Tweede Kamerverkiezingen 1925
Tweede Kamerverkiezingen 1925 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Datum | 1 juli 1925 | ||||||
Land | Nederland | ||||||
Te verdelen zetels | 100 | ||||||
Resultaat | |||||||
Grootste partij | RKSP | ||||||
Nieuwe minister-president | Hendrik Colijn | ||||||
Begin regeerperiode | Colijn I | ||||||
Opvolging verkiezingen | |||||||
| |||||||
|
Op 1 juli 1925 vonden in Nederland de Tweede Kamerverkiezingen plaats. De verkiezingen van 1925 staan in het teken van de bezuinigingspolitiek van minister van Financiën Hendrikus Colijn, die landelijk lijsttrekker is van de ARP. Hij wordt naar voren geschoven als de 'sterke man', de stuurman die het schip van staat door de woeste golven moet voeren. Geheel succesvol is dat niet, want de ARP verliest drie zetels. Ook de Katholieken gaan twee zetels achteruit en van de regeringspartijen blijft alleen de CHU gelijk. Gezamenlijk hebben de drie rechtse partijen nog wel een meerderheid: 54 zetels.
Ter rechterzijde wint de Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) een zetel, terwijl de CHU concurrentie krijgt van een nieuwe orthodoxe partij, de Hervormd-Gereformeerde Staatspartij (HGSP). Die partij wordt net als de SGP geleid door een predikant, dominee Casper Andries Lingbeek. Ook de HGSP is sterk anti-Rooms en voorstander van een volgens strikt Bijbelse normen geregeerd Nederland.
De RKSP krijgt ter linkerzijde concurrentie van de Rooms-Katholieke Volkspartij (RKVP), die haar aanhang vooral vindt onder de katholieke arbeiders.
Winnaar van de verkiezingen is de SDAP, die vier zetels wint. De vrijzinnig-democraten (VDB) winnen eveneens relatief veel, en komen van vijf op zeven.
Liberalen en communisten verliezen beide een zetel, terwijl de Liberale Partij van Lizzy van Dorp uit de Kamer verdwijnt. De Plattelandersbond gaat één zetel terug, waardoor Braat als eenling in de Kamer overblijft.
Na de verkiezingen wordt het eerste kabinet-Colijn gevormd.
Uitslag
[bewerken | brontekst bewerken]- 1925
Partij | % 1925 | 1922 | 1925 | verschil | |
---|---|---|---|---|---|
zetels | zetels | ||||
RKSP | 28,6 | 32 | 30 | -2 | |
SDAP | 22,9 | 20 | 24 | +4 | |
ARP | 12,2 | 16 | 13 | -3 | |
CHU | 9,9 | 11 | 11 | 0 | |
Vrijheidsbond | 8,7 | 10 | 9 | -1 | |
VDB | 6,1 | 5 | 7 | +2 | |
SGP | 1 | 2 | +1 | ||
HGSP | - | 1 | +1 | ||
Plattelandersbond | 2 | 1 | -1 | ||
CPH | 2 | 1 | -1 | ||
RKVP | - | 1 | +1 | ||
Overigen | 1 | 0 | -1 | ||
Totaal | 100 | 100 |