Žárový vrch

Žárový vrch
Ilustracja
Widok z połaci szczytowej góry Sokol na górę Žárový vrch (poniżej słabo widoczna Bučina i Lyra, za nią część góry Vysoká hora) (2018 rok)
Państwo

 Czechy

Kraj

 morawsko-śląski

Położenie

Ludvíkov

Pasmo

Wysoki Jesionik
(cz. Hrubý Jeseník)
(Sudety)

Wysokość

1101 m n.p.m.

Wybitność

148[1] m

Położenie na mapie Sudetów
Mapa konturowa Sudetów, po prawej nieco na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Žárový vrch”
Ziemia50°06′31,9″N 17°18′39,3″E/50,108861 17,310917

Žárový vrch (historyczna nazwa niem. Brandberg[2]) – szczyt (góra) o wysokości 1101 m n.p.m. (podawana jest też wysokość 1093 m n.p.m.[3], 1093,8 m n.p.m.[4], 1094,0 m n.p.m.[5] lub 1098,5 m n.p.m.[6]), będący grupą skalną w paśmie górskim Wysokiego Jesionika (cz. Hrubý Jeseník), w północno-wschodnich Czechach, w Sudetach Wschodnich, na Śląsku, w obrębie gminy Ludvíkov, oddalony o około 6,4 km na północny wschód od szczytu góry Pradziad (cz. Praděd)[7][8][9]. Na skalisku szczytowym znajduje się punkt widokowy[10]. Góra położona jest w Obszarze Chronionego Krajobrazu Jesioniki (cz. Chráněná krajinná oblast (CHKO) Jeseníky), a ponadto na części stoku zachodniego utworzono dodatkowo rezerwat przyrody Jelení bučina[10]. Rozległość góry (powierzchnia stoków) szacowana jest na około 7,3 km²[11], a średnie nachylenie wszystkich stoków wynosi około 12°[10].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]

Widok ze skalisk szczytowych góry Plošina w kierunku szczytów gór Žárový vrch i Pradziad (2020 rok)

Góra Žárový vrch położona jest nieco na wschód od centrum całego pasma Wysokiego Jesionika, leżąca w części Wysokiego Jesionika, w centralnym obszarze (mikroregionu) o nazwie Masyw Orlíka (cz. Medvědská hornatina) na ramieniu bocznym, ciągnącym się od przełęczy Kóta do góry Zámecká hora[10]. Žárový vrch jest górą trudno rozpoznawalną i niezbyt charakterystyczną, położoną w masywie trzech gór: Lyra – Žárový vrch – Plošina[12], mających wysokości powyżej 1000 m n.p.m.[10]. Jest jednocześnie jednym z wyższych szczytów tego grzbietu, położonym około 3,9 km na północ od miejscowości Karlova Studánka, pomiędzy przebiegającymi drogami: nr 451 Nové HeřminovyVidly oraz nr 445 ŠternberkZlaté Hory[10]. Jest szczytem widocznym m.in. z drogi okalającej połać szczytową góry Pradziad[13] (szczyt widoczny na lewo od linii patrzenia na górę Vysoká hora, ale łatwo go pomylić z sąsiednim szczytem Lyra), a z innego charakterystycznego punktu widokowego – z drogi okalającej szczyt góry Dlouhé stráně[14] jest niewidoczny, bo przysłonięty szczytem Velký Děd i górą Pradziad. Szczyt góry Žárový vrch jest natomiast dobrze widoczny m.in. ze skaliska szczytowego góry Lyra czy też z połaci szczytowej góry Sokol.

