Adam Sandauer
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 17 grudnia 1950 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 15 marca 2023 |
| Zawód, zajęcie | fizyk |
| Rodzice | |
| Odznaczenia | |
  | |
| Strona internetowa | |
Adam Marek Sandauer (ur. 17 grudnia 1950 w Warszawie[1], zm. 15 marca 2023[2]) – polski doktor fizyki, społecznik.
Był założycielem, przez wiele lat przewodniczącym, a później honorowym przewodniczącym Stowarzyszenia Pacjentów „Primum Non Nocere”, organizacji domagającej się udzielania natychmiastowej pomocy ofiarom błędów medycznych[3]. Członek Stowarzyszenia Wolnego Słowa[4].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził ze zasymilowanej rodziny żydowskiej[a][5]; jego ojcem był pisarz Artur Sandauer, matką plastyczka Erna Rosenstein. W 1969 Adam Sandauer został oskarżony o rozpowszechnianie ulotek m.in. protestujących przeciwko aresztowaniom studentów po wydarzeniach marca 1968 i przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. Został za to usunięty ze studiów. Postępowanie karne przeciwko Adamowi Sandauerowi zakończyło ogłoszenie amnestii. Po kilku latach został ponownie przyjęty na studia, które ukończył w 1975. Obronił pracę doktorską z fizyki w IF PAN w 1980.
Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]
W 1980 był inicjatorem społecznej akcji zbierania podpisów pod apelem do władz o uwolnienie osób więzionych za przekonania. Na początku lat 90. doradzał klubowi parlamentarnemu Konfederacji Polski Niepodległej, w wyborach parlamentarnych w 1993 bez powodzenia kandydował z ramienia tej partii do Senatu[6]. Współpraca ta została zakończona w połowie lat 90. W czasie wyborów parlamentarnych w 1997 był rzecznikiem prasowym Krajowego Porozumienia Rencistów i Emerytów RP.
Był jednym z inicjatorów powołania obywatelskiej koalicji pod hasłem Zdrowie prawem, nie towarem[7].
W 2001 kandydował samodzielnie do Senatu rejestrując Komitet Wyborczy Wyborców „Primum Non Nocere – Po pierwsze nie szkodzić”. Otrzymał ponad 110 tys. głosów[8] – za mało aby uzyskać mandat senatora.
_01.jpg)
Został członkiem Warszawskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego w przedterminowych wyborach prezydenckich w 2010[9], a w 2015 roku uczestniczył w prezydenckiej kampanii wyborczej Andrzeja Dudy[10].
Działalność społeczna[edytuj | edytuj kod]
Od czasu powstania w 1998 Stowarzyszenia Pacjentów „Primum Non Nocere”, apelował o stworzenie prawa zapewniającego pomoc wszystkim poszkodowanym w wyniku błędów i wypadków medycznych. Od 2000 roku prowadził kampanie na rzecz utworzenia urzędu Rzecznika Pacjenta[11], jako instytucji powołanej dla niesienia pomocy tym osobom.
Nagrody i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
W 2016 roku został odznaczony przez prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[12][13]. W 2018 roku został odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności[14].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dziadek od strony matki Adama Sandauera był galicyjskim sędzią, mianowanym jeszcze przez Franciszka Józefa. Sam Adam Sandauer zawsze piszę o sobie: „obywatelstwo polskie, narodowość polska”. Wywiad: A. Sandauer: Wspólnym dziedzictwem jest Tuwim, Leśmian czy Korczak, a nie Jedwabne
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych". Katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2020-10-30].
- ↑ Jan Matoga, Zmarł Adam Sandauer. Upominał się o ofiary błędów lekarskich [online], rmf24.pl, 15 marca 2023 [dostęp 2023-03-15].
- ↑ Statut Stowarzyszenia Primum Non Nocee. Primum Non Nocere, 1998 r.. [dostęp 2018-01-07].
- ↑ Lista członków SWS. Stowarzyszenie Wolnego Słowa. [dostęp 2018-02-06].
- ↑ Wywiad: A. Sandauer: Wspólnym dziedzictwem jest Tuwim, Leśmian czy Korczak, a nie Jedwabne
- ↑ M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 471
- ↑ Szymon Martys: SPPNN i NL rozpoczęły akcję „Zdrowie prawem, nie towarem”. lewica.pl, 28 kwietnia 2004. [dostęp 2016-12-03].
- ↑ Wybory Parlamentarne 2001. Państwowa Komisja Wyborcza, 2001. [dostęp 2011-11-29].
- ↑ Warszawski Społeczny Komitet Poparcia Jarosława Kaczyńskiego. jaroslawkaczynski.info. [dostęp 2017-09-19].
- ↑ Sandauer w kampanii prezydenckiej Andrzeja Dudy. stanislawkarczewski.pl. [dostęp 2017-12-12].
- ↑ Projekt Primum Non Nocere, ustawy o Rzeczniku Pacjenta. Stowarzyszenie Primum Non Nocere.
- ↑ Odznaczenia dla zasłużonych działaczy opozycji demokratycznej i działaczy społecznych. prezydent.pl, 18 stycznia 2017. [dostęp 2017-01-21].
- ↑ M.P. z 2016 r. poz. 1046
- ↑ Uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności – Kraków, 9 listopada 2018. Ipn.gov.pl. [dostęp 2020-10-30].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona 1 postanowienia prokuratury z 1969 o zastosowaniu amnestii, wobec A. Sandauera
- Strona 2 postanowienia prokuratury z 1969 o zastosowaniu amnestii, wobec A. Sandauera
- Na str. 72 biuletyn IPN wymienia zainicjowaną w 1980 przez Adama Sandauera akcję zbierania podpisów pod petycją o uwolnienie więzionych za przekonania. pamiec.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-17)].