3 Dywizja Kawalerii (II RP)

3 Dywizja Kawalerii
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1924
Rozformowanie	1929
	Dowódcy
Pierwszy	gen. bryg. Jan Sawicki
Ostatni	gen. bryg. Józef Tokarzewski
	Organizacja
Dyslokacja	Poznań
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	kawaleria

3 Dywizja Kawalerii (3 DK) – wielka jednostka kawalerii Wojska Polskiego II RP.

Historia Dywizji[edytuj | edytuj kod]

3 Dywizja Kawalerii powstała w 1924 roku w wyniku reorganizacji jazdy samodzielnej, którą równocześnie przemianowano na kawalerię.

Na przełomie lat 1929–1930 dokonano reorganizacji kawalerii. W jej drugim etapie, rozkazem z 29 marca 1929 roku, rozwiązano 3 Dywizję Kawalerii wraz z VII, XIV i XV Brygadą Kawalerii i 8 Samodzielną Brygadą Kawalerii. W ich miejsce utworzono Brygadę Kawalerii „Poznań” i Brygadę Kawalerii „Toruń”^[1].

Organizacja pokojowa dywizji[edytuj | edytuj kod]

Dowództwo 3 Dywizji Kawalerii w Poznaniu
VII Brygada Kawalerii w Poznaniu
XIV Brygada Kawalerii w Bydgoszczy
XV Brygada Kawalerii w Grudziądzu
7 dywizjon artylerii konnej w Poznaniu
11 dywizjon artylerii konnej w Bydgoszczy
Szkoła Podchorążych Rezerwy Kawalerii Nr 3 przy 3 DK w Śremie (1924–1925) i w Poznaniu-Sołaczu (1925–1926)
3 szwadronu samochodów pancernych w Poznaniu (od X 1925)
szwadron pionierów 3 Dywizji Kawalerii w Poznaniu

Obsada personalna Dowództwa 3 Dywizji Kawalerii[edytuj | edytuj kod]

Dowódcy dywizji

gen. bryg. Jan Sawicki (1 VI 1924 - 16 XI 1925)
gen. bryg. Gustaw Orlicz-Dreszer (16 XI - 31 XII 1925)
gen. bryg. Jan Sawicki (31 XII 1925 - 29 XI 1927)
gen. bryg. Józef Tokarzewski (29 XI 1927 - XI 1928)

Szefowie sztabu

mjr SG Paweł Żółtowski^[a] (1 VII^[4] – 10 IX 1924 → 15 puł^[5])
mjr / ppłk SG Marian Słoniński (10 IX 1924^[6] – 1 VII 1927^[7] → p.o. dowódcy 1 puł.)
mjr dypl. Józef Pętkowski (do 27 IV 1929 → szef sztabu BK „Poznań”^[8])

Obsada personalna w 1924 roku^[9]

dowódca dywizji – gen. bryg. Jan Sawicki
szef sztabu – ppłk SG Marian Słoniński
I oficer sztabu – rtm. Jerzy Deskur
II oficer sztabu – por. kaw. Antoni Buczyński (od XII 1924)
kierownik kancelarii – por. kanc. Józef Bednarz (od XI 1924^[10])
dowódca artylerii konnej dywizji – płk art. Konstanty Adamowski (od 1 VI 1924^[11])
adiutant dowódcy artylerii konnej dywizji – kpt. art. Stanisław Dembiński

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Paweł Żółtowski był odznaczony Krzyżem Walecznych (trzykrotnie). Z dniem 1 maja 1925 został mu przedłużony stan nieczynny o kolejne cztery miesiące^[2]. Z dniem 31 sierpnia 1925 został przeniesiony do rezerwy^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Giętkowski 2001 ↓, s. 75.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 13 maja 1925 roku, s. 250.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 107 z 18 października 1925 roku, s. 574.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 68 z 19 lipca 1924 roku, s. 394.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 96 z 20 września 1924 roku, s. 533.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 96 z 20 września 1924 roku, s. 535.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 146.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 127.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 81.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 121 z 15 listopada 1924 roku, s. 677.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 5 czerwca 1924 roku, s. 311.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Mirosław Giętkowski: Artyleria konna Wojska Polskiego 1918–1939. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001. ISBN 83-7174-823-X.
Stanisław Radomyski, Zarys historii Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu 1926-1939, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 1992, ISBN 83-85621-06-7.

[4] Paweł Żółtowski był odznaczony Krzyżem Walecznych (trzykrotnie). Z dniem 1 maja 1925 został mu przedłużony stan nieczynny o kolejne cztery miesiące^[2]. Z dniem 31 sierpnia 1925 został przeniesiony do rezerwy^[3].

