiceprezes Zarządu Głównego[6]), Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym, ICOM.

Członek Rady Naukowej Instytutu Sztuki PAN (2014–2018), Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych (2015–2018), Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk i Narodowego Komitetu Historii Sztuki (2012–2015, 2016–2019, 2020–2023; 2024–)[7], a także Rady Naukowej Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie (2019–)[8], Rady Naukowej Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu (2022–2026)[9]. Przewodniczący Rady Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA[10].

Działalność muzealnicza[edytuj | edytuj kod]

Za jego kadencji jako dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie zostały zorganizowane znaczące i wyróżniane wystawy problematyczne oraz monograficzne: "Mariae Mater Misericordia" (2016), "Twarzą w twarz. Sztuka w Auschwitz" (2017), "WYSPIAŃSKI" (2017), "Teraz Komiks!" (2017), "Mistrz i Katarzyna. Hans von Kulmbach i jego dzieła dla Krakowa" (2018), "Wajda" (2019), a 19 grudnia 2019 roku został otworzony Pałac Książąt Czartoryskich Muzeum XX. Czartoryskich.

Za kadencji w Zamku Królewskim na Wawelu przywrócono ekspozycję namiotów tureckich (2020), otworzoną wielką wystawę "Wszystkie arrasy króla. Powroty 2021–1961–1921" (2021), "Ekspresja. Lwowska rzeźba rokokowa" (2023), "Obraz Złotego Wieku. Kultura wizualna doby Jagiellonów" (2023) oraz otworzono nową stałą wystawę "Wawel Odzyskany" (2020), ekspozycję Skarbca Koronnego (2022), Lapidarium (2024) oraz sztuki staropolskiej na zamku w Pieskowej Skale (2023).

Pozostawał w składzie Rady do Spraw Muzeów i Miejsc Pamięci Narodowej przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego (kadencja 2018–2021, 2023-2024)[11], a także Rad Muzeów: Zamku Królewskiego na Wawelu (2016–2019)[12], Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy (2016–2019)[13], Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu (2016–2021)[14], Muzeum Czartoryskich w Puławach (2018–2021)[15].

Jest przewodniczącym Rady Muzeum Narodowego w Poznaniu (2020-2023) oraz członkiem rad muzealnych: Muzeum Narodowego w Kielcach (2016-), Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie (2018–)[16], Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie (2020–), Zamku Królewskiego w Warszawie (2021–), Muzeum Narodowego w Lublinie (2020–), Narodowego Instytutu Muzealnictwa (d. NIMOZ) (2023–).

Nagrody i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Andrzej Betlej powołany na dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie [online], onet.pl, 3 września 2015 [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-06] (pol.).
  2. ↑ Zmiany w krakowskich muzeach. „Będą służyły dobru instytucji” - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2020-01-04] (pol.).
  3. ↑ Jest nowy przewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa [online], KRKnews, 19 listopada 2020 [dostęp 2020-11-22] (pol.).
  4. ↑ Wykładowcy - Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego [online], ihs.uj.edu.pl [dostęp 2019-11-24].
  5. ↑ Andrzej Betlej [online], Klub Stypendystów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej [dostęp 2019-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-23].
  6. ↑ SHS » Zarząd Główny [online] [dostęp 2019-11-24] (pol.).
  7. ↑ Skład Komitetu Nauk o Sztuce PAN. [dostęp 2019-06-14].
  8. ↑ Rada Naukowa [online], 149.156.51.45 [dostęp 2019-11-24].
  9. ↑ Dział Informacji, » Rada Naukowa ZNiO IV kadencji (2022-2026) - Ossolineum [online] [dostęp 2023-09-20] (ang.).
  10. ↑ Powołanie Rady Instytutu POLONIKA MKiDN - 2019 [online] [dostęp 2019-11-24] (pol.).
  11. ↑ Powołanie członków Rady ds. Muzeów i Miejsc Pamięci Narodowej - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2019-11-24] (pol.).
  12. ↑ Biuletyny Informacji Publicznej [online], bip.malopolska.pl [dostęp 2019-11-24].
  13. ↑ Aktualnosci - Nowa Rada Muzeum : Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy [online], muzeum.bydgoszcz.pl [dostęp 2019-11-24].
  14. ↑ Rada Muzeum – Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu [online] [dostęp 2019-11-24] (pol.).
  15. ↑ Dziennik Wschodni, Sześć osób będzie oceniać działalność Muzeum Czartoryskich w Puławach [online], Dziennik Wschodni [dostęp 2019-11-24] (pol.).
  16. ↑ Rada Muzeum [online], www.lazienki-krolewskie.pl [dostęp 2019-11-24] (pol.).
  17. ↑ Wręczenie medali „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” MKiDN - 2015 [online] [dostęp 2019-11-24] (pol.).
  18. ↑ Uchwała nr 1757/19 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 24 września 2019 r. [online] [dostęp 2019-10-20].
  19. ↑ M.P. z 2023 r. poz. 93
  20. ↑ Noc Muzeów za nami - Magiczny Kraków [online], www.krakow.pl [dostęp 2023-06-30].
  21. ↑ Ordino „Už nuopelnus Lietuvai“ Riterio kryžiumi apdovanotas Lietuvos bičiulis, Krokuvos Vavelio karališkosios pilies direktorius Andrzejus Betlejus [online], www.valdovurumai.lt [dostęp 2023-07-07] (lit.).
  22. ↑ Lietuvos Respublikos Prezidento dekretas nr. 1K-1393 dėl apdovanojimo Lietuvos valstybės ordinais ir medaliais [online], 5 lipca 2023 [dostęp 2023-07-09] (lit.).
  23. ↑ РЕЄСТР НАГОРОДЖЕНИХ орденом "ЄДНІСТЬ ТА ВОЛЯ" 2018-2023 роки [online], vto-orden.com.ua [dostęp 2023-09-01] (ukr.).
  24. ↑ Церемонія нагородження в Палаці великих литовських князів у м.Вільнюс [online], vto-orden.com.ua [dostęp 2023-09-01] (ukr.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Andrzej_Betlej&oldid=73007636”