Górę ograniczają: od północnego zachodu dolina potoku Środkowa Opawa (cz. Střední Opava), od północnego wschodu przełęcz o wysokości 1003 m n.p.m. w kierunku szczytu Plošina, od wschodu i południowego wschodu krótki nienazwany dopływ potoku Biała Opawa (cz. Bílá Opava[15]), potok Biała Opawa, dwie przełęcze: jedna o wysokości 756 m n.p.m. w kierunku szczytu Brantloch i druga o wysokości 835 m n.p.m. w kierunku szczytu Na vyhlídce (2)[a], od południa dolina nienazwanego dopływu potoku Biała Opawa oraz od południowego zachodu przełęcz o wysokości 950 m n.p.m. w kierunku szczytu Lyra i dolina nienazwanego dopływu z tej przełęczy potoku Środkowa Opawa[10]. W otoczeniu góry znajdują się następujące szczyty: od północnego zachodu Mrazový vrch, Zlatá stráň–JV i Zadní plošina, od północy Skály (1)[b] i Jelení kameny, od północnego wschodu Plošina, od południowego wschodu Brantloch i Na vyhlídce (2), od południa Rolandův kámen oraz od południowego zachodu Lyra, Bučina i Nad kapličkou[10].

Stoki[edytuj | edytuj kod]

Mapa rozległości i położenia stoków góry Žárový vrch
Głaz z tablicą pamiątkową na przełęczy pomiędzy szczytami Lyra i Žárový vrch (2016 rok)

W obrębie góry można wyróżnić pięć następujących zasadniczych stoków[10][6]:

  • wschodni, ciągnący się od szczytu głównego do przełęczy w kierunku szczytu Brantloch
  • południowy, najdłuższy o długości około 2,5 km, ciągnący się od szczytu głównego do doliny nienazwanego potoku, będącego dopływem potoku Biała Opawa
  • południowo-zachodni o nazwie Pytlácká skála, najkrótszy o długości około 950 m, ciągnący się od szczytu głównego do przełęczy w kierunku szczytu Lyra
  • zachodni, ciągnący się od szczytu głównego do doliny potoku Środkowa Opawa (mniej więcej do najniższych partii rezerwatu przyrody Jelení bučina)
  • północno-zachodni, ciągnący się od szczytu głównego do doliny potoku Środkowa Opawa (mniej więcej w okolicy ujścia nienazwanego potoku – dopływu potoku Środkowa Opawa; u podnóża tego stoku, w pobliżu miejsca o nazwie (cz. Ptačí Mlýn) znajduje się najniższy punkt góry, który ma wysokość około 627 m n.p.m.)

Występują tu wszystkie typy zalesienia: bór świerkowy, las mieszany[c] oraz las liściasty, przy czym zdecydowanie dominuje zalesienie borem świerkowym[18][19]. Stok południowo-zachodni pokryty jest przeważnie borem świerkowym, natomiast pozostałe stoki wraz z obniżaniem wysokości pokryte są poza borem świerkowym, również lasem mieszanym i lasem liściastym[18][19]. Na niemalże wszystkich stokach występują polany, przecinki oraz nieznaczne ogołocenia[19]. U podnóży stoków: wschodniego, w pobliżu drogi nr 445 oraz północno-zachodniego, w pobliżu drogi nr 451 przebiegają napowietrzne linie przesyłowe prądu o napięciu 22 kV[10]. Góra najeżona jest licznymi pojedynczymi skaliskami i grupami skalnymi występującymi na niemalże wszystkich stokach[10] (m.in. szczyty drugorzędne[20] czy tzw. cz. Nedělní skála[21][22][23]). Ponadto na stoku zachodnim na wysokościach (850–915) m n.p.m. występuje obszar pokryty głazowiskiem[10].

Stoki mają stosunkowo jednolite, na ogół łagodne i mało zróżnicowane nachylenia[10]. Średnie nachylenie stoków waha się bowiem od 8° (stok południowo-zachodni) do 16° (stok północno-zachodni)[10]. Średnie nachylenie wszystkich stoków góry (średnia ważona nachyleń stoków) wynosi około 12°[10]. Maksymalne nachylenie stoku północno-zachodniego w pobliżu drogi o nazwie (cz. Chladná cesta) na odcinku 50 m nie przekracza 40°[10]. Stoki pokryte są siecią licznych dróg (m.in. Chladná cesta, Čtverková cesta, Do Brantlochu, Šestková cesta, U Ptačího Mlýna czy Zámecká cesta) oraz na ogół nieoznakowanych ścieżek i duktów[10]. Przemierzając je zaleca się korzystanie ze szczegółowych map, z uwagi na zawiłości ich przebiegu, zalesienie oraz zorientowanie w terenie.

