Zeilen op de Olympische Zomerspelen

Zeilen is een van de sporten die op de Olympische Zomerspelen worden beoefend.

Met uitzondering in 1904 is deze sport altijd op het programma van de Olympische Spelen opgenomen geweest. Op de eerste editie in 1896 kon er door de weersomstandigheden niet gevaren worden. In 1904 maakte het zeilen bij gebrek aan goed bezeilbaar water in de omgeving van St. Louis en de logistieke problemen geen deel uit van het olympisch programma.

Er werd bij de diverse Spelen in diverse klassen gezeild met een telkens wisselende typen van boten. Aanvankelijk drukte men de klassen uit in tonnen, later in meters of voet en nog later werden ze aangeduid met een verscheidenheid aan namen. Voor de klassen die in de loop van de jaren stopgezet werden bestaan sinds 2008 de Vintage Yachting Games.

Tot 1984 werd het zeilen in open klassen gezeild. Al in 1900 zeilden vrouwen, zij het in geringe mate, als bemanningslid mee. In 1924 verscheen de eerste, en ook voor lange tijd de enige, vrouwelijke stuurman aan de start. In 1984 werd de windglider (plankzeilen) voor mannen toegevoegd In 1988 werd voor het eerst een specifieke klasse voor vrouwen toegevoegd; de 470-klasse. In 1992 volgden de europe-klasse en het plankzeilen. In 2004 volgde de yngling-klasse als vierde.

Het merendeel van de evenementen wordt in de vorm van "fleetracing" gezeild. De spelen van 1992, 1996 en 2000 kenden ook een gecombineerde "fleet/matchrace"-evenement. In 2012 was er een specifiek "matchrace"-evenement voor vrouwen in de Elliott 6m.

Zeilklassen[bewerken | brontekst bewerken]

Het olympische zeilprogramma heeft door de jaren heen vele wijzigingen ondergaan.

Boottype[a] 96[b] 00[c] 04[d] 08 12 16[e] 20 24 28 32 36 40[f] 44[g] 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 00 04 08 12 16 20 24 Med.
Open zeilklasse o • 0
0,5 ton o • 1
0,5-1 ton o • 1
1-2 ton o • 1
2-3 ton o • 1
3-10 ton o • 1
10-20 ton o • 1
Open klasse o • 1
6 Metre klasse 1907 • • • 11
1919 • • • •
1933 • • • •
7 Metre klasse 1907 • • 2
8 Metre klasse 1907 • • • 8
1919 • • • •
1933 •
12 Metre klasse 1907 • • • 4
1919 •
15 Metre klasse 1907 • 0
10 Metre klasse 1907 • • 3
1919 •
9 Metre klasse 1907 • 0
12 voets jol o • • 2
18 voets jol o • 1
6,5 Metre klasse o • 1
8.5 Metre klasse o • 0
30m2 klasse o • 1
40m2 klasse o • 1
Nationale Franse eenheidsklasse
(Scheldejol)		 o • 1
Snowbird o • 1
Star o • • • • • • • • • • • • • • • • 19
m • • •
Olympiajol o • 1
Japanse eenmansboot o • 0
Draak o • • • • • • • 7
Swallow o • 1
Firefly o • 1
Finn o • • • • • • • • • • 18
m • • • • • • • •
5,5m klasse o • • • • • 5
Sharpie 12m2 o • 1
Flying Dutchman o • • • • • • • • • 9
Soling o • • • • • 8
oc • • •
Tempest o • • 2
Tornado o • • • • • • • • • 9
470 o • • • • 22
m • • • • • • • • •
v • • • • • • • • •
vm
Windglider m • 1
Division II m • 1
Lechner m • 2
v •
Europe v • • • • 4
Mistral m • • • 6
v • • •
Laser o • • • 8
m • • • • •
49er o • • 7
m • • • • •
Yngling v • • 2
RS:X m • • • • 8
v • • • •
Laser Radiaal v • • • • • 5
Elliott 6m v • 1
49er FX v • • • 3
Nacra 17 vm • • • 3
IQFoil m • 2
v •
Formula Kite m • 2
v •
Totaal: 50 1 10 0 5 4 0[e] 16 3 3 4 4 3 0 5 5 5 5 5 5 6 6 6 7 8 10 10 11 11 11 10 10 10 10 201
Voetnoten
  1. ↑ Boottype: o = open klasse, m = mannen, v = vrouwen, oc = open klasse fleet/matchrace, vm = vrouwen matchrace, 1907 = open 1907 regel, 1919 = open 1919 regel, 1933 = open 1933 regel.
  2. ↑ 1896: Nog onduidelijk in wat voor jachten er gevaren werd.
  3. ↑ In 1900 werden er in de ½ Ton, 1–2 Ton en 2–3 Ton klasse twee races gehouden waarbij na elke race medailles werden uitgedeeld. Deze extra drie medailles zijn echter niet door het IOC erkend.
  4. ↑ 1904: Zeilen is wel een Olympische Sport maar staat hier niet op het Olympisch Programma.
  5. ↑ a b 1916: Geen klassen bekend.
  6. ↑ 1940: Programma Tokio opgesteld.
  7. ↑ 1944: geen programma opgesteld.

