25 Brygada Kawalerii Powietrznej

25 Brygada Kawalerii Powietrznej
Ilustracja
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1999

Patron

książę Józef Poniatowski

Tradycje
Święto

18 czerwca

Rodowód

25 Dywizja Kawalerii Powietrznej

Dowódcy
Pierwszy

gen. bryg. Jan Kempara

Obecny

płk Tomasz Białas

Działania zbrojne
PKW Irak, PKW Czad, PKW Afganistan
Organizacja
Numer

4391

Dyslokacja

Tomaszów Mazowiecki

Rodzaj sił zbrojnych

Wojska Lądowe

Rodzaj wojsk

Wojska aeromobilne

Podległość

Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych[1]

Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Kurs „Patrol”
Tomaszowski kawalerzysta podczas ćwiczeń w warunkach leśnych

25 Brygada Kawalerii Powietrznej im. Księcia Józefa Poniatowskiego (25BKPow) – aeromobilny związek taktyczny Wojsk Lądowych rozmieszczony w Tomaszowie Mazowieckim, Nowym Glinniku oraz w Leźnicy Wielkiej.

Historia Brygady[edytuj | edytuj kod]

Sztandar 25 Brygady Kawalerii Powietrznej podczas święta brygady
Żołnierze Brygady wkraczający na główny plac Tomaszowa Mazowieckiego przed rozpoczęciem uroczystości miejskich (czerwiec 2019)
Wartownia Jednostki Wojskowej 4391 w Tomaszowie Mazowieckim

Wojsko Polskie było obecne na Nowym Glinniku pod Tomaszowem Mazowieckim, od końca II wojny światowej, kiedy ulokowano tu 7 pułk lotnictwa szturmowego. Lotnisko, przed II wojną światową cywilne, istnieje od 1925 roku[2][3].

W czerwcu 1994 rozpoczęto formowanie 25 Dywizji Kawalerii Powietrznej. 14 sierpnia 1995 dywizja przejęła tradycje Mazowieckiej Brygady Kawalerii oraz otrzymała imię Księcia Józefa Poniatowskiego. W ciągu pięciu następnych lat podczas przygotowań do wstąpienia Polski do NATO, MON, na podstawie analizy doświadczeń podobnych jednostek z Wielkiej Brytanii i Holandii oraz uwzględniając warunki współczesnego pola walki, zdecydowało o przeformowaniu w mniejszą, specjalizowaną do szybkiego reagowania, mobilną formację taktyczną. Tym samym, we wrześniu 1999 roku, 25 Dywizja Kawalerii Powietrznej została przeformowana w 25 Brygadę Kawalerii Powietrznej[4].

Brygada została podporządkowana dowódcy Korpusu Powietrzno-Zmechanizowanego, a od stycznia 2002 dowódcy 2 Korpusu Zmechanizowanego. Od kwietnia 2004 brygada podlegała Dowództwu Wojsk Lądowych.

Po zmianie organizacji dowodzenia SZ RP, od 1 stycznia 2014 jednostka podlega bezpośrednio Dowództwu Generalnemu Rodzajów Sił Zbrojnych[4].

Od 2000 roku w tomaszowskiej Brygadzie służą kobiety. Pierwszą z nich była ppor. Ewelina Osuchowska-Rybka. Po promocji w 2004 roku wyznaczona została na stanowisko służbowe w 25 batalionie dowodzenia w Tomaszowie Mazowieckim[5].

JW 4391 jest jedyną z wojsk powietrznodesantowych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej dysponującą jakimikolwiek etatowymi statkami powietrznymi.

10 kwietnia 2021 roku żołnierze 25 Brygady Kawalerii Powietrznej pełnili asystę honorową przy trumnie piosenkarza Krzysztofa Krawczyka[6].

Współpraca międzynarodowa[edytuj | edytuj kod]

Brygada współpracuje z United States Army i Canadian Army[7], czego efektem są szkolenia w Ameryce Północnej[8][9] W grudniu 2018 roku z okazji setnej rocznicy ustanowienia stosunków dyplomatycznych między USA a Polską, jednostkę w Tomaszowie Mazowieckim odwiedziła Ambasador USA w Warszawie – Georgette Mosbacher[10].