Stoki góry Žárový vrch
Lp. Stok Długość stoku
m
Przewyższenie
m
Średnie nachylenie
1 Południowo-zachodni 970 140
2 Południowy 2525 385
3 Północno-zachodni 1470 425 16°
4 Wschodni 2300 470 12°
5 Zachodni 1640 365 13°

U podnóża stoku południowo-zachodniego, przy przełęczy w kierunku szczytu Lyra, naprzeciwko chaty o nazwie Sedlová chata położony jest głaz, na którym umieszczono metalową tablicę pamiątkową z inskrypcją (obecnie napis jest słabo czytelny).

Szczyt główny[edytuj | edytuj kod]

Szczytowe skalisko góry Žárový vrch (2016 rok)
Widok ze skaliska szczytowego góry Žárový vrch w kierunku szczytów Vysoká hole, Petrovy kameny, Praděd–V i Pradziad (poniżej słabo widoczne szczyty gór Ostrý vrch, Prostřední vrch i Sokol, jeszcze poniżej Lyra i Bučina) (2016 rok)

Na szczyt nie prowadzi żaden szlak turystyczny[10]. Przez połać szczytową przechodzi grzbietowa ścieżka główna, biegnąca od przełęczy w kierunku szczytu Lyra do drugorzędnego szczytu Žárový vrch–SV oraz dalej do szczytu Plošina, oznakowana dwoma białymi poziomymi paskami[10][19]. Szczyt jest skaliskiem, znajdującym się na grupie skalnej o poziomych wymiarach (76 × 24) m[8][19], otoczonej wokół borem świerkowym[18] oraz pokrytej bardzo popularną rośliną występującą niemalże na całym obszarze Wysokiego Jesionika, a mianowicie borówką czarną[24]. Skalisko szczytowe jest punktem widokowym, z którego roztaczają się malownicze perspektywy m.in. w kierunku szczytów: Pradziad, Vysoká hole czy Petrovy kameny oraz szczytów m.in. mikroregionu Wysokiego Jesionika o nazwie Masyw Keprníka (cz. Keprnická hornatina)[7][25]. Na połaci szczytowej znajduje się główny punkt geodezyjny, oznaczony na mapach geodezyjnych numerem (14.)[6]. Państwowy urząd geodezyjny o nazwie (cz. Český úřad zeměměřický a katastrální (CÚZK)) w Pradze podaje jako najwyższy punkt góry – szczyt – o wysokości 1100,9 m n.p.m. i współrzędnych geograficznych (50°06′31,9″N 17°18′39,3″E/50,108861 17,310917)[18][26].

Dojście do skaliska szczytowego następuje z zielonego szlaku rowerowego oraz skrzyżowania turystycznego o nazwie (cz. Sedlová bouda), skąd biegnie grzbietowa ścieżka główna (oznakowana dwoma poziomymi białymi paskami), którą należy przebyć odcinek o długości około 970 m, wyznaczona w przecince (niemalże w linii prostej) od przełęczy w kierunku szczytu Lyra[7][25][19].

Szczyty drugorzędne[edytuj | edytuj kod]

Žárový vrch jest górą o poczwórnym szczycie[10]. W całym masywie góry, poza szczytem głównym można wyróżnić trzy niższe szczyty drugorzędne[10].

