Żółwiak szanghajski

Żółwiak szanghajski
Rafetus swinhoei
(Gray, 1873)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

gady / zauropsydy

Rząd

żółwie

Podrząd

żółwie skrytoszyjne

Rodzina

żółwiakowate

Rodzaj

Rafetus

Gatunek

żółwiak szanghajski

Synonimy
  • Oscaria swinhoei Gray, 1873[1]
  • Trionyx swinhonisBoulenger, 1889[1]
  • Trionyx swinhoeiAlderton, 1988[1]
  • Yuen maculatus Heude, 1880[1][2]
  • Pelochelys taihuensis Zang, 1984[1][2]
  • Rafetus swinhoeRudolphi & Weser, 1998[1]
  • Rafetus leloii Hà Dình Dúc, 2000[1]
  • Rafetus vietnamensis Le et al., 2010[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Żółwiak szanghajski[4] (Rafetus swinhoei), określany też nazwą żółwia Jangcy – gatunek dużego żółwia z rodziny żółwiakowatych (Trionychidae). Jeden z najbardziej zagrożonych wyginięciem żółwi – znajduje się na opracowanej przez Stowarzyszenie na rzecz Przetrwania Żółwi (The Turtle Survival Alliance) liście 25 najbardziej zagrożonych żółwi świata[5].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Południowe Chiny i północny Wietnam. W 2008 roku potwierdzono istnienie czterech osobników (trzy samce i jedna samica). W 2004 było 6 osobników.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Duży żółw osiągający do 109 cm długości i 120–140 kg masy ciała.

Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Żółwiak szanghajski był odławiany dla smacznego mięsa, karapaks i kości wykorzystywano w medycynie ludowej. Przypuszczalnie żywe okazy były sprzedawane w celach handlowo-hobbystycznych. Jedyne potwierdzone miejsce jego występowania jest silnie zanieczyszczone[3].

Ochrona[edytuj | edytuj kod]

Po odnalezieniu w 2008 jedynej żyjącej samicy żółwiaka szanghajskiego, nazwanej China Girl, podjęto próbę skojarzenia jej z jednym z samców[6]. Po śmierci w styczniu 2016 samca żyjącego w jeziorze Hoan Kiem w centrum Hanoi, według naukowców z The Turtle Survival Alliance pozostały przy życiu 3 osobniki – para w ogrodzie zoologicznym w Suzhou w Chinach oraz jeden osobnik w objętym ochroną jeziorze w Wietnamie[7]. W kwietniu 2019 zmarła ostatnia samica przetrzymywana w ogrodzie zoologicznym w Suzhou, a gatunek został uznany za niezdolny do dalszego wydawania potomstwa[8]. W październiku 2020 odnaleziono dziką samicę w jeziorze Dong Mo w Wietnamie, co daje szansę na uratowanie gatunku. Ponadto podejrzewa się, iż w tym samym jeziorze widziano samca. Odłów zaplanowano na wiosnę 2021[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h P. Uetz & J. Hallermann, Rafetus swinhoei, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-02-25] (ang.).
  2. a b Turtle Taxonomy Working Group i inni, Turtles of the World: Annotated Checklist and Atlas of Taxonomy, Synonymy, Distribution, and Conservation Status (9th Ed.), Chelonian Research Foundation & Turtle Conservancy, 2021, s. 339, DOI10.3854/crm.8.checklist.atlas.v9.2021, ISBN 978-0-9910368-3-7 [dostęp 2024-02-25].
  3. a b Asian Turtle Trade Working Group, Rafetus swinhoei, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2008-08-12] (ang.).
  4. Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 366. ISBN 83-01-14344-4.
  5. Turtles in Trouble: The World’s 25+ Most Endangered Tortoises and Freshwater Turtles [online], IUCN SSC Tortoise and Freshwater Turtle Specialist Group [dostęp 2024-02-25] (ang.).
  6. Rick Hudson: Rafetus swinhoei breeding update from China. ATCN, 2008-07-03. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-18)]. (ang.).
  7. There Are Only 3 of These Turtles Left on Earth, National Geographic, 23 maja 2017.
  8. 'Last female' of rare turtle species dies in China zoo, Al Jazeera English, 14 kwietnia 2019.
  9. Hopes for most endangered turtle after discovery of female in Vietnam lake, The Guardian, 2021.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]