Aguateca
Aguateca – miasto majańskie położone w departamencie Petén na północy Gwatemali.
Pierwsze ślady osadnictwa na terenie Aguateki pochodzą z późnego okresu preklasycznego (300 p.n.e.–250 n.e.), we wczesnym okresie klasycznym (250–600) miejsce to zostało jednak prawie całkowicie opuszczone. W późniejszym okresie miasto dostało się w orbitę wpływów rezydujących w Dos Pilas władców panujących nad doliną Petexbatún, stopniowo zyskując na znaczeniu[1]. Kiedy w 760 roku Dos Pilas zostało zniszczone przez najeźdźców, stolicę królestwa przeniesiono do Aguateki[1].
Zajmujące powierzchnię 0,7 km²[2] miasto położone było na zapewniającym naturalne warunki obronne płaskowyżu, chronione od wschodu przez pionową ścianę skalną o wysokości 10–20 m, od zachodu zaś przez rozpadlinę o głębokości do 60 m i szerokości 5–15 m. Otoczono je ponadto ciągiem murów o długości prawie 5 kilometrów[3]. Na stanowisku odsłonięto ruiny 157 różnych struktur, odkryto także liczne stele z reliefami figuralnymi i inskrypcjami[2]. Z inskrypcji tych znane jest imię władcy Tan Te’ K’inicha, panującego przez kilkadziesiąt lat od 770 roku[3]. Pozyskany w trakcie prac wykopaliskowych bogaty materiał archeologiczny obejmuje ponad 1000 kamiennych narzędzi, kilkadziesiąt naczyń ceramicznych i ozdób z muszli, a także figurki, przybory pisarskie i instrumenty muzyczne[1].
Między 810 a 830 Aguateka została zniszczona przez nieznanych bliżej najeźdźców, którzy splądrowali i spalili miasto. Atak miał charakter nagły, mieszkańcy uciekli w pośpiechu, pozostawiając swój dobytek[3]. Miasto nie zostało nigdy ponownie zasiedlone, a jego ruiny z czasem porosła dżungla[3].
Ruiny miasta zostały odkryte w 1957 roku przez Jesúsa Segurę. Jako pierwszy przebadał je w latach 1959, 1960 i 1962 Ian Graham, sporządzając pierwsze plany i dokumentację fotograficzną stanowiska[2]. Inskrypcje na stelach badali Merle Greeene Robertson (1972)[2] oraz Steven Perry (1981)[1]. Kompleksowe badania archeologiczne na stanowisku przeprowadzono w latach 1984, 1990–1993 i 1996–2006[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Encyclopedia of the Ancient Maya. edited by Walter R. T. Witschey. London: Rowman & Littlefield, 2016, s. 23-24. ISBN 978-0-7591-2284-0.
- ↑ a b c d Joyce Kelly: An Archaeological Guide to Northern Central America: Belize, Guatemala, Honduras and Salvador. Norman: University of Oklahoma Press, 1996, s. 168-170. ISBN 0-8061-2858-5.
- ↑ a b c d Wielka Historia Świata. T. 3. Kraków: Oficyna Wydawnicza Fogra, 2005, s. 700. ISBN 83-85719-84-9.