Skalisko drugorzędnego szczytu o nazwie Žárový vrch–JZ (2016 rok)
Skalisko drugorzędnego szczytu o nazwie Žárový vrch–SV (2018 rok)
Szczyty drugorzędne góry Žárový vrch
Lp. Szczyt Wysokość
m n.p.m.
Odległość od szczytu głównego
m
Współrzędne geograficzne
1 Žárový vrch–SZ[d] 1047 410 na północny zachód 50°06′36,2″N 17°18′19,6″E/50,110056 17,305444
2 Žárový vrch–SV[27] 1045 850 na północny wschód 50°06′55,1″N 17°19′04,0″E/50,115306 17,317778
3 Žárový vrch–JZ[28][20] 1012 610 na południowy zachód 50°06′15,9″N 17°18′19,6″E/50,104417 17,305444

Punkty geodezyjne[edytuj | edytuj kod]

Punkt geodezyjny nr (14.) przy skalisku szczytowym góry Žárový vrch (2018 rok)

Na połaci szczytowej znajdują się dwa punkty geodezyjne[18]. Główny punkt geodezyjny, który jest podawany często na mapach jako główny szczyt góry, ma ułamany stalowy słupek, położony przy nim[29]. Drugi punkt geodezyjny położony jest nieco dalej przy grzbietowej ścieżce głównej[6]. Pozostałe dwa drugorzędne punkty geodezyjne usytuowane są na stoku wschodnim blisko drogi o nazwie (cz. Do Brantlochu)[6].

Punkty geodezyjne góry Žárový vrch[18]
Lp. Punkt geodezyjny Wysokość
m n.p.m.
Odległość od szczytu głównego
m
Współrzędne geograficzne
1 14 1093,82 25 na południowy wschód 50°06′31,51″N 17°18′40,37″E/50,108753 17,311214
2 14.1 1094,50 90 na północny wschód 50°06′32,98″N 17°18′43,21″E/50,109161 17,312003
3 17 815,44 1590 na południowy wschód 50°05′59,84″N 17°19′41,26″E/50,099956 17,328128
4 17.1 807,94 1430 na południowy wschód 50°06′06,13″N 17°19′38,87″E/50,101703 17,327464

Geologia[edytuj | edytuj kod]

Pod względem geologicznym masyw góry Žárový vrch należy do jednostki określanej jako kopuła Desny[30] i zbudowany jest ze skał metamorficznych, głównie: blasto-mylonitów (biotytów, chlorytów i muskowitów), skał magmowych, głównie meta-granitoidów oraz skał osadowych, głównie: meta-aleurytów[31]. Na stokach występują tzw. terasy krioplanacyjne, ukształtowane w mroźnym klimacie peryglacjalnym.

Wody[edytuj | edytuj kod]

Grzbiet główny (grzebień) góry Pradziad, biegnący od przełęczy Skřítek do przełęczy Červenohorské sedlo oraz dalej do przełęczy Ramzovskiej (cz. Ramzovské sedlo) jest częścią granicy Wielkiego Europejskiego Działu Wodnego, dzielącej zlewiska Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego[5].

Szczyty wraz ze stokami góry Žárový vrch położone są na północny wschód od tej granicy, należą więc do zlewni Morza Bałtyckiego, do którego płyną wody m.in. z dorzecza rzeki Odry, będącej przedłużeniem płynących z tej części Wysokiego Jesionika górskich potoków (m.in. płynących w pobliżu góry potoków o nazwie Biała Opawa[15] czy Środkowa Opawa)[10][32]. Ze stoków biorą swój początek krótkie, nienazwane potoki, będące dopływami wspomnianych wcześniej potoków Biała Opawa i Środkowa Opawa[10]. Większość źródlisk płynących ze stoków potoków znajduje się na obszarach bagiennych[10]. Z uwagi na stosunkowo łagodne nachylenia stoków, w obrębie góry nie występują m.in. wodospady czy kaskady[10].

Źródła[edytuj | edytuj kod]

Na stokach występują liczne źródła[10].

Źródła na stokach góry Žárový vrch
Lp. Źródło (oznaczenie) Odległość od szczytu
m
Wysokość bezwzględna
m n.p.m.
Współrzędne geograficzne
1 Studánka (3665)[33] 920 na północ 890 50°07′01″N 17°18′40″E/50,116944 17,311111
2 Studánka (5797)[34] 960 na wschód 878 50°06′33″N 17°19′27″E/50,109167 17,324167
3 Studánka Živá voda[35][36] 1860 na północ 640 50°07′31″N 17°18′36″E/50,125278 17,310000

Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]

Cała góra znajduje się w obrębie wydzielonego obszaru objętego ochroną o nazwie Obszar Chronionego Krajobrazu Jesioniki, a utworzonego w celu ochrony utworów skalnych, ziemnych i roślinnych oraz rzadkich gatunków zwierząt, ze znajdującym się w nim, w części stoku zachodniego góry rezerwatu przyrody Jelení bučina[10][37][38].

