Wevelgem

Wevelgem

Gemeente in België
(Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	West-Vlaanderen
Arrondissement	Kortrijk
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	39,14 km² (2021) 55,36% 18,59% 26,05%
Coördinaten	50° 49' NB, 3° 11' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid	31.795 (01/01/2023) 49,51% 50,49% 812,38 inw./km²
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder	(01/01/2023) 19,6% 58,21% 22,2%
Buitenlanders	4,43% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Jan Seynhaeve (CD&V)
Bestuur	CD&V
Zetels CD&V N-VA Groen Vooruit Vlaams Belang	31 17 6 4 2 2
Economie
Gemiddeld inkomen	20.526 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	3,6% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 8560 8560 8560	Deelgemeente Wevelgem Gullegem Moorsele
Zonenummer	056
NIS-code	34041
Politiezone	Grensleie
Hulpverleningszone	Fluvia
Website	www.wevelgem.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Kortrijk in de provincie West-Vlaanderen
Portaal    België

Wevelgem is een gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt ongeveer 31.000 inwoners. Wevelgem-centrum is gelegen aan de Leie, die de grens vormt met Lauwe.

Wevelgem is de laatste jaren enorm verstedelijkt en is in de eerste plaats een forensenwoonzone geworden voor mensen die in Kortrijk en omstreken werken.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De oudste bekende vermelding dateert uit 1197.

Tot het einde van de 18e eeuw bezat Wevelgem een abdij : de Guldenbergabdij, een cisterciënzerinnenabdij die in de buurt van de Leie was gelegen.

Voor Wevelgem was de rivier de Leie vroeger belangrijk. Men liet er vroeger het vlas in weken ("roten") om het daarna te verwerken in de vele vlasfabrieken in Wevelgem. De Leie kreeg toen ook zijn bijnaam, namelijk The Golden River, verwijzend naar de kleur van het vlas. In de glorie van de vlasteelt immigreerden velen naar Wevelgem en bleven er dan uiteindelijk na enkele generaties wonen. Op het einde van de negentiende eeuw verenigden enkele vlashandelaars die hun fabrieken van stoommachines en dynamo's hadden voorzien, zich in de Naamloze Maatschappij Electrieke Verlichting van Wevelghem. Vanaf 1899 leverden zij de elektriciteit voor de straatverlichting.^[1] Nu is de vlasteelt niet meer zo belangrijk als hij was, maar er zijn nog enkele bedrijven die vlas verwerken in Wevelgem.

In de Eerste Wereldoorlog legden de Duitsers een vliegveld aan langs de steenweg van Bissegem naar Wevelgem. Vanaf maart 1916 werden Zivilarbeiters ingezet om het terrein te egaliseren, dienstgebouwen op te trekken en een tweede spoorlijn tussen Kortrijk en Menen aan te leggen. In juli 1917 werden 18 vliegtuigen van de Jagdstaffel 6 onder leiding van Oberleutnant Eduard Dostler als eerste legereenheid op het vliegveld gevestigd. Na de oorlog werd het vliegveld ongebruikt, tot er in 1922-24 beslist werd om er een militaire vliegschool in onder te brengen. Vanaf 1969 heeft het vliegveld zijn militaire functie verloren en kwam het in bezit van het Provinciebestuur West-Vlaanderen en van de Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij Leiedal. Airport Kortrijk-Wevelgem is sindsdien uitgegroeid tot een regionale luchthaven met vooral verkeer voor zaken en transport.^[2]

Nog een overblijfsel van de Eerste Wereldoorlog is het Duits Militair Kerkhof, dat deels gelegen is in de buurgemeente Menen. Op deze militaire begraafplaats liggen ruim 48.000 soldaten begraven die sneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog. Dit maakt van de begraafplaats de grootste Duitse begraafplaats in heel België. Schuin aan de overkant van dit kerkhof lag tijdens de Eerste Wereldoorlog een (misleidend) vliegveld, met houten vliegtuigen om de vijand te misleiden; overblijfselen daarvan zijn nog een grote bunker en een kleine bunker aan de spoorweg. De brug die Wevelgem en Lauwe verbinden, werd vernietigd tijdens de Tweede Wereldoorlog en achteraf heropgebouwd.

Geografie[bewerken | brontekst bewerken]

Kernen[bewerken | brontekst bewerken]

Wevelgem heeft drie deelgemeenten. Naast Wevelgem-centrum zijn dit Gullegem en Moorsele. Wevelgem, Gullegem en Moorsele worden gescheiden door de A17 en A19, die bijna volledig met de deelgemeentegrenzen overeenkomen.

Bron: website Wevelgem https://web.archive.org/web/20060207102435/http://www.wevelgem.be/

De gemeente Wevelgem grenst aan de volgende gemeenten en dorpen:

Kaart[bewerken | brontekst bewerken]

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Wevelgem voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• De neoromaanse Sint-Hilariuskerk in het centrum werd opgetrokken in 1880-1882, ter vervanging van een vroegere gotische kruiskerk
• De Sint-Theresiakerk in de Sint-Theresiaparochie, ten westen van de dorpskern
• De Onbevlekt Hart van Mariakerk, die werd ontworpen door Hans van der Laan en Joseph Lietaert
• De Guldenbergabdij, waarvan de Kloosterhof, met poortgebouw en duoventoren, een restant is.
• Het Kasteel Vanackere, huidige gemeentehuis.
• Het Sint-Pauluscollege; het gebouw dateert uit Expo 58 en was toen het Joegoslaviëpaviljoen. Het doet nu dienst als schoolgebouw.
• De Koortskapel in de Bieststraat, van 1893.
• In Menen, op de grens met Wevelgem ligt het Deutscher Soldatenfriedhof Menen met gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog. Dit is het grootste van België met meer dan 42.000 graven. Twee kleinere Britse militaire begraafplaatsen liggen in Moorsele.
• De Vanbutselesmolen.

• 
  Binnenrijden Wevelgem via Menenstraat
• 
  Sint-Hilariuskerk
• 
  Sint-Theresiakerk aan de Menenstraat
• 
  Sint-Theresiakerk
• 
  Kerk Onbevlekt Hart van Maria
• 
  Vanbutselesmolen

Natuur en landschap[bewerken | brontekst bewerken]

Wevelgem ligt in Zandlemig Vlaanderen met in het zuiden de vallei van de Leie. De hoogte varieert van 12-20 meter.

Naast de Leie zijn er nog enkele kleine waterlopen. Deze werden echter grotendeels overkluisd in het sterk verstedelijkte gebied. Het 26 hectare grote Leiebos werd in de jaren 1980 aangelegd om in meer groen te voorzien. Het bij Gullegem gelegen 58 ha. grote provinciedomein Bergelen is na zandwinning in de jaren 1970 ingericht als water- en bosgebied. Er is een natuureducatief centrum gevestigd genaamd 'De Rand'.

De verstedelijking uit zich, naast de aanleg van nieuwe woonwijken, in tal van verkeersvoorzieningen zoals een spoorweg (1853), een militair vliegveld (1916), een groot bedrijventerrein en diverse autowegen met bijbehorende verkeersknooppunten.

Economie[bewerken | brontekst bewerken]

Vanouds was de vlasteelt en -verwerking van groot belang. Vanaf de 16e eeuw werd het vlas geroot in stilstaand water, maar vanaf 1850 mocht het roten in de Leie gebeuren. Deze kreeg de bijnaam golden river vanwege de gelige kleur die het water hierdoor kreeg.

Uiteindelijk legde Wevelgem zich toe op de vlasvezelbereiding en in 1867 startte de eerste stoomzwingelarij, eigendom van de gebroeders Vansteenkiste. In 1910 telde men 22 roterijen en mechanische zwingelarijen en daarnaast nog coöperatieve zwingelarijen. In totaal werkten er toen ruim 1070 mensen. In 1911 opende Vansteenkiste ook een warmwaterroterij. In 1938 telde men 138 roterijen en in 1900 begon de Naamloze Maatschappij van de elektriek, waarbij de stoomturbine van de zwingelarij een generator aandreef die in de verlichting van enkele straten voorzag, maar in 1905 door brand werd getroffen.

De mechanisatie van en, na de Tweede Wereldoorlog, de teloorgang van de vlasindustrie leidde tot werkloosheid. Men schakelde over op andere takken van bedrijvigheid.

Op het grondgebied van de gemeente Groot-Wevelgem liggen de industriezones Gullegem-Moorsele, Wevelgem-Noord als Wevelgem-Zuid. Deze zijn aangelegd vanaf 1969. Wevelgem kent een goede commerciële groei en heeft dan ook een groeiend aanbod aan industriële gronden in de diverse industriezones, namelijk Industriezone-West, Vliegveld, Gullegem-Moorsele, Noord. Ook de Luchthaven Moorsele heeft enige economische betekenis.

Wijken[bewerken | brontekst bewerken]

• De Kijkuithoek
• De ZwaeneBloeme
• De Wijnberg (in de parochie Onbevlekt Hart van Maria)
• De Posthoorn (in de Sint-Theresiaparochie)
• De Wezelhoek
• De Kruishoek
• De Katerhoek
• Centrum (Wevelgem)
• De Kloefhoek
• De Hoge Akker
• Het Mollegat
• De Artoishoek
• De Kozak
• De Rivierwijk
• Overheule
• Den Herthoek
• Ter Kommeren
• De Barakken
• Bromdries
• De Platse (Moorsele)
• 't Helleputje
• Leuricock

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

Demografische evolutie voor de fusie[bewerken | brontekst bewerken]

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Structuur[bewerken | brontekst bewerken]

Wevelgem		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		West-Vlaanderen	Kortrijk			Wevelgem
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegen­woordigers		Vlaams Parlement		Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring West-Vlaanderen					Kortrijk-Ieper	Kortrijk	Menen	Wevelgem
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Burgemeesters[bewerken | brontekst bewerken]

Legislatuur 1983 - 1988[bewerken | brontekst bewerken]

De Christendemocraten namen in verdeelde slagorde deel aan de verkiezingen. Enerzijds was er de kieslijst ACW en anderzijds de Christelijke middenstanders- en boerenlijst onder de naam CWP. Lijsttrekker voor de CWP was Frans Gheysen.^[4] De verkiezingen werden gewonnen door het ACW dat een absolute meerderheid behaalde. Burgemeester werd Gilbert Seynaeve.

Legislatuur 1989 - 1994[bewerken | brontekst bewerken]

De PVV, CWP en Volksunie kwamen in kartel op onder de naam Algemeen Welzijn, lijsttrekker was Frans Gheysen. Burgemeester werd Gilbert Seynaeve (ACW).^[4]

Legislatuur 1995 - 2000[bewerken | brontekst bewerken]

In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 1994 kwam het tot een breuk in het kartel Algemeen Welzijn. De VLD besloot zelfstandig naar de kiezer te trekken. De Volksunie en CWP van hun kant kwamen in kartel op onder de naam 'Demokratisch Centrum De Brug' met als lijsttrekker Luc Gheysens. Daarnaast was er de eenmans-partij Omnium van Koen Sinnesael.^[5] Het ACW verloor zijn meerderheid en tekende met de SP een bestuursakkoord. Gilbert Seynaeve bleef burgemeester.

Legislatuur 2001 - 2006[bewerken | brontekst bewerken]

Onder impuls van CVP-voorzitter Stefaan De Clerck komt het tot een verzoening tussen de CWP-ers van het kartel 'De Brug' en het ACW. Ook Koen Sinnesael stond op deze lijst.^[5] De Volksunie trekt onder de voormalige kartelnaam samen met de VLD naar de kiezer.^[4] De CVP behaalde een absolute meerderheid, burgemeester werd Gilbert Seynaeve. Halfweg de legislatuur werd hij opgevolgd door partijgenoot Jan Seynhaeve in deze hoedanigheid.^[6][7] In januari 2005 kwam het tot een breuk binnen De Brug en besloot de VLD een eigen fractie te vormen.^[4]

Legislatuur 2013 - 2018[bewerken | brontekst bewerken]

Lijsttrekkers waren Jan Seynhaeve (CD&V), Francies Debels (sp.a), Jürgen Lemaire (Open Vld), Henk Vandenbroucke (Groen), Marcel Masquelin (Vlaams Belang) en Filip Daem (N-VA).^[8] Ten slotte nam ook Omnium met Koen Sinnesael als lijsttrekker opnieuw deel aan de verkiezingen.^[5]

N-VA, dat bij de vorige verkiezingen geen enkele verkozene had, behaalde 1/5e van de stemmen en werd plotsklaps de grootste oppositiepartij. Groen van zijn kant kon zijn raadsleden verdubbelen tot 2. De sp.a kon het verlies beperken en behield 3 van de 4 raadsleden, ook de CD&V moest een licht verlies incasseren. Waar de partij bij de vorige verkiezingen nog meer dan de helft (53,31%) van alle kiezers kon overtuigen, strandde ze nu net onder de helft (48,69%). Wel moest de partij drie zitjes in de gemeenteraad inleveren. Het grootste verlies was voor Vlaams Belang dat slechts 1 van haar 4 raadsleden kon behouden en Open Vld dat niet langer vertegenwoordigd is in de gemeenteraad.^[8] Burgemeester werd Jan Seynhaeve van de CD&V, hij beschikt over een absolute meerderheid van 18 op 31 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen bij elke verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes gedrukt.
(*) 1982: ZOMAAR (3,35%) / 1988: ZOMAAR (2,92%) / 1994: omnium (1,9%) / 2000: Vivant (2,16%) / 2006: De Regenboog (3,05%) / 2012: Omnium (1,47%)

Mobiliteit[bewerken | brontekst bewerken]

• De gemeente is over de weg via de autosnelwegen E403, en eventueel ook de A19 en E17 bereikbaar. De deelgemeente Gullegem is bereikbaar via de Kortrijkse Ring R8.
• In het oosten van Wevelgem ligt de Internationale luchthaven Kortrijk-Wevelgem, op de grens met Bissegem in Kortrijk. Het is een overblijfsel van de Eerste Wereldoorlog.
• De rivier de Leie had vooral vroeger een economische functie voor de gemeente.
• De spoorweg van Kortrijk naar Poperinge (lijn 69) doorsnijdt de gemeente. Deze bestond in 2004 150 jaar. Wevelgem heeft nog steeds zijn eigen gerestaureerd stationsgebouw uit 1855 (station werd gesloten in 2013 - stopplaats werd behouden).

Sport[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente vormt elk voorjaar de aankomstplaats van de wielerklassieker Gent-Wevelgem. De voetbalclub SV Wevelgem City speelde in zijn geschiedenis verschillende jaren in de nationale afdelingen. Basketteam LP Wevelgem was enkele jaren vertegenwoordigd in de hoogste divisie, nu speelt het team in 1ste provinciale. Turnster Aagje Vanwalleghem is afkomstig uit de gemeente. Jaarlijks wordt de hardloopwedstrijd Leiemarathon gehouden.

Trivia[bewerken | brontekst bewerken]

• Wevelgem heeft zijn eigen bier, de Wevelgemse Tripel, en deelgemeente Gullegem de Gulletaart.

Bekende Wevelgemnaren[bewerken | brontekst bewerken]

• Wannes Cappelle, frontman en zanger van muziekgroep Het Zesde Metaal
• Annelien Coorevits, Miss België 2007
• Stephanie Coorevits, televisiepresentatrice
• Damiaan Denys, psychiater en hoogleraar Universiteit van Amsterdam
• Koen D'haene, auteur en redacteur van de Vereniging van West-Vlaamse Schrijvers
• Justine De Jonckheere, Miss België 2011
• Stefaan Degand, acteur
• Bart Herman, zanger
• Jo Libeer, gedelegeerd bestuurder van Voka
• Julien Libeer, pianist
• Tijs Mauroo, journalist
• Steak Number Eight, rockgroep
• Steven Vanackere, federaal vicepremier
• Jean-Claude Van Geenberghe, springruiter
• Eveline Vanhaverbeke, romanschrijfster
• Bart Van Loo, auteur en conferencier
• Aagje Vanwalleghem, gymnaste
• Camille Dhont, actrice en zangeres
• Joseph Vanmaercke, uitvinder

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

• Officiële website
• Inventaris Onroerend Erfgoed

Zie de categorie Wevelgem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.