Lotnisko na terenie jednostki[edytuj | edytuj kod]

Na terenie jednostki znajduje się Lotnisko Tomaszów Mazowiecki. Istnieje w tym miejscu od 1925 roku, kiedy to obsługiwało Prezydenta RP często odwiedzającego rezydencje rządową w Spale, ale również służąca tomaszowskich fabrykantom (dynamicznie rozwijającego się wówczas przemysłu lekkiego i chemicznego w mieście), w podróżach biznesowych. Podczas wojny, od lata 1940 roku wykorzystywane było przez Luftwaffe, jako lotnisko "podskokowe" (w celu uzupełnienia paliwa). Z lądowiska w tym czasie korzystały głównie niemieckie samoloty transportowe, łącznikowe, rzadziej bojowe. Jednak znaczne wysiedlenia ludności okolicznych wsi i rozpoczęte budowy infrastruktury lotniczej (np. do dziś zachowane hangary na Nowym Glinniku, czy warsztaty naprawcze silników lotniczych Daimlera na terenie pobliskiej Tomaszowskiej Fabryki Sztucznego Jedwabiu), wskazują na istnienie niemieckich planów poszerzenia jego funkcjonalności. Tuż przed ewakuacją w 1944 roku Niemcy wysadzili pas startowy lotniska. W latach 70 XX wieku, korzystał z niego wielokrotnie I sekretarz PZPR, Edward Gierek, dla którego na pobliskiej Konewce wybudowano rezydencje rządową[11]. Zmodernizowane lotnisko jest przystosowane do obsługi wojskowych samolotów z napędem turboodrzutowym.

Udział w międzynarodowych operacjach wojskowych[edytuj | edytuj kod]

Tomaszowscy żołnierze uczestniczyli w zagranicznych operacjach wojskowych zarówno w Iraku[12], Czadzie[13] jak i w Afganistanie. Jeden z jej dowódców gen. broni Tadeusz Buk, w latach 2004-2005 pełnił funkcję zastępcy dowódcy Wielonarodowej Dywizji Centrum-Południe w Iraku[14].

Polegli na służbie[edytuj | edytuj kod]

11 listopada 2018 roku w głównej bazie Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie w mieście Ghazni, w ramach Obchodów stulecia odzyskania niepodległości przez Polskę odsłonięty został pomnik polskich żołnierzy poległych w Afganistanie. Tablica upamiętnia 40 osób, wśród których jest pięciu żołnierzy 25 Brygady Kawalerii Powietrznej[15][16].

Są nimi:

  • kpt. Daniel Ambroziński (najwyższy stopniem żołnierz SZ RP zabity w Afganistanie. Zginął od pocisku snajpera 10 sierpnia 2009, w powiecie Adżristan w północno-zachodniej części podległej operacyjnie SZ RP prowincji Ghazni)[17];
  • plut. Miłosz Górka (zginął 12 czerwca 2010 r. podczas ataku improwizowanym ładunkiem wybuchowym na polski konwój logistyczny jadący Rosomakiem z bazy Warrior do bazy Ghazni)[18];
  • sierż. Adam Szada-Borzyszkowski (zginął 14 października 2010 roku w wyniku wybuchu pocisku moździerzowego, podczas ubezpieczania patrolu saperskiego. Była to jego druga misja zagraniczna, w 2007 r. służył w Iraku)[19];
  • sierż. Zbigniew Biskup (w trakcie służby w Afganistanie służył w Samodzielnej Grupie Powietrzno-Szturmowej. Była to jego czwarta zmiana w wojskach operacyjnych SZ RP. Poprzednio służył w V i X zmianie w Iraku i VII zmianie w Afganistanie)[20];
  • st. chor. Sylwester Janik (zmarł 2 września 2013 w amerykańskim szpitalu koalicyjnym w RFN, Ramstein Air Base. Jego śmierć była wynikiem ciężkich ran, jakie odniósł pięć dni wcześniej podczas ataku na bazę Ghazni w Afganistanie)[21][22].

Struktura organizacyjna Brygady[edytuj | edytuj kod]

Brygada liczy 3500 żołnierzy[23].

  • Dowództwo 25 Brygady Kawalerii Powietrznej w Tomaszowie Mazowieckim:
    • 1 Batalion Kawalerii Powietrznej w Leźnicy Wielkiej
    • 7 Batalion Kawalerii Powietrznej w Tomaszowie Mazowieckim
    • 1 Dywizjon Lotniczy w Leźnicy Wielkiej
    • 7 Dywizjon Lotniczy w Nowym Glinniku
    • 25 Batalion Dowodzenia w Tomaszowie Mazowieckim
    • 25 Batalion Logistyczny
      • 25 Kompania Zaopatrzenia w Nowym Glinniku
      • 25 Kompania Remontowa w Nowym Glinniku
    • 25 Grupa Zabezpieczenia Medycznego w Tomaszowie Mazowieckim
    • Powietrzna Jednostka Ewakuacji Medycznej w Nowym Glinniku[24].

