143 Eskadra Myśliwska

143 Eskadra Myśliwska
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1933
Rozformowanie	1937
	Dowódcy
Pierwszy	por. pil. Eugeniusz Makowski
Ostatni	por. pil. Włodzimierz Łazoryk
	Organizacja
Dyslokacja	Garnizon Toruń
Rodzaj sił zbrojnych	Wojsko
Rodzaj wojsk	Lotnictwo
Podległość	III/4 dywizjon myśliwski

143 eskadra myśliwska (143 em) – pododdział lotnictwa myśliwskiego Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Historia eskadry[edytuj | edytuj kod]

143 eskadra myśliwska została sformowana na podstawie rozkazu L. 2446/tjn. org. Ministra Spraw Wojskowych z dnia 17 lipca 1933 roku i rozkazu dziennego Nr 247/1933 dowódcy 4 pułku lotniczego z dnia 30 października 1933 roku^[b].

Eskadra została zorganizowana na lotnisku Toruń w składzie III dywizjonu myśliwskiego 4 pułku lotniczego i wyposażona w dziesięć samolotów PWS-10.

W listopadzie 1935 roku pododdział przejął od 142 em samoloty PZL P.7.

Na podstawie rozkazu L. 2007/tjn. II-1 Ministra Spraw Wojskowych z dnia 9 października 1937 roku eskadra została rozformowana z dniem 23 listopada 1937 roku. Samoloty PZL P.7 pomimo złego stanu technicznego zostały przekazane dla organizującej się we Lwowie 162 eskadry myśliwskiej^[1].

Na bazie personelu latającego i naziemnego 143 em został sformowany III dywizjon myśliwski 5 pułku lotniczego w Wilnie. Dotychczasowy dowódca 143 em porucznik pilot Włodzimierz Łazoryk został dowódcą 152 em^[2].

Personel eskadry[edytuj | edytuj kod]

Dowódcy eskadry^[3]

por./kpt. pil. Eugeniusz Makowski (X 1933 – IX 1937)
wz. por. Franciszek Jastrzębski (do 9 VIII 1934)
wz. por. Mirosław Leśniewski (25 VIII – 13 IX 1934)
por. pil. Włodzimierz Łazoryk (20 IX – 23 XI 1937)

Piloci

Marian Bełc († 27 sierpnia 1942, jako pilot 58 Operational Training Unit)
Franciszek Jastrzębski († 25 października 1940, jako dowódca eskadry „B” 302 Dywizjonu Myśliwskiego „Poznańskiego”)
Mirosław Leśniewski († 14 września 1939, dowódca 142 em)
Anatol Piotrowski († 1 IX 1939, jako pilot 152 em)
Tadeusz Rolski
Jerzy Słoński-Ostoja († 29 sierpnia 1941 jako dowódca 306 Dywizjonu Myśliwskiego „Toruńskiego”)
Romuald Suliński († 4 lutego 1946 jako dowódca 300 Dywizjon Bombowy Ziemi Mazowieckiej)

Wypadki lotnicze[edytuj | edytuj kod]

W okresie funkcjonowania eskadry miały miejsce następujące wypadki lotnicze zakończone obrażeniami lub śmiercią pilota^[4]:

2 sierpnia 1936 zginął lecąc samolotem PZL P.7 kpr. pil. Zygmunt Nachman, który zderzył się z samolotem kpr. pil. Henryka Pietrzaka. Pomimo poważnych uszkodzeń samolotu Henryk Pietrzak wylądował bez awarii w rejonie lotniska.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Ustawa z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku obrony (Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220). W skład Sił Zbrojnych II RP wchodziły wojska lądowe nazywane ówcześnie wojskiem i Marynarka Wojenna. Wojsko składało się z jednostek organizacyjnych wojska stałego i jednostek organizacyjnych Obrony Narodowej, a także jednostek organizacyjnych Korpusu Ochrony Pogranicza.
↑ Jerzy Pawlak, Polskie eskadry w latach 1918-1939, s. 15-16, 286. Kazimierz Sławiński, Lotnisko toruńskie 1920-1945, s. 44-45 umieścił 143 em w składzie 4 plot na przełomie 1928/1929 roku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Jerzy Pawlak, Polskie eskadry w latach 1918-1939, s. 288, 346.
↑ Jerzy Pawlak, Polskie eskadry w latach 1918-1939, s. 288, 319-321. Kazimierz Sławiński, Lotnisko toruńskie 1920-1945, s. 64.
↑ Pawlak 1989 ↓, s. 286-288.
↑ Pawlak 1989 ↓, s. 286–288.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Ryszard Bartel, Jan Chojnacki, Tadeusz Królikiewicz, Adam Kurowski, Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918-1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1978.
Izydor Koliński: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego (lotnictwo). Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek lotniczych. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. 9. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.
Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w wojnie obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1982. ISBN 83-206-0281-5.
Kazimierz Sławiński, Lotnisko toruńskie 1920-1945, Biblioteczka Skrzydlatej Polski, tom 20, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1983, ISBN 83-206-0378-1.

[1] Ustawa z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku obrony (Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220). W skład Sił Zbrojnych II RP wchodziły wojska lądowe nazywane ówcześnie wojskiem i Marynarka Wojenna. Wojsko składało się z jednostek organizacyjnych wojska stałego i jednostek organizacyjnych Obrony Narodowej, a także jednostek organizacyjnych Korpusu Ochrony Pogranicza.

[2] Jerzy Pawlak, Polskie eskadry w latach 1918-1939, s. 15-16, 286. Kazimierz Sławiński, Lotnisko toruńskie 1920-1945, s. 44-45 umieścił 143 em w składzie 4 plot na przełomie 1928/1929 roku.

[3] Jerzy Pawlak, Polskie eskadry w latach 1918-1939, s. 288, 346.

[4] Jerzy Pawlak, Polskie eskadry w latach 1918-1939, s. 288, 319-321. Kazimierz Sławiński, Lotnisko toruńskie 1920-1945, s. 64.

[CITEREFPawlak1989286-288-5] Pawlak 1989 ↓, s. 286-288.

[CITEREFPawlak1989286–288-6] Pawlak 1989 ↓, s. 286–288.

[:1-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[a]

[b]

[1]

[2]

[3]

[4]

[A]

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43