Poza obszarem rezerwatu przyrody Jelení bučina, na krótkich odcinkach stoku wschodniego góry oraz u podnóża góry, drogą nr 445 wytyczono 26,5 km długości ścieżkę dydaktyczną o nazwie (cz. Naučná stezka Muzeum Wide Web) o następującym przebiegu[10]:

Malá MorávkaKarlovice (z 17 stanowiskami obserwacyjnymi na trasie)[39][40]

Ponadto u podnóża stoku wschodniego, w odległości około 2,2 km na południowy wschód od szczytu, na wysokości około 650 m n.p.m., niedaleko drogi nr 445 znajduje się stary jesion wyniosły, który został w 2000 roku uznany za pamiątkowy o nazwie (cz. Jasan v bývalém areálu Jitřenka) o wysokości około 27 m i obwodzie pnia 412 cm[41][10].

Rezerwat przyrody Jelení bučina[edytuj | edytuj kod]

Widok na rezerwat przyrody Jelení bučina (2014 rok)

Rezerwat przyrody Jelení bučina (cz. Přírodní rezervace Jelení bučina)[42] położony jest na wysokościach (712–930) m n.p.m. stoku góry i rozciąga się od doliny potoku Środkowa Opawa ku drodze (cz. Zámecká cesta) oraz ma powierzchnię 45,84 ha[43] i 14,07 ha (dodatkowo) 50 metrowego pasma otuliny strefy ochronnej[44][10].

Rezerwat jest położony w odległości około 5 km na północny wschód od szczytu góry Pradziad i około 800 m na zachód od szczytu głównego góry Žárový vrch[10]. Rezerwat został utworzony 14 grudnia 1990 roku w celu ochrony pierwotnego lasu mieszanego o dominującym drzewostanie bukowym oraz jego otoczenia flory i fauny[45]. Na obszarze rezerwatu występuje szereg głazów i skalisk[10]. Przez rezerwat nie poprowadzono żadnego szlaku turystycznego ani żadnej ścieżki dydaktycznej[10]. Przebiega przez jego obszar m.in. ścieżka od drogi Zámecká cesta[10].

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Na górze Žárový vrch nie ma żadnego schroniska turystycznego lub hotelu górskiego[10]. Do najbliższej miejscowości Ludvíkov z bazą pensjonatów[46] jest od szczytu około 2,2 km w kierunku wschodnim, a do najbliższej osady Vidly z hotelem górskim Vidly[47] jest od szczytu około 3 km w kierunku południowo-zachodnim[10]. Ponadto około 4 km w kierunku północno-wschodnim do miejscowości Vrbno pod Pradědem z bazą hoteli i pensjonatów[48], jak również około 4 km w kierunku południowym do miejscowości uzdrowiskowej Karlova Studánka[10]. Natomiast do bazy turystycznej wokół góry Pradziad jest od szczytu około 6,5 km w kierunku południowo-zachodnim, gdzie położone są następujące hotele górskie i schroniska turystyczne[10]:

Kluczowym punktem turystycznym jest oddalone o około 980 m na południowy zachód od szczytu skrzyżowanie turystyczne (cz. Sedlová bouda) z podaną na tablicy informacyjnej wysokością 950 m, przez które przechodzi szlak rowerowy oraz trasy narciarstwa biegowego[10][49].

Chaty łowieckie[edytuj | edytuj kod]

Na stokach góry położone są trzy chaty, ale nie mają one charakteru typowych schronisk turystycznych, zalicza się je do tzw. chat łowieckich[10]. Dojście do nich następuje z drogi o nazwie Zámecká cesta, bowiem wszystkie położone są w jej pobliżu[10].

