Polygamie in Turkije

Een Turkse zigeunerman met zijn vrouwen en kinderen in Smyrna (het huidige İzmir), omstreeks 1903.

Polygamie in Turkije (Turks: Türkiye'de çok eşlilik) is met de inwerkingtreding van het Turks Burgerlijk Wetboek in 1926 onder leiding van president Mustafa Kemal Atatürk niet meer mogelijk en wordt krachtens artikel 230 van het Turks Wetboek van Strafrecht gecriminaliseerd met een gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren.[1] In de islam, de grootste religie in Turkije, is polygamie echter onder bepaalde voorwaarden toegestaan en kan een man met een maximum van vier vrouwen huwen.

Hoewel polygamie nog zeer zeldzaam is in de Turkse samenleving en volgens de Turkse wet officieel verboden is, bestaat het in praktijk nog steeds. Met name in de regio's met een significante Koerdische bevolking, zoals Zuidoost-Anatolië en Oost-Anatolië, komt polygamie wijdverbreid voor. Naar schatting delen ongeveer 372.000 Turkse vrouwen hun echtgenoot met minstens één andere vrouw, waaronder 187.000 vrouwen in de leeftijdscategorie 15 tot en met 59 jaar (oftewel 1,1% van alle Turkse vrouwen in die leeftijdscategorie).[2][3] In Şanlıurfa loopt het percentage vrouwen in polygame huwelijken op tot 7,4% van alle vrouwen tussen 15-59 jaar, terwijl de helft van de echtelieden in het dorp Bakırtaş (gemeente Eyyübiye) uit mannen met twee of meerdere vrouwen bestaat. Naar schatting is 12% van de mannen in het district Suruç getrouwd met twee of meerdere vrouwen, terwijl 11,3% van de vrouwen in de provincie Van onderdeel van polygame huwelijken vormden.[4][5] Al met al komt polygamie in Zuidoost-Anatolië ruim twee keer zo vaak voor onder vrouwen in de plattelandsgebieden (7,7%) vergeleken met vrouwen die leven in stedelijke nederzettingen (3,4%).

In een onderzoek uit 2013, uitgevoerd door het Pew Research Center, bleek dat 78% van de Turkse moslims polygamie moreel onacceptabel vond. Daarentegen vond slechts 13% van de Turkse moslims polygamie wel moreel aanvaardbaar.[6][7]

Sinds het uitbreken van de Syrische Burgeroorlog is er een toenemend aantal Turkse mannen, vooral in de provincies bij de Syrische grens, die ervoor kiezen om met Syrische vrouwen te trouwen, ondanks dat ze al getrouwd zijn met een vrouw uit Turkije en vaak ook al kinderen hebben.[8][9][10][11] Naar schatting is 17% van de Syrische gezinshoofden in Turkse vluchtelingenkampen een alleenstaande vrouw (vaak weduwen), waardoor deze groep van gemarginaliseerde vrouwen extra kwetsbaar is voor polygamie.[12][13]

In 2010 zorgde een van de advisieurs van premier Recep Tayyip Erdoğan, de in Antalya geboren Ali Yüksel, voor grote ophef in Turkije nadat hij bekend maakte om met een vierde vrouw te trouwen.[14][15]