Allan Starski
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 1 stycznia 1943 |
|---|---|
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
  | |
Allan Mieczysław Starski (ur. 1 stycznia 1943 w Warszawie) – polski scenograf filmowy i teatralny, laureat Oscara.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jest synem scenarzysty i autora tekstów piosenek Ludwika Starskiego oraz tancerki Marii Bargielskiej. Jego ojciec był zasymilowanym Żydem, w latach 30. przed zawarciem związku małżeńskiego przyjął chrzest[1][2]. Allan Starski uczęszczał do XIV Liceum im. Klementa Gottwalda w Warszawie[3]. Ukończył w 1969 studia na Wydziale Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie[4]. W tym samym roku rozpoczął pracę jako scenograf filmowy w Zespołach Polskich Producentów Filmowych.
Allan Starski jest autorem scenografii do wielu filmów kinowych, współpracował wielokrotnie z Andrzejem Wajdą, a także m.in. z Krzysztofem Kieślowskim, Januszem Zaorskim, Agnieszką Holland, Romanem Polańskim i Władysławem Pasikowskim.
W 1979 wraz z Marią Osiecką-Kuminek otrzymał Brązowe Lwy Gdańskie za scenografię do filmu Panny z Wilka[5]. W 1993 wraz ze scenograf Ewą Braun został laureatem Oscara za scenografię do filmu Lista Schindlera w reżyserii Stevena Spielberga. W 2000 otrzymał Orła za scenografię do Pana Tadeusza Andrzeja Wajdy, w 2003 tę samą nagrodę za scenografię do Pianisty Romana Polańskiego, a w 2013 za scenografię do Pokłosia Władysława Pasikowskiego[6]. Jego praca przy Pianiście została także wyróżniona Cezarem.
Autor książki Scenografia z 2013[7].
Uzyskał członkostwo w Stowarzyszeniu Filmowców Polskich (2007 zasiadał w zarządzie głównym tej organizacji), a także w Europejskiej Akademii Filmowej i Polskiej Akademii Filmowej.
Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
W 2013, za wybitne zasługi dla polskiej i światowej kultury, za osiągnięcia w pracy twórczej i działalności artystycznej, został przez prezydenta Bronisława Komorowskiego odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[8]. W 2014 otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[9].
W 2015 odsłonił swoją gwiazdę w Łódzkiej Alei Gwiazd[10]. W 2023 otrzymał Platynowe Lwy za całokształt twórczości[11].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- Strach (1975)
- Smuga cienia (1976)
- Człowiek z marmuru (1976)
- Sprawa Gorgonowej (1977)
- Bez znieczulenia (1978)
- Panny z Wilka (1979)
- Człowiek z żelaza (1981)
- Danton (1982)
- Bez końca (1984)
- Jezioro Bodeńskie (1985)
- Ucieczka z Sobiboru (1987)[12]
- Europa, Europa (1990)
- Lista Schindlera (1993)
- Pan Tadeusz (1999)
- Pianista (2002)
- Eurotrip (2004)
- Oliver Twist (2005)
- Pokłosie (2012)
- Tajemnica Westerplatte (2013)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Przemysław Batorski: 29 lutego. Rocznica śmierci Ludwika Starskiego. Żydowski Instytut Historyczny, 2020. [dostęp 2023-11-25].
- ↑ Iwona Flisikowska: Ludwik Starski – skromny autor szlagierów, które śpiewamy do dziś. aleteia.org, 2021-06-02. [dostęp 2023-11-25].
- ↑ Znani absolwenci szkoły. liceumgottwalda.pl.tl. [dostęp 2023-10-13].
- ↑ Kto jest kim w Polsce: informator biograficzny. Lubomir Mackiewicz (red.), Anna Żołna (red.). Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1993, s. 679. ISBN 83-223-2644-0.
- ↑ 1979: Laureaci. festiwalgdynia.pl. [dostęp 2018-09-24].
- ↑ Orły dla Stuhra i Polańskiego. Najlepszym filmem „Obława”. tvn24.pl, 2013-03-05. [dostęp 2015-03-15].
- ↑ Allan Starski: Scenografia. Warszawa: Wydawnictwo Wojciech Marzec, 2013, s. 207. ISBN 978-83-932657-2-5.
- ↑ M.P. z 2013 r. poz. 467
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2022-04-04].
- ↑ Nowa gwiazda na Piotrkowskiej dla Allana Starskiego. wyborcza.pl, 2015-04-11. [dostęp 2015-04-12].
- ↑ Daria Porycka: Allan Starski otrzyma Platynowe Lwy podczas 48. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. dzieje.pl, 27 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-27].
- ↑ Ucieczka z Sobiboru w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2018-10-19].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Allan Starski w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2015-03-15].
- Allan Starski w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2015-03-15].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Starski: zbudować Londyn w Pradze? To jest dopiero frajda!. polskieradio.pl, 2013-11-09. [dostęp 2015-03-15].