Aleksander Guttry
.jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 4 stycznia 1891 |
| Zawód, zajęcie | działacz polityczny |
Aleksander Teodor Guttry (ur. 23 marca 1813 w Paryżu k. Żnina, zm. 4 stycznia 1891 w Piotrkowicach (Poznańskie)) – polski działacz polityczny, przedstawiciel liberalnego ziemiaństwa, członek Zarządu Centralnego Towarzystwa Gospodarczego dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego w 1861 roku[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Leona (1755–1829) i Honoraty ze Skoraszowskich (1773–1836)[2]. Ukończył poznańskie gimnazjum im. Marii Magdaleny. Brał udział w powstaniu listopadowym, po którym osiadł we wsi Paryż w pow. wągrowieckim. W 1840 brał udział w pracach nad przygotowaniem powstania narodowego, kierowanego przez poznański Komitet Libelta. W 1845 objął urząd wielkorządcy powstańczej Wielkopolski. Po denuncjacji w przeddzień wybuchu powstania w lutym 1846 został aresztowany i uwięziony. Po roku uniewinniony i zwolniony. W 1848 brał udział w powstaniu wielkopolskim, kiedy był adiutantem gen. Ludwika Mierosławskiego i walczył pod Miłosławiem i Wrześnią. Później był działaczem Ligi Polskiej, założycielem „Dziennika Polskiego”. W latach 1861–1866 zasiadał w Izbie Deputowanych pruskiego Landtagu w Berlinie[3]. W powstaniu styczniowym z 1863 początkowo działał w Wielkopolsce (komisarz gen. Mariana Langiewicza), a następnie był komisarzem Rządu Narodowego na Francję i Anglię. W pojedynku zabił J. Kurzynę[4]. Po powstaniu, w 1864 został skazany zaocznie przez rząd pruski na wyrok śmierci. Przebywał na emigracji w Belgii, skąd po amnestii w 1871 powrócił do kraju[5]. Pochowany został w grobowcu rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Juncewie.
Dwukrotnie żonaty. Od 16 lipca 1838 z Julią Kalkstein h. Kos (1817–1841), od 1842 z Prowidencją Cecylią Radzimińską h. Lubicz (1818–13 VII 1888[6]). Z drugiego małżeństwa miał córki: Aleksandrę Teofilę (1846-1869), Wandę (ur. 1849), Helenę Julię (ur. 1851) i syna Leona Hipolita (1856–1929)[2].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Był patronem Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Piechcinie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Księga Jubileuszowa wydana w 50-tą rocznicę założenia Centralnego Towarzystwa Gospodarczego w Wielkiem Księstwie Poznańskiem, 1861–1911, Poznań 1911, s. 5.
- ↑ a b Aleksander Teodor Guttry [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2020-12-30].
- ↑ Lech Trzeciakowski, Posłowie polscy w Berlinie 1848–1928, Warszawa 2003, s. 483–485.
- ↑ Guttry Aleksander, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-08-15].
- ↑ [nekrolog], "Gazeta Lwowska", R. 81, nr 4, 8 I 1891, s. 4.
- ↑ Nekrolog w Dzienniku Poznańskim, 15 VII 1888, s. 5
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 242–243. ISBN 83-01-02722-3.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Publikacje Aleksandra Guttrego w serwisie Polona.pl