Widok na przełęcz pomiędzy górami Lyra i Žárový vrch oraz chatę Sedlovka (2016 rok)
Chata Neděle (2018 rok)
Chaty na stokach góry Žárový vrch
Lp. Chata Odległość od szczytu
m
Lokalizacja Współrzędne geograficzne
1 Chata Neděle[50] 1110 na północ stok drugorzędnego szczytu Žárový vrch–SV przy drodze Zámecká cesta 50°07′07,4″N 17°18′46,1″E/50,118722 17,312806
2 Pytlácká chata[51] 830 na północny zachód stok drugorzędnego szczytu Žárový vrch–SZ, blisko drogi Zámecká cesta 50°06′42,2″N 17°18′00,4″E/50,111722 17,300111
3 Sedlová chata (Sedlovka)[52] 990 na południowy zachód przy skrzyżowaniu turystycznym Sedlová bouda 50°06′08,0″N 17°18′05,5″E/50,102222 17,301528

Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]

Klub Czeskich Turystów (cz. Klub Českých Turistů) nie wytyczył w obrębie góry żadnego szlaku turystycznego[10]. Pomimo tego okolice góry są miejscem do ciekawego spędzenie wolnego czasu dla miłośników górskich wędrówek i letnich zbieraczy borówek czarnych[8]. Polecanym miejscem jest również oddalony o około 3 km na południe od szczytu, skalisko Rolandův kámen z drewnianym krzyżem na wierzchołku[53].

Szlaki rowerowe[edytuj | edytuj kod]

Przez stoki oraz drogą nr 445 poprowadzono dwa szlaki rowerowe na trasach[10]:

Vrbno pod Pradědem – góra Zámecká hora – góra Plošina – góra Žárový vrch–SV – góra Žárový vrch – góra Lyra – góra Lyra–J – przełęcz Kóta
(nr 553) Drakov – Vrbno pod Pradědem – Ludvíkov – Karlova Studánka – przełęcz HvězdaMalá MorávkaDolní Moravice – góra Harrachovský kopec – Rýmařov[54]

Trasy narciarskie[edytuj | edytuj kod]

W okresach ośnieżenia można skorzystać z wytyczonej przez górę trasy narciarstwa biegowego[55][49]:

Karlova Studánka – Skalnatý vrch – góra Lyra – góra Žárový vrch – góra Plošina – góra Zámecká hora – Vrbno pod Pradědem

