Agalma
Agalma (stgr. ’άγαλμα) – określenie stosowane w antyku dla kultowego wizerunku bóstwa lub poświęconego mu daru.
Słowem tym w starożytności klasycznej określano obiekt poświęcony bóstwu, dar wotywny, który dzięki wartości materialnej lub artystycznej, miał dodać bóstwu chwały – m.in. przedmioty i naczynia z metalu bądź wypalonej gliny, pinakes, płaskorzeźby itp. wytwory plastyki dużej i małej.
W antycznej grece termin ten występuje w znaczeniach: ozdoba, chluba; posąg, statua bóstwa, wizerunek; także: dar miły bogom[1], i pochodzi od ’άγαλλειν – zdobić, co z kolei łączy się z ’άγάλλομαι (’agállomai – być dumnym, wychwalać) + -μα (-ma)[2]. Z. Węclewski wyjaśnia, że początkowo używano go w znaczeniu: ubiór, strój, ozdoba – obraz; później: obraz boga; obraz człowieka[3].
Znaczenia te objęły także pojęcie wotum, od V wieku p.n.e. przeniesione na posągi bóstw i jako używane dla określenia rzeźby świątynnej w ogóle[4][1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Słownik grecko-polski (opr. O. Jurewicz), Warszawa: Wyd. Szkolne PWN, 2000, t. I, s. 3).
- ↑ R.S.P. Beekes, Lucien van Beek, Etymological dictionary of Greek. Vol. 1, Leiden: Brill, 2010, ISBN 978-90-04-17420-7, OCLC 837392385 [dostęp 2021-12-01].
- ↑ Zygmunt Węclewski: Słownik grecko-polski. Lwów: Wyd. S. Boden, 1929, s. 3.
- ↑ Andrew Stewart: One Hundred Greek Sculptors, Their Careers and Extant Works. New Haven: Yale University Press, 1990.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Lexikon der Antike. Leipzig: VEB Bibliographisches Institut, 1971, s. 21.
- Der Kleine Pauly. T. 1. München: Deutscher Taschenbuchverlag, 1979, kol. 110-111.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Definicja w The Dictionary of Spiritual Terms (ang.) [dostęp 2016-10-23]