[CITEREFGiętkowski200175-1] Giętkowski 2001 ↓, s. 75.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_52_z_13_maja_1925_roku,_s._250-2] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 13 maja 1925 roku, s. 250.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_107_z_18_października_1925_roku,_s._574-3] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 107 z 18 października 1925 roku, s. 574.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_68_z_19_lipca_1924_roku,_s._394-5] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 68 z 19 lipca 1924 roku, s. 394.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_96_z_20_września_1924_roku,_s._533-6] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 96 z 20 września 1924 roku, s. 533.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_96_z_20_września_1924_roku,_s._535-7] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 96 z 20 września 1924 roku, s. 535.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_15_z_23_maja_1927_roku,_s._146-8] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 146.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_9_z_27_kwietnia_1929_roku,_s._127-9] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 127.

[CITEREFRocznik_Oficerski192481-10] Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 81.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_121_z_15_listopada_1924_roku,_s._677-11] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 121 z 15 listopada 1924 roku, s. 677.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_53_z_5_czerwca_1924_roku,_s._311-12] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 5 czerwca 1924 roku, s. 311.

[1]

[a]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[2]

[3]

Korpus, dywizje, GO Jazdy	KJ DJ 1 DJ 2 DJ DJ WLŚ GOJ
Brygady jazdy (wojenne)	1 BJ 2 BJ 3 BJ 4 BJ 5 BJ 6 BJ 7 BJ 8 BJ 9 BJ
Brygady jazdy	I BJ II BJ III BJ IV BJ V BJ VI BJ VII BJ VIII BJ IX BJ X BJ
Dywizje kawalerii	1 DK 2 DK 3 DK 4 DK
Samodzielne brygady kawalerii	2 SBK 3 SBK 5 SBK 6 SBK 8 SBK 9 SBK
Brygady kawalerii	I BK IV BK VII BK VIII BK X BK XI BK XII BK XIII BK XIV BK XV BK XVI BK XVII BK XVIII BK
Brygady kawalerii (1929–1937)	Brygady 2 DK BK „Brody” BK „Wilno” BK „Kraków” BK „Stanisławów” BK „Rzeszów” BK „Hrubieszów” BK „Baranowicze” BK „Białystok” BK „Poznań” BK „Równe” BK „Suwałki” BK „Toruń” 10 BK
Grupy Operacyjne Kawalerii 1939	GOKaw. nr 1 GOKaw. nr 2
Brygady kawalerii 1939	Mazowiecka BK Kresowa BK Wileńska BK Suwalska BK Krakowska BK Podolska BK Wielkopolska BK Pomorska BK Nowogródzka BK Wołyńska BK Podlaska BK
Jednostki improwizowane w 1939	DK „Zaza” Zbiorcza BK Rezerwowa BK Kombinowana BK BK „Edward” BK „Plis” Zgr. kaw. ppłk. K. Halickiego Grupa Kawalerii Spieszonej ppłk. E. Wani
Pułki ułanów (szwoleżerów)	1 pszw 2 pszw 3 pszw 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
Pułki strzelców konnych (dragonów)	1 pd 2 pd 3 pd 4 pd 1 psk 2 psk 3 psk 4 psk 5 psk 6 psk 7 psk 8 psk 9 psk 10 psk
Dywizjony artylerii konnej	1 dak 2 dak 3 dak 4 dak 5 dak 6 dak 7 dak 9 dak 10 dak 11 dak 12 dak 13 dak (8)14 dak 15 bak
szwadrony pionierów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
szwadrony łączności	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 10 BK WBPM
Inne	pułk jazdy tatarskiej 1 szwadron tatarski 1 p kaw. KOP
Kawaleria zmotoryzowana	24 p.uł 1 psk 10 psk dppanc 10 BK dr 10 BK dr WBPanc.-Mot.
Ośrodki zapasowe kawalerii	OZ Suw. i Podl. BK OZ Wkp. BK OZ Krak. BK OZ Maz. BK OZ Pom. BK OZ Woł. BK OZ Now. BK OZ Pod. BK OZ Wil. BK OZ Kres. BK
Improwizowane (rezerwowe) oddziały kawalerii (1939)	101 puł. 102 puł. 110 puł. 103 pszw. p kaw. osłonowej „Wołkowysk” Warszawski puł. p marszowy Kresowej BK p marszowy Podolskiej BK p zbiorczy Pomorskiej BK 1 psk (spieszony) dyw. kaw. KOP „Niewirków”

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918-1922) Prezydent RP (1922-1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919-1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924-1939) Obrona Narodowa (1937-1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937-1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. "W" Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan Zachód Plan Wschód
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna