Łaziska Średnie
| część Łazisk Górnych | |
 Łaziska Średnie widziane z hałdy Skalny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach Łazisk Górnych | 1 stycznia 1973[1] |
| SIMC | 0941174 |
| Tablice rejestracyjne | SMI |
Położenie na mapie Łazisk Górnych  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu mikołowskiego  | |
 50°08′36″N 18°52′09″E/50,143333 18,869167 | |
Łaziska Średnie (niem. Mittel Lazisk) – dzielnica (część miasta) Łazisk Górnych.
W miejscowości jest stacja kolejowa Łaziska Średnie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka notowana w 1287 r. Jest to najstarsza dzielnica Łazisk, założona na terenach zwanych łazami lub łysinami. Przez wiele lat była w rękach szlacheckich, dopiero w 1814 r. została włączona do własności władców pszczyńskiego państwa stanowego. W XVI w. posiadający wieś ród Zawadzkich i większość mieszkańców przyjęła ewangelicyzm. W kolejnym stuleciu Zawadzcy ufundowali w Łaziskach drewniany kościół, który jednak nie zachował się nawet do następnego wieku[2]. Dzielnica ta leży na styku dwóch krain geograficznych: Garbu Mikołowskiego (część Wyżyny Śląsko - Krakowskiej) i Kotliny Oświęcimskiej.
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie prowincji śląskiej wydanym w 1830 r. we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod niemiecką nazwą Mittel Lazisk[3].
W XIX w. na charakter osady wpłynęły bogate złoża węgla kamiennego i ich eksploatacja. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich wymienia w 1884 5 działających w Łaziskach Średnich kopalń - Martha-Valesca (Waleska), Herzogin-Auguste, Gottmituns (Szczęść Boże), Trautscholtsegen i Bonaparte. W miejscowości stało 69 budynków, w tym 58 domów mieszkalnych, szkoła i młyn. W 1910 spis wykazał w gminie 1406 mieszkańców, a w obszarze dworskim 373[4]
Podczas plebiscytu w 1921 r. 580 mieszkańców głosowało za Polską, a 166 za Niemcami[5].
Do dnia dzisiejszego pracuje kopalnia "Bolesław Śmiały".
W latach 1945–1954 siedziba gminy Łaziska Średnie. W 1954 r. powołano gromadę Łaziska Średnie, ale zanim zaczęła funkcjonować zniesiono ją powołując osiedle funkcjonujące do końca 1972[6], od 1973 część Łazisk Górnych[1].
Przekształcenie gromady w osiedle sprawiło, że pozostałe miejscowości gromady (Łaziska Dolne) stały się integralną częścią osiedla[6]
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Nieistniejący już pałac w Łaziskach Średnich. Znajdował się w miejscu, gdzie dziś wybudowane zostało osiedle ks. Głowińskiego; do rejestru zabytków wpisany jest teren dawnego parku pałacowego[7]
- Pomnik (kapliczka) św. Jana Ewangelisty
- kościół parafialny z lat 1937-1940 w stylu modernistycznym,
- budynek gimnazjum nr 3 z lat 1928-1930, wybudowanego w stylu funkcjonalistycznym.
-
Kapliczka św. Jana
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
- ↑ Buszman B., Buszman T.: Kulturowa ścieżadka dydaktyczne na Kopaninie i w rejonie ul. Lasoki. Łaziska Górne: 2011, s. 9. ISBN 978-83-928669-4-7.
- ↑ Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, s. 413, OCLC 751379865 (niem.).
- ↑ Landkreis Pless
- ↑ Wyniki plebiscytu w powiecie pszczyńskim. [dostęp 2016-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-26)].
- ↑ a b Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 253
- ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2024-03-28]
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-05-22].
| Dzielnice |
|---|