W obrębie góry nie poprowadzono żadnej trasy narciarstwa zjazdowego[49].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Oznaczenie indeksowane w odróżnieniu od znajdującego się w tym samym paśmie innego szczytu o tej samej nazwie: Na vyhlídce (1) położonego około 2,5 km na północny zachód od miejscowości Vrbno pod Pradědem[16].
  2. Oznaczenie indeksowane w odróżnieniu od znajdującego się w tym samym paśmie innego szczytu o tej samej nazwie Skály (2), położonego przy osadzie Kouty nad Desnou[17].
  3. Drzewostan całego Obszaru Chronionego Krajobrazu Jesioniki obejmuje: świerk pospolity 84%, buk zwyczajny 10%, modrzew europejski 1,5%, klon jawor 1,1%, brzoza 1%, olsza czarna 0,8%, kosodrzewina 0,4%, olsza szara 0,3% (jodła pospolita, jesion wyniosły i lipa) 0,2%, sosna zwyczajna 0,1%, pozostałe (sosna błotna, dąb, grab, klon zwyczajny, wiąz, jarząb, olsza zielona, topola osika, topola i wierzba iwa) 0,2% (→ Analýza vlivu lesního hospodaření na lesní ekosystémy v CHKO Jeseníky. hnutiduha.cz ↓).
  4. Według mapy Państwowego urzędu geodezyjnego o nazwie (cz. Český úřad zeměměřický a katastrální (CÚZK)) w Pradze: Základní mapy ČR (Geoprohlížeč – ZÚ), drugorzędny szczyt Žárový vrch–SZ oznaczony jest jako Kamzičí skály (→ Geoprohlížeč – ZÚ (Geoportal Czech). ags.cuzk.cz ↓).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jeseníky [online], ultratisicovky.cz [zarchiwizowane z adresu 2022-10-05] (cz.).
  2. Žárový vrch (Brand B.) 1:12 000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2017-02-24].
  3. Jeseníky – Praděd, Králický Sněžník. Turistická mapa ↓.
  4. Jan Ondryáš, Přehled nejvyšších vrcholů Hrubého Jeseníku [online], lipova-lazne.cz, 31 stycznia 2006 [zarchiwizowane z adresu 2023-02-28] (cz.).
  5. a b Hrubý Jeseník (mapa). dudisoft.eu ↓.
  6. a b c d e Geoprohlížeč – ZÚ (Geoportal Czech). ags.cuzk.cz ↓.
  7. a b c Żarowy Wierch (1094 m n.p.m.), [w:] Góry bliskie sercu [online], sudeckiedrogi.wordpress.com, 18 sierpnia 2013 [zarchiwizowane z adresu 2023-02-28].
  8. a b c Martin Janoška, Túra po cestách bez značek ukazuje skutečnou divokou přírodu v Česku. Romantický Žárový vrch [online], cestovani.idnes.cz, 3 października 2014 [zarchiwizowane z adresu 2022-10-05] (cz.).
  9. Žárový vrch [online], turistika.cz [dostęp 2016-09-28] (cz.).
  10. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq Žárový vrch (mapa turystyczna) 1:12 000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2016-09-28].
  11. Pomiar (Žárový vrch) 1:24 000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2021-04-16].
  12. Žárový vrch – Lyra – 23.5. (fotogaleria) [online], miros50.estranky.cz [zarchiwizowane z adresu 2022-03-28] (cz.).
  13. View. heywhatsthat.com ↓, Praděd – Žárový vrch.
  14. View. heywhatsthat.com ↓, Dlouhé stráně – Žárový vrch.
  15. a b Bílá Opava [online], turistika.cz [dostęp 2019-12-25] (cz.).
  16. Na Vyhlídce (978 m) (mapa turystyczna) 1:12 000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2021-04-18].
  17. Skály (864 m) (mapa turystyczna) 1:12 000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2021-04-18].
  18. a b c d e f Geoprohlížeč – ZÚ (Geoportal Czech). ags.cuzk.cz ↓, Produkty → ZABAGED dle ZM10 (Měřítko mapy 1:1880).
  19. a b c d e f Žárový vrch (mapa lotnicza) 1:12 000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2021-04-18].
  20. a b Skalní hradba pod jihovýchodním temenem Žárového vrchu [online], turistika.cz [dostęp 2018-10-29] (cz.).
  21. „Nedělní” skála [online], turistika.cz [dostęp 2018-10-29] (cz.).
  22. Žárový vrch, navstivtejeseniky.cz [zarchiwizowane 2021-04-20] (cz.).
