Świerk (Otwock)

Świerk
część miasta Otwocka
ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

otwocki

Gmina

Otwock

Miasto

Otwock

W granicach Otwocka

1 stycznia 1958

SIMC

0921361[1]

Populacja (1943)
• liczba ludności


325

Strefa numeracyjna

22

Kod pocztowy

05-400

Tablice rejestracyjne

WOT

Położenie na mapie Otwocka
Mapa konturowa Otwocka, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Świerk”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Świerk”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Świerk”
Położenie na mapie powiatu otwockiego
Mapa konturowa powiatu otwockiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Świerk”
Ziemia52°07′23″N 21°20′24″E/52,123056 21,340000

Świerk – część miasta Otwocka, dawna wieś powstała w XVIII wieku. Leży we wschodniej części Otwocka, blisko Jabłonny, ok. 1 km na południowy wschód od reaktora jądrowego EWA. Ciągnie się wzdłuż ul. Narutowicza.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś Świrk[2] powstała w XVIII wieku. W 1827 roku wieś liczyła 10 domów i 67 mieszkańców, a w 1890 wieś i folwark liczyła 172 mieszkańców. W XIX wieku wieś położona była w guberni warszawskiej, w powiecie nowomińskim, w gminie Glinianka, na terenie parafii Karczew[2]. Świerk został włączony do Otwocka w 1958 roku.

Zabudowa wsi została znacząco zniszczona w 1944 roku w czasie działań wojennych.

W 1954 rozpoczęła się tu budowa Instytutu Badań Jądrowych[3]. Od tego czasu Świerk był siedzibą Instytutu Badań Jądrowych im. Andrzeja Sołtana. Instytut ten podzielono 13 grudnia 1982 na trzy niezależne instytuty. Dwa z nich, mające siedzibę w Świerku, połączono 1 września 2011 pod nazwą Narodowe Centrum Badań Jądrowych. Jest to główny ośrodek polskiej fizyki jądrowej.

Na terenie Instytutu, 14 czerwca 1958, uruchomiono pierwszy w Polsce reaktor jądrowy EWA[3], początkowo o mocy 2 MW, zwiększonej z czasem do 8 MW. Reaktor został przekazany Polsce przez ZSRR. W 1963 oddano reaktor tzw. mocy zerowej „Anna”, a w 1973 podobny o nazwie „Agata” – obydwa konstrukcji pracowników Instytutu. 21 lipca 1975 roku oddano do eksploatacji działający do dziś reaktor „Maria”, pierwotnie o mocy 10 MW, a od 1992 roku – 30 MW. W latach 1997–2002 reaktor EWA zdemontowano i zwrócono do Rosji.

W 1970 w Zakładzie Fizyki i Techniki Plazmy wykonano dla Huty Stalowa Wola pierwszy w kraju piec plazmowy do wytopu stali i innych metali.

Historia administracyjna[edytuj | edytuj kod]

W latach 1867–1916 Świerk był wsią w gminie Glinianka w powiecie (nowo)mińskim. 16 marca 1916, w związku z reorganizacją administracyjną terenów Królestwa Polskiego pod okupacją niemiecką podczas I wojny światowej, Świerk odłączono od gminy Glinianka w powiecie mińskim i włączono go do powiatu warszawskiego, gdzie został przyłączony do gminy Wiązowna (gminę Wiązowna włączono w całości tego samego dnia do powiatu warszawskiego z powiatu mińskiego)[4].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Świerk zachował przynależność do gminy Wiązowna i powiatu warszawskiego w woj. warszawskim. W 1921 roku Świerk liczył 230 stałych mieszkańców[5].

20 października 1933 utworzono gromadę Świerk w granicach gminy Wiązowna, składającą się z samej wsi Świerk[6].

Podczas II wojny światowej w Generalnym Gubernatorstwie, w dystrykcie warszawskim. W 1943 gromada Świerk liczyła 325 mieszkańców[7].

1 lipca 1952, w związku z likwidacją powiatu warszawskiego, gminę Wiązowna (ze Świerkiem) włączono do nowo utworzonego powiatu miejsko-uzdrowiskowego Otwock, gdzie gmina ta została przekształcona w jedną z jego ośmiu jednostek składowych – dzielnicę Wiązowna[8].

Dzielnica Wiązowna przetrwała do końca 1957 roku, czyli do chwili zniesienia powiatu miejsko-uzdrowiskowego Otwock i przekształcenia go w powiat otwocki. 1 stycznia 1958 ze zniesionej dzielnicy Wiązowna (którą równocześnie przekształcono w gromadę Wiązowna) wyłączono Świerk i włączono go do miasta Otwocka[9], przez co Świerk stał się integralną częścią miasta.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). GUS. [dostęp 2021-01-09].
  2. ↑ a b Świerk, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 674.
  3. ↑ a b Korzenie NCBJ: historia Instytutu Badań Jądrowych (1955-1982). [dostęp 2011-09-23]. (pol.).
  4. ↑ Verordnungsblatt für das General-Gouvernement Warschau. 1916 nr 25 (22 III). [dostęp 2020-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-13)].
  5. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 1 : m.st. Warszawa i Województwo warszawskie (s. 194)
  6. ↑ Warszawski Dziennik Wojewódzki: dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14, poz. 136
  7. ↑ Gemeinde- und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement (1943)
  8. ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185
  9. ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 39, poz. 176

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jacek Kałuszko, Paweł Ajdacki: Otwock i okolice. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, s. 251–252. ISBN 83-89188-49-X.
Otwock
Części miasta wg TERYT

Herb Otwocka

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Świerk_(Otwock)&oldid=71009060”