Uzbrojenie i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

Uzbrojenie brygady stanowią m.in.:

Polski przenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy „Grom”
Polski karabin Tor
Fiński karabin wyborowy Sako TRG M10

W Jednostce Wojskowej 4392, będącej w składzie brygady, znajduje się Ośrodek Szkolenia Aeromobilno-Spadochronowego tomaszowskiej kawalerii. Placówka posiada szkoleniowy tunel aerodynamiczny[26][27] W 2019 oficerowie Ośrodka wygrali XXXVIII Międzynarodowy Wielobój Spadochronowy Europejskich Szkół Spadochronowych[28]

Zakup nowych śmigłowców[edytuj | edytuj kod]

W lipcu 2022 roku zapadła decyzja o wysposażeniu 25 Brygady Kawalerii Powietrznej w 32 śmigłowce Leonardo AW149, które zastąpią śmigłowce W-3 Sokół. 25 maja 2023 roku podczas konferencji Defence24 Day gen. bryg. Ireneusz Nowak, Inspektor Sił Powietrznych, poinformował o zakupie dodatkowych 22 śmigłowców Leonardo AW101 dla tomaszowskiej kawalerii[29]. 30 października 2023 r. przekazano dwa pierwsze egzemplarze śmigłowców AW149 dla żołnierzy brygady[30].

Tomaszowska Brygada znajduje się na zaopatrzeniu gospodarczym 31 Wojskowego Oddziału Gospodarczego w Zgierzu[31].

Dowódcy Brygady[edytuj | edytuj kod]

