900

Rok 900 / CM

stulecia: VIII wiek ~ IX wiek ~ X wiek
lata: 890 « 895 « 896 « 897 « 898 « 899 « 900 » 901 » 902 » 903 » 904 » 905 » 910

Wydarzenia[edytuj | edytuj kod]

Miejsca[edytuj | edytuj kod]

Imperium Arabskie[edytuj | edytuj kod]

  • Wiosna – siły pod dowództwem transoksańskiego emira Isma'il ibn Ahmad zwyciężyły w Balch (Północny Afganistan) nad Amrem ibn al-Layth; ten ostatni zostaje schwytany i wysłany do kalifa Al-Mu'tadida w Bagdadzie[1]. Dynastia Samanidów rządzi Khorasanem, a także Transoksanią[2]. Kilka miesięcy później Samanowcy podbili emirat Zaydida w Tabarystanie. To zwycięstwo zapoczątkowało rozproszenie miejscowych szyitów przez nową sunnicką potęgę.
  • Wojna arabsko-bizantyjska: cesarz Leon VI rozpoczyna ofensywę przeciwko armii Abbasydów w Cylicji, Mezopotamii i Armenii. Kontynuuje także wojnę z muzułmanami na Sycylii i południowych Włoszech[3].
  • Fatymidzi odrywają się od kalifatu Abbasydów i migrują do Afryki Północnej. Twierdzą, że są potomkami Fatimy bint Muhammad, córki islamskiego proroka Mahometa.
  • Karmaci z Al-Bahrayn, pod Abū-Sa'id Jannābī, odnieśli wielkie zwycięstwo nad armią Abbasydów dowodzoną przez Al-Abbasa ibn 'Amra al-Ghanawi.

Europa[edytuj | edytuj kod]

  • Zbudowano gród plemienny w miejscowości Ewinów w Wielkopolsce[4].
  • 4 lutego – możni wybrali na króla wschodniofrankońskiego Ludwika III Dziecię, syna cesarza Arnulfa. Najbardziej wpływowymi radnymi Ludwika są Hatto I, arcybiskup Moguncji i Salomon III – biskup Konstancji[5].
  • Wiosna – Atenulf I, lombardzki książę Kapui, podbija Księstwo Benewentu. Pozbywa się księcia Radelchisa II i jednoczy dwie południowe księstwa Lombard w Mezzogiorno (południowe Włochy). Bizantyjczycy oferują strategiczny sojusz Atenulfowi, który kieruje kampanią przeciwko Saracenom. Osiedliły się nad brzegiem rzeki Garigliano. Stąd arabskie hordy przeprowadzały regularne najazdy[6].
  • 8 czerwca – Edward Starszy (syn Alfreda Wielkiego) zostaje koronowany na króla Anglii w Kingston upon Thames[7].
  • 17 czerwca – Baldwin II Łysy, hrabia Flandrii, zamordował Fulka Czcigodnego, biskupa Reims[8].
  • 29 czerwca – Wenecjanie bronią się przed najeźdźcami madziarskimi w Rialto[9].
  • Lato – Po śmierci żony Zoe Zoutzes cesarz bizantyjski Leon VI poślubia Eudokię Bajanę[10]
  • Sierpień – Abdallah, syn aghlabidzkiego emira Ibrahima II, tłumi bunt swoich muzułmańskich poddanych, a następnie inicjuje kampanię przeciwko ostatnim bizantyńskim fortecom na Sycylii[3].
  • 13 sierpnia – Zwentibold, król Lotaryngii, zostaje zabity w bitwie nad Mozą, walcząc ze swymi zbuntowanymi poddanymi, którzy następnie uznają Ludwika IV za prawowitego zwierzchnika[11]
  • 12 października – Po najazdach Madziarów na Lombardię król Ludwik III Ślepy zostaje wezwany do Włoch przez szlachciców. Podbija Pawię, zmuszając króla Berengara I do ucieczki i zostaje Królem Włoch[12].
  • Król Donald II zostaje zabity po 11 latach panowania. Jego następcą zostaje jego kuzyn Konstantyn II jako król Szkocji[13]; jego rządy będą trwały ponad 40 lat.
  • Docibilis I z Gaety i jego Saraceńscy najemnicy podjęli nieudany atak na Kapuę[14].
  • Po odrzuceniu propozycji sojuszu przez Bawarów, Węgrzy zaatakowali ten kraj, okupując Panonię, która do dziś pozostaje częścią państwa węgierskiego.

Azja[edytuj | edytuj kod]

  • 21 kwietnia – Namwaran i jego dzieci, Lady Angkatan i Bukah, otrzymują ułaskawienie od Lakana (władcy) Tondo, reprezentowanego przez Jayadewa, lorda ministra regionu Pila, który uwolnił ich od wszystkich swoich długów zapisanych w tzw. "Laguna Copperplate Inscription" (Filipiny).
  • Maravarman Rajasimha II, król Pandy, zaczyna rządzić. Ciągle toczy wojnę z Cholą (swoim panem) i zostaje ostatnim władcą pierwszego imperium Pandy (Indie)[15].
  • 1 grudnia – Imperator Zhao Zong zostaje zniesiony i zmuszony przez grupę eunuchów Tang prowadzonych przez Liu Jishu, by zrzec się tronu swojemu synowi, Księciu Li Yu (do 901).

Ameryka[edytuj | edytuj kod]

  • Okres postklasyczny: cywilizacja Majów, która rozkwitła przez około 650 lat na wyżynnych obszarach, 9obecnie Ameryka Środkowa), dobiega końca w wyniku wyczerpania zasobów rolnych lub działań wojennych pomiędzy około 40 rywalizującymi miastami-państwami. Wielkie kamienne piramidy, boiska i inne konstrukcje w takich miastach jak Tikal, Copán i Palenque są opuszczone i porośnięte dżunglą, podobny los spotka rzeźby Majów, którzy opracowali kalendarz oparty na niemal doskonałych astronomicznych pomiarach. Miasta takie jak Chichen Itza, Mayapan i Uxmal na wyżynach Półwyspu Jukatan będą nadal się rozwijać.
  • W Peru ludzie z Lambayeque osiedlają się na obszarach wcześniej opracowanych przez Moche (przybliżona data).

Wydarzenia tematyczne[edytuj | edytuj kod]

Sztuka[edytuj | edytuj kod]

Religia[edytuj | edytuj kod]

Handel[edytuj | edytuj kod]

  • Na wschodnie wybrzeże Afryki ma wpływ handel, a arabscy, perscy i indyjscy kupcy mieszają się z rdzennym Bantu. Wiele przybrzeżnych Bantu przyjmuje islam, sięgając aż na południe, do Sofali (Mozambik).

Odkrycia[edytuj | edytuj kod]

  • Grenlandia zostaje odkryta przez Norseman Gunnbjörn Ulfsson, płynącego z Norwegii na Islandię: jest zestrzelony przez burzę i widzi kilka wysp u wybrzeży (przybliżona data).

Medycyna[edytuj | edytuj kod]

Perski naukowiec Muhammad ibn Zakariya al-Razi odróżnia ospę od odry w trakcie swoich badań.

Urodzili się[edytuj | edytuj kod]

  • Abū Ja'far al-Khāzin, perski astronom (zm. 971)
  • Adaldag, arcybiskup Bremy (przybliżona data) (zm. 988)
  • Berengar II, król Włoch (przybliżona data) (zm. 966)
  • Bertold, książę Bawarii (przybliżona data) (zm. 947)
  • Konrad, biskup Konstancji (przybliżona data) (zm. 975)
  • Fujiwara no Saneyori, japoński mąż stanu (zm. 970)
  • Gero, arcybiskup Kolonii (przybliżona data) (zm. 976)
  • Gero, frankijski szlachcic (przybliżona data) (zm. 965)
  • Jean de Gorze, frankisjki opat i dyplomata (zm. 974)
  • Mord Fiddle, islandski farmer i znawca prawa (zm. 968)
  • Nikodem z Mammoli, włoski mnich (zm. 990)
  • Ramiro II, król Leónu (przybliżona data) (zm. 951)
  • Ramwold, frankijski opat (przybliżona data) (zm. 1000)
  • Ratbod, frankijski dowódca wojskowy, hrabia na Diessen-Andechs (przybliżona data) (zm. 953)
  • Yang Pu, władca Wu (zm. 939)

Zmarli[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Par Ṭabarī (translated by Franz Rosenthal): The return of the Caliphate to Baghdad. SUNY Press, 1985. ISBN 978-0-87395-876-9.
  2. ↑ René Grousset (1885-1952): L'empire des steppes, Attila, Gengis-Khan, Tamerlan. Wyd. 4. Paris: Payot, 1965.
  3. ↑ a b Louis Bréhier: Vie et mort de Byzance. Paris: Albin Michel, 1946, s. 596.
  4. ↑ Kolejne grodziska | Gunthera miejsce w sieci [online], gunthera.wordpress.com [dostęp 2017-11-21] (pol.).
  5. ↑ Jacques Flach Les Origines de l'ancienne France. Volume 4 Ayer Publishing ISBN 978-0-8337-1147-2
  6. ↑ Barbara M. Kreutz Before the Normans University of Pennsylvania Press, 1996 ISBN 978-0-8122-1587-8
  7. ↑ N. J. Higham, David Hill Edward the Elder, 899-924 Routledge, 2001 ISBN 978-0-415-21497-1
  8. ↑ Heinrich Joseph Wetzer Dictionnaire encyclopédique de la théologie catholique Gaume frères et J. Duprey, 1864
  9. ↑ Enrico Guidoni La ville européenne: formation et signification du quatrième au onzième siècle Editions Mardaga, 1981 ISBN 978-2-87009-133-3
  10. ↑ Theodora Antonopoulou, The Homilies of the Emperor Leo VI, Leiden: BRILL, 1997, ISBN 978-90-04-10814-1, OCLC 36423417.
  11. ↑ A. Charguéraud Les batards célèbres M. Lévy, 1859
  12. ↑ Charles Albert Cingria, La reine Berthe, Lausanne (Suisse): L'Age d'Homme, 1992, ISBN 978-2-8251-0347-0, OCLC 29640709.
  13. ↑ Fiona Somerset Fry The history of Scotland Routledge, 1985 ISBN 978-0-415-06601-3
  14. ↑ Caravale, Mario (ed). Dizionario Biografico degli Italiani XL Di Fausto – Donadoni. Rome, 1991.
  15. ↑ N. Jayapalan: History of India. Atlantic opublikowanys & Distri, 2001. ISBN 978-81-7156-928-1.
  16. ↑ Artaud de Montor Histoire des souverains pontifes romains Didot, 1846


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=900&oldid=67941900”