Medailles[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van olympische medaillewinnaars zeilen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Individuele winnaars[bewerken | brontekst bewerken]

De Brit Ben Ainslie volgde in 2012 de Deen Paul Bert Elvström op als de 'succesvolste medaillewinnaar' in het zeilen, hij won vier gouden en een zilveren medaille. Samen met de Braziliaan Robert Scheidt nestelde Ainslie zich in 2012 ook naast de eveneens Braziliaan Torben Grael als de enige olympiërs bij het zeilen die vijf medailles wonnen.

Olympiër Jaren Goud Zilver Brons Totaal Bootype
ten minste 2 gouden medailles en één bronzen medaille
1 Vlag van Verenigd Koninkrijk Ben Ainslie 1996-2012 4 1 0 5 laser / finn
2 Vlag van Denemarken Paul Bert Elvström 1948-1960 4 0 0 4 firefly / finn
3 Vlag van Sovjet-Unie Valentin Mankin 1968-1980 3 1 0 4 finn / tempest / star
Vlag van Duitsland Jochen Schümann 1976-2000 3 1 0 4 finn / soling
5 Vlag van Brazilië Robert Scheidt 1996-2012 2 2 1 5 laser / star
6 Vlag van Brazilië Torben Grael 1984-2004 2 1 2 5 soling / star
7 Vlag van Noorwegen Magnus Konow 1912-1936 2 1 0 3 12m / 8m (1919) / 6m
Vlag van Verenigd Koninkrijk Rodney Pattisson 1968-1976 2 1 0 3 flying dutchman
Vlag van Verenigde Staten Mark Reynolds 1988-2000 2 1 0 3 star
Vlag van Verenigd Koninkrijk Iain Percy 2000-2012 2 1 0 3 finn / star
Vlag van Australië Mathew Belcher 2012-2020 2 1 0 3 470
Vlag van Verenigd Koninkrijk Hannah Mills 2012-2020 2 1 0 3 470
13 Vlag van Zweden Tore Holm 1920-1948 2 0 2 4 40 m2 / 8m / 6m
14 Vlag van Denemarken Jesper Bank 1988-2000 2 0 1 3 soling
Vlag van Brazilië Marcelo Ferreira 1996-2004 2 0 1 3 star
ten minste vier medailles
Vlag van Italië Alessandra Sensini 1996-2008 1 1 2 4 plankzeilen
Vlag van Argentinië Carlos Espínola 1996-2008 0 2 2 4 laser / finn

Medaillespiegel[bewerken | brontekst bewerken]

N.B. Medaillespiegel is bijgewerkt tot en met de Olympische Spelen van 2020.

 Plaats  Land NOC Goud Goud Zilver Zilver Brons Brons Totaal
1 Vlag van Groot-Brittannië Groot-Brittannië GBR 31 21 12 64
2 Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten USA 19 23 19 61
3 Vlag van Noorwegen Noorwegen NOR 17 11 4 32
4 Vlag van Frankrijk Frankrijk FRA 15 14 20 49
5 Vlag van Denemarken Denemarken DEN 13 9 9 31
6 Vlag van Australië Australië AUS 13 8 8 29
7 Vlag van Spanje Spanje ESP 13 5 3 21
8 Vlag van Zweden Zweden SWE 10 14 13 37
9 Vlag van Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland NZL 9 8 6 23
10 Vlag van Nederland Nederland NED 8 9 9 26
11 Vlag van Brazilië Brazilië BRA 8 3 8 19
12 Vlag van de Sovjet-Unie Sovjet-Unie URS 4 5 3 12
13 Vlag van Italië Italië ITA 4 3 8 15
14 Vlag van Duitsland Duitsland GER 3 5 7 15
15 Vlag van Oostenrijk Oostenrijk AUT 3 4 1 8
16 Vlag van China China CHN 3 3 2 8
17 Vlag van Griekenland Griekenland GRE 3 2 3 8
18 Vlag van België België BEL 2 4 3 9
19 Vlag van Finland Finland FIN 2 2 7 11
20 Vlag van Duitsland Bondsrepubliek Duitsland FRG 2 2 3 7
21 Vlag van de DDR DDR GDR 2 2 2 6
22 Vlag van Gemengd team Gemengd team ZZX 2 0 0 2
23 Vlag van Argentinië Argentinië ARG 1 4 5 10
24 Vlag van Oekraïne Oekraïne UKR 1 2 2 5
25 Vlag van Zwitserland Zwitserland SUI 1 2 1 4
26 Vlag van Kroatië Kroatië CRO 1 2 0 3
27 Vlag van Polen Polen POL 1 1 3 5
28 Vlag van Duitsland Duits eenheidsteam EUA 1 1 1 3
29 Vlag van Israël Israël ISR 1 0 2 3
30 Vlag van de Bahama's Bahama's BAH 1 0 1 2
31 Vlag van Hongkong Hongkong HKG 1 0 0 1
32 Vlag van Canada Canada CAN 0 3 6 9
33 Vlag van Portugal Portugal POR 0 2 2 4
34 Vlag van Slovenië Slovenië SLO 0 2 1 3
35 Vlag van Ierland Ierland IRL 0 2 0 2
36 Vlag van Rusland Rusland RUS 0 1 2 3
37 Vlag van Hongarije Hongarije HUN 0 1 1 2
Vlag van Japan Japan JPN 0 1 1 2
39 Vlag van Cuba Cuba CUB 0 1 0 1
Vlag van Cyprus Cyprus CYP 0 1 0 1
Vlag van Tsjechië Tsjechië CZE 0 1 0 1
Vlag van Litouwen Litouwen LTU 0 1 0 1
Vlag van de Nederlandse Antillen Nederlandse Antillen AHO 0 1 0 1
Vlag van Amerikaanse Maagdeneilanden Amerikaanse Maagdeneilanden ISV 0 1 0 1
45 Vlag van Estland Estland EST 0 0 2 2
Totaal 195 187 180 562

Wedstrijdwateren[bewerken | brontekst bewerken]

Spelen Locatie
1896 Athene niet gevaren in verband met weersomstandigheden
1900 Parijs Le Havre en Meulan
1904 St. Louis niet op het programma
1908 Londen Glasgow, Firth of Clyde en Ryde
1912 Stockholm Nynäshamn
1920 Antwerpen Oostende
1924 Parijs Le Havre en Meulan
1928 Amsterdam Zuiderzee
1932 Los Angeles Haven van Los Angeles
1936 Berlijn Kiel
1948 Londen Torquay
1952 Helsinki Helsinki - Harmaja, Liuskasaari
1956 Melbourne Melbourne - Port Phillipbaai
1960 Rome Napels
1964 Tokio Fujisawa - Enoshima-eiland
1968 Mexico-Stad Acapulco
1972 München Kiel
1976 Montreal Kingston
1980 Moskou Tallinn
1984 Los Angeles Long Beach
1988 Seoel Busan
1992 Barcelona Barcelona
1996 Atlanta Savannah
2000 Sydney Sydney
2004 Athene Athene
2008 Peking Qingdao
2012 Londen Weymouth en Isle of Portland
2016 Rio de Janeiro Marina da Glória
2020 Tokio Enoshima
2024 Parijs Marseille Marina
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zeilen_op_de_Olympische_Zomerspelen&oldid=63244067"