Budynek Sztabu 25 Brygady w Tomaszowie Mazowieckim

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

  • Pro Patria

W 2012 roku, na podstawie decyzji Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, jednostkę odznaczono Medalem „Pro Patria”. Dekoracja sztandaru miała miejsce 15 czerwca 2012 podczas uroczystości obchodów święta jednostki[38][39].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ :: Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych :: Dowództwo / Jednostki DG RSZ – Jednostki/instytucje bezpośrednio podległe :: [online], dgrsz.mon.gov.pl [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-09] (pol.).
  2. ↑ TIT – Tomaszowski Informator Tygodniowy – przegląd artykułu [online], tomaszow-tit.pl [dostęp 2019-04-13].
  3. ↑ OSP Lubochnia – News: Historia lotnictwa w Nowym Glinniku [online], www.osplubochnia.pl [dostęp 2019-04-13].
  4. ↑ a b ..:: 25 BKPow :: Historia ::.. [online], 25bkpow.wp.mil.pl [dostęp 2019-04-13].
  5. ↑ Beata Dobrzyńska, 25 Brygada Kawalerii Powietrznej w Tomaszowie pożegnała żołnierzy [ZDJĘCIA] [online], tomaszowmazowiecki.naszemiasto.pl, 23 sierpnia 2013 [dostęp 2019-04-16] (pol.).
  6. ↑ Pogrzeb Krzysztofa Krawczyka. Ostatnie pożegnanie legendy polskiej piosenki [PROGRAM, TRANSMISJA] - Muzyka w INTERIA.PL [online], interia.pl [dostęp 2021-04-11] (pol.).
  7. ↑ Rozpoczęcie szkolenia z żołnierzami kanadyjskimi [online], polska-zbrojna.pl [dostęp 2019-04-15].
  8. ↑ Andrzej Wdowski, 25 Brygada Kawalerii Powietrznej. Dowódca z Kanady wśród kawalerzystów [online], Dzienniklodzki.pl [dostęp 2019-04-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-13] (pol.).
  9. ↑ 25 BKPow, Żołnierze 25 Brygady Kawalerii Powietrznej z Tomaszowa na ćwiczeniach w mroźnej Kanadzie [ZDJĘCIA] [online], tomaszowmazowiecki.naszemiasto.pl, 6 marca 2019 [dostęp 2019-04-13] (pol.).
  10. ↑ Beata Dobrzyńska, Ambasador USA Georgette Mosbacher w 25 Brygadzie Kawalerii Powietrznej w Tomaszowie Mazowieckim [ZDJĘCIA, FILM] [online], dzienniklodzki.pl, 5 grudnia 2018 [dostęp 2019-04-13] (pol.).
  11. ↑ Andrzej Wdowski, Były rządowy ośrodek w Konewce koło Spały zrównają z ziemią [online], tomaszowmazowiecki.naszemiasto.pl, 15 września 2011 [dostęp 2019-04-13] (pol.).
  12. ↑ Tadeusz Wróbel, Zmiana warty, „Polska Zbrojna”, kwiecień 2012 [dostęp 2019-04-14].
  13. ↑ Podniebni kawalerzyści [online], www.polska-zbrojna.pl [dostęp 2019-04-15].
  14. ↑ Tadeusz Buk: Młody Weteran [online], Newsweek.pl [dostęp 2019-04-13] (pol.).
  15. ↑ Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych – Narodowe Święto Niepodległości w PKW Afganistan [online], www.do.wp.mil.pl [dostęp 2019-04-13].
  16. ↑ a, Tablica poświęcona żołnierzom, którzy polegli na misji odsłonięta w Afganistanie [ZDJĘCIA] [online], tomaszowmazowiecki.naszemiasto.pl, 13 listopada 2018 [dostęp 2019-04-13] (pol.).
  17. ↑ Kapitana Ambrozińskiego zabiła kula snajpera [online], www.rp.pl [dostęp 2019-04-13] (pol.).
  18. ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2019-04-13].
  19. ↑ ..:: 25 BKPow :: sierż. Adam Szada Borzyszkowski ::.. [online], 25bkpow.wp.mil.pl [dostęp 2019-04-13].
  20. ↑ Kolejny polski żołnierz zmarł w Afganistanie [online], Newsweek.pl [dostęp 2019-04-13] (pol.).
  21. ↑ Oni oddali życie w Afganistanie [online], TVN24.pl [dostęp 2019-04-13].
  22. ↑ Pamięci Poległych poza granicami kraju [online], web.archive.org, 13 maja 2019 [dostęp 2020-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-13].
  23. ↑ Radio Łódź, Stanisław Kaczyński nowym dowódcą komandosów z Tomaszowa Mazowieckiego [online], Radio Łódź [dostęp 2019-04-15] (pol.).
  24. ↑ ..:: 25 BKPow :: 2016 ::.. [online], 25bkpow.wp.mil.pl [dostęp 2019-04-13].
  25. ↑ Altair Agencja Lotnicza [online], www.altair.com.pl [dostęp 2017-11-21] (ang.).
  26. ↑ Telewizja Polska S.A, Ma 14 metrów średnicy i można latać w nim z prędkością nawet do 250 km/h [online], lodz.tvp.pl [dostęp 2019-04-15] (pol.).
  27. ↑ Podchorążowie w tunelu aerodynamicznym [online], www.polska-zbrojna.pl [dostęp 2019-04-15].
  28. ↑ Łukasz Janikowski, Polscy żołnierze bezkonkurencyjni w XXXVIII Międzynarodowym Wieloboju Spadochronowym [FOTO, WIDEO!] [online], tomaszowmazowiecki.naszemiasto.pl, 14 września 2018 [dostęp 2019-04-15] (pol.).
  29. ↑ Kawaleria powietrzna z Tomaszowa dostanie nowe śmigłowce. Nowoczesny sprzęt dla żołnierzy z kawalerii powietrznej [online], Dziennik Łódzki, 30 maja 2023 [dostęp 2023-06-03] (pol.).
  30. ↑ AW-149 dla 25 BKPow.. gov.pl. [dostęp 2023-11-10].
  31. ↑ ..:: 25 BKPow :: STRUKTURA WŁASNOŚCIOWA ::.. [online], 25bkpow.wp.mil.pl [dostęp 2019-04-13].
  32. ↑ a b Uroczyste pożegnanie gen.bryg. Adama Marczaka [online], Wojsko-Polskie.pl [dostęp 2020-07-04] (pol.).
  33. ↑ Michał Ratyński, Prezydent RP mianował Dowódcę 25 Brygady Kawalerii Powietrznej gen. bryg. Mariusza PAWLUKA na pierwszy stopień generalski [online], www.wojsko-polskie.pl, 15 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-15].
  34. ↑ Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, Święto Wojska Polskiego. Nominacje generalskie i odznaczenia [online], Biuro Bezpieczeństwa Narodowego [dostęp 2022-08-15] (pol.).
  35. ↑ Najpierw zatrzymania, teraz zmiana na stanowisku dowódcy GROM - tvp.info [online], tvp.info [dostęp 2021-04-11] (pol.).
  36. ↑ Niezatapialny "Ponton". Były szef GROM-u znowu będzie dowodził - o2 - Serce Internetu [online], o2.pl [dostęp 2021-04-11] (pol.).
  37. ↑ Nowy Dowódca 25 Brygady Kawalerii Powietrznej. [online], Wojsko-Polskie.pl [dostęp 2021-04-02] (pol.).
  38. ↑ ..:: 25 BKPow :: 2012 ::.. [online], 25bkpow.wp.mil.pl [dostęp 2019-04-13].
  39. ↑ a, Kawaleria świętowała [ZDJĘCIA] [online], tomaszowmazowiecki.naszemiasto.pl, 15 czerwca 2012 [dostęp 2019-04-13] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Sławomir Miszczuk, 25 Brygada Kawalerii Powietrznej, Wyd. Bellona, Warszawa 2002
  • Jacek Szustakowski, 25 Brygada Kawalerii Powietrznej im. Księcia Józefa Poniatowskiego, Wojska Lądowe 2003, nr. 12
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=25_Brygada_Kawalerii_Powietrznej&oldid=73308754”