Sint-Michielskerk (Gent)

De Sint-Michielskerk is een kerk in de Belgische stad Gent, hoofdstad van de provincie Oost-Vlaanderen. De kerk is de dekenale kerk van het dekenaat Gent-stad.

Bouwgeschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Reeds in 1105 stond op dezelfde plaats aan de Leie een kapel, opgericht door de Sint-Baafsabdij.^[1] Deze abdij was in die tijd in competitie met de Sint-Pietersabdij, de andere Gentse abdij die in het stadscentrum de toenmalige Sint-Janskerk (nu Sint-Baafskathedraal) en de Sint-Niklaaskerk had laten optrekken. De huidige kerk in laatgotische stijl werd begonnen in 1440 en in feite slechts in 1825 afgewerkt.

Van de romaanse kerk, die hier ontstond rond het einde van de 11e eeuw, zijn er geen duidelijke overblijfselen meer. De 13e eeuw was erg desastreus, met verscheidene branden. In 1440 werd beslist om een volledig nieuwe kerk te bouwen, in laatgotische stijl.

In het begin van de 16e eeuw waren schip en transept voltooid. In 1623 werd dan het vroeggotische koor vervangen door een Brabants gotisch exemplaar met kooromgang en vijf straalkapellen. Kenmerkend voor de Brabantse laatgotiek is het gebruik van zandhoudende kalksteen, de fantasierijke kruisrib-, net- en stergewelven, en de hoge, brede spitsboogvensters. Opmerkelijk aan deze kerk is, hoe de gotische bouwkunst doorleefde in een tijdperk van renaissance en barok.

Gotische westertoren[bewerken | brontekst bewerken]

In 1566 onderbrak de beeldenstorm de bouw van de westertoren, pas in 1658 werden de werken hervat. Het ontwerp uit 1662 van Livinus Cruyl voorzag een 134 meter hoge toren in Brabantse gotiek (ter vergelijking: die van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Antwerpen is slechts 123 meter, die van de Sint-Baafskathedraal slechts 89 meter). Deze toren moest rijkelijk versierd worden. Om financiële redenen werd deze erg ambitieuze toren nooit afgewerkt. In 1909 werd de westkant gerestaureerd onder leiding van Modeste de Noyette. Hij voegde ook de neobarokke sacristie toe. Bij de aanleg van de Sint-Michielsbrug (circa 1905) werd een deel van de oude sacristie gesloopt.

Kerkschat[bewerken | brontekst bewerken]

Een belangrijke verzameling relieken, waaronder de H. Doorn en het Ware Kruis.^[2]
Een oude verzameling liturgische gewaden, 16de-19de eeuw, waaronder een groot parament, geschonken door jfr. Amelie Borluut.^[3]
Een koperen antependium, Frans Pilsen, 1729.^[4]
Een rijke verzameling Obbits van Gentse edelen en patriciërs.

Het interieur is aangekleed met verschillende monumentale altaarstukken van Vlaamse meesters, waaronder een doek van Antoon van Dyck, Christus aan het kruis, uit 1628-1630 (Vlaamse Meesters in Situ).^[5]

In 1648 werd hier een Confrerie van de heilige Dorothea opgericht.