Robert Dudley

Robert Dudley
24 juni 1532 – 4 september 1588
Portret Robert Dudley, Graaf van Leicester. Rijksmuseum, Ravesteyn
Landvoogd van de Nederlanden (aangesteld door de Staten-Generaal)
Periode	1585−1587
Voorganger	Frans van Anjou
Opvolger	—
1e Graaf van Leicester
Periode	1563−1587
Geboren	Koninkrijk Engeland
Overleden	Cornbury, Oxfordshire, Koninkrijk Engeland
Vader	John Dudley
Moeder	Jane Guildford
Dynastie	Dudley
Partner	Amy Robsart, Lettice Knollys
Kinderen	Robert Dudley II, Robert Dudley III
Handtekening
Portaal    Tachtigjarige Oorlog

Robert Dudley, 1e graaf van Leicester (24 juni 1532 – 4 september 1588), meestal kortweg Leicester genoemd, kwam als vertrouweling van Elizabeth I van Engeland de opstandelingen in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden als Engels landvoogd van 1585-1587 te hulp. Zijn interventie liep echter uit op een fiasco.

Leicester was een groot deel van zijn leven vertrouweling en favoriet van de Engelse koningin en het scheelde niet veel of hij was haar echtgenoot geworden.

Robert Dudley werd geboren in 1532 als zoon van John Dudley. Samen met zijn vader en broer zat hij enige tijd gevangen in de Tower op verdenking van een poging om zijn schoonzus Jane Grey aan de macht te brengen. In de gevangenis leerde hij Elizabeth I kennen. Dudley sr. werd geëxecuteerd, Dudley jr. werd vrijgelaten en op voordracht van Elizabeth benoemd tot koninklijk stalmeester.

Geruchten over een relatie tussen de graaf en Elizabeth waren niet van de lucht. Deze werden nog eens versterkt toen Dudleys vrouw Amy onder verdachte omstandigheden bij een huiselijk ongeluk om het leven kwam. Algemeen werd aangenomen dat Dudley zijn vrouw had vermoord om Elizabeth te kunnen trouwen. Sommigen beweerden zelfs dat in het geheim al een huwelijk was gesloten.

Ironisch genoeg verhinderde de dood van Amy dat Elisabeth en Dudley trouwden. Elizabeth, niet ongevoelig voor de publieke opinie, gaf nooit meer een signaal af dat Dudley weleens haar echtgenoot zou kunnen worden. In 1563 droeg ze Dudley voor als echtgenoot van de Schotse koningin Maria I, maar deze zag een huwelijk met een ondergeschikte van Elisabeth niet zitten. De promotie van Dudley tot Earl of Leicester baatte niet. Dudley zag ook niets in een huwelijk met Mary, maar een weigering zouden beide koninginnen als belediging kunnen opvatten. Hij wist de angel uit het plan te halen door middel van een geslaagde poging de Engelse troonpretendent Henry Stuart Darnley aan Mary te koppelen.

Na de moord op Willem van Oranje (1584) zochten de Staten Generaal steun bij de koningin van Engeland. Zij weigerde een Nederlandse koningstitel, maar zegde protectie toe aan de Republiek. Als reactie op de Spaanse opmars stuurde Elizabeth I in december 1585 de graaf van Leicester in het geheim met 6000 man de Noordzee over. De komst van de graaf van Leicester was bepaald geen succes. Politiek ontstond er een kloof met het dominante gewest Holland en haar godsdienstig gematigde koopliedenelite. Leicester koos residentie in Utrecht, waar hij een calvinistisch stadsbestuur in het zadel hielp. Zijn handelsembargo tegen de door Parma bezette gebieden vergrootte de kloof met Holland. Dudley trachtte in Utrecht een landsbestuur op basis van een sterke centrale macht op te bouwen. Dit werd door de gewesten, gewend als zij waren aan hun autonomie, niet geaccepteerd.

Hij bleek een slecht militair leider; verschillende steden gingen voor de opstandelingen verloren. Onder zijn bevel werd de Slag bij Warnsveld (september 1586), in Engeland beter bekend als de Battle of Zutphen, tegen de Spanjaarden verloren. Ook was hij verantwoordelijk voor de val van Deventer (1587). In beide steden liepen tijdens zijn afwezigheid zijn plaatsvervangende officiers (William Stanley en Rowland York, beide katholiek) over naar Parma en speelden zo de schansen in Spaanse handen. Deze miskleunen waren fnuikend voor de Engels-Nederlandse coalitie. Daarnaast ging het gerucht dat hij op last van Elizabeth vredesonderhandelingen met de Spaanse veldheer Parma belegd had. Hierdoor werd Dudley door landsadvocaat Johan van Oldenbarnevelt die de gewesten achter zich wist, in 1587 het bevel over het leger ontnomen en werd hij gedwongen de Nederlanden te verlaten.

Ondanks zijn mislukte militaire campagne, werd de graaf van Leicester benoemd tot admiraal van de vloot die de Spaanse Armada in 1588 moest tegenhouden. Hij stierf plotseling, nog voor de slag begon, in datzelfde jaar.

Voorouders[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Robert Dudley, Earl of Leicester van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.