  23. Helena Syslová, Přírodní památka Žárový vrch [online], toulejse.cz [zarchiwizowane z adresu 2017-04-23] (cz.).
  24. Jeseníky 2007 – 6. Lyra. Žárový vrch, Plošina, Zámecká hora a Bílý Potok [online], turistika.cz [dostęp 2016-09-28] (cz.).
  25. a b Žárový vrch vyhlídkový [online], turistika.cz [dostęp 2016-09-28] (cz.).
  26. Pozycja na mapie. Žárový vrch – skalisko szczytowe 1:750 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2019-11-23].
  27. Žárový vrch – SV vrchol (HLV 281; 1043 m). tisicovky.cz ↓.
  28. Žárový vrch – JZ vrchol (VV 195a; 1008 m). tisicovky.cz ↓.
  29. Žárový vrch (HLV 195; 1101 m). tisicovky.cz ↓.
  30. Cymerman 1998 ↓, s. 531 (mapa).
  31. Geologická mapa. mapy.geology.cz ↓, geologická jednotka 13, 995, 1025 i 1026.
  32. Geoprohlížeč – ZÚ (Geoportal Czech). ags.cuzk.cz ↓, Produkty → Vodstvo Základní mapy ČR.
  33. Jan Otčenášek, Studánka bez jména (3665) [online], estudanky.eu, 28 lipca 2010 [zarchiwizowane z adresu 2023-03-01] (cz.).
  34. Jan Otčenášek, Studánka bez jména (5797) [online], estudanky.eu, 26 czerwca 2012 [zarchiwizowane z adresu 2021-05-24] (cz.).
  35. Zdeněk Pavelek, Studánka Živá voda (8522) [online], estudanky.eu, 14 maja 2014 [zarchiwizowane z adresu 2021-04-20] (cz.).
  36. Živá voda [online], turistika.cz [dostęp 2016-09-28] (cz.).
  37. Přírodní rezervace Jelení bučina, rymarovsko.cz [zarchiwizowane 2021-04-20] (cz.).
  38. CHKO Jeseníky. Jelení bučina [online], m.taggmanager.cz [zarchiwizowane z adresu 2018-10-29] (cz.).
  39. Naučná stezka Muzeum Wide Web [online], czecot.cz [zarchiwizowane z adresu 2021-01-10] (cz.).
  40. Muzeum Wide Web, [w:] Lesy ČR [online], lesycr.cz [zarchiwizowane z adresu 2022-08-13] (cz.).
  41. Památné stromy v CHKO (Jasan v bývalém areálu Jitřenka), [w:] Agentura ochrany přírody a krajiny České republiky [online], jeseniky.ochranaprirody.cz [zarchiwizowane 2021-11-04] (cz.).
  42. Jelení bučina – Přírodní rezervace [online], turistika.cz [dostęp 2016-09-28] (cz.).
  43. Přírodní rezervace Jelení bučina, ochranaprirody.cz [zarchiwizowane 2021-04-19] (cz.).
  44. Oznámení návrhu na vyhlášení Přírodní rezervace Jelení bučina dle ustanovení § 40 zákona č. 114/1992 Sb., o ochraně přírody a krajiny. (PDF), [w:] Agentura ochrany přírody a krajiny České republiky [online], obecludvikov.cz [zarchiwizowane z adresu 2021-05-07] (cz.).
  45. Jiří Novák, PR Jelení bučina [online], biolip.cz [zarchiwizowane z adresu 2021-04-20] (cz.).
  46. Ubytování Ludvíkov [online], e-chalupy.cz [dostęp 2021-04-18] (cz.).
  47. Horský Hotel Vidly [online], regiojethotels.cz [dostęp 2023-01-19] (cz.).
  48. Ubytování Vrbno pod Pradědem [online], e-chalupy.cz [dostęp 2021-04-18] (cz.).
  49. a b c Žárový vrch (mapa tras narciarskich) 1:12 000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2021-04-18].
  50. Zdeňka Jordanová, Lovecké chaty v Jeseníkách. Chata Neděle [online], lovecke-chaty-v-jesenikach.cz [zarchiwizowane z adresu 2022-10-01] (cz.).
  51. Zdeňka Jordanová, Lovecké chaty v Jeseníkách. Pytlácká chata [online], lovecke-chaty-v-jesenikach.cz [zarchiwizowane z adresu 2022-10-01] (cz.).
  52. Zdeňka Jordanová, Lovecké chaty v Jeseníkách. Sedlová chata [online], lovecke-chaty-v-jesenikach.cz [zarchiwizowane z adresu 2023-03-02] (cz.).
  53. Rolandův kámen [online], turistika.cz [dostęp 2016-09-28] (cz.).
  54. Cyklotrasa č. 553 Drakov – Vrbno pod Pradědem – Karlova Studánka – Rýmařov, nasecesko.cz [zarchiwizowane 2015-06-02] (cz.).
  55. Běžecké tratě Jeseníky (Okruh Vrbno pod Pradědem – Karlova Studánka) [online], hotelkamzik.cz [zarchiwizowane z adresu 2017-04-13] (cz.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]