Nelly van der Linden van Snelrewaard-Boudewijns

Nelly van der Linden van Snelrewaard-Boudewijns
	Portret in Onze musici (1911).
Algemene informatie
Geboortenaam	Neeltje Petronella Geertruida Boudewijns
Geboren	12 januari 1869
Geboorteplaats	Breda
Overleden	8 februari 1926
Overlijdensplaats	Crowhurst
Land	Nederland
Werk
Beroep	muzieklerares, componiste
Portaal	Muziek

Nelly van der Linden van Snelrewaard-Boudewijns (Breda, 12 januari 1869 – Crowhurst, 8 februari 1926) was een Nederlandse muzieklerares en componiste. Enkele jaren na het afronden van het conservatorium ging ze zich toeleggen op muziek voor kinderliedjes.

Ze schreef onder meer de muziek van het kinderzangspel Jantje in Modderstad (1906) en van het sinterklaasliedje 'Wie komt er alle jaren daar weer uit Spanje varen'. Ook zette zij een groot aantal liedteksten van Rie Cramer op muziek.

Leven en werk[bewerken | brontekst bewerken]

Neeltje Boudewijns was de dochter van handelsreiziger Gerardus Boudewijns en Jeannette Eugenie Beaumont. Ze studeerde van 1887-1890 aan het conservatorium van Keulen. Ze had les van Max Pauer (piano), Arnold Mendelssohn (orgel), Franz Wüllner (koorzang) en Gustav Jensen (theorie en compositie). In 1889 kreeg zij een eervolle vermelding voor piano, orgel en contrapunt.^[1]^[2]

Ze trouwde op 29 januari 1891 met Herman Otto van der Linden, heer van Snelrewaard (1839-1897). Deze was advocaat geweest in Batavia. Hij had het boekje Banda en zijne bewoners (1873) geschreven, een reeks prenten uitgegeven onder de titel Portefeuille van Bloesemrein en hij gaf in eigen beheer volksmuziek uit.^[3] Het echtpaar verschilde bijna 30 jaar in leeftijd en hij overleed slechts 6 jaar na hun trouwen, in 1897. Daarna bleef zij ongehuwd.

Nelly van der Linden gaf les aan de Algemeene Zang- en Muziekschool in Breda. Ze dirigeerde een koor, gaf concerten (zowel piano als orgel) en gaf lezingen over het componeren door vrouwen.^[4] Ze was betrokken bij Vrede door recht, orgaan van den Nederlandschen Vrouwenbond ter Internationale Ontwapening (va. 1900) en bezocht het International Congress of Women (1915). Zij werd in datzelfde jaar penningmeester van de Vereeniging tot Bescherming van Dieren, afdeling Breda.

Zij gaf in de jaren 1895-1900 verschillende composities uit. De partituren verschenen grotendeels bij Muziekuitgeverij A.A. Noske (Middelburg, 1896-1926), van de idealistische uitgever Abraham Anthony Noske (1873-1945), die uitsluitend werk van Nederlandse componisten uitgaf. Vanaf 1901 legde zij zich toe op muziek voor kinderliedjes. Het door haar getoonzette kinderzangspel Jantje in Modderstad (1906) werd ook in Zweden, Finland en Indië opgevoerd.

Zij schreef muziek bij liedteksten van tekstdichters als Anna Sutorius, Agatha Snellen en Antoon de Rop (kinderliedjes van hun hand werden opgenomen in de reeks Kinderleven die zij uitgaf). Drie liedjes uit deze reeks Kinderleven werden overgenomen in het kinderliedboek Kun je nog zingen, zing dan mee! Voor jonge kinderen (1912, 7e druk 1951):

Hopsasa, faldera! Poesjes, nu opgelet (tekst: Beata)
Trip, trip, trappeldetrap / Door de gang de vlugge stap (tekst: Titia van der Tuuk)
Wie komt er alle jaren daar heel uit Spanje varen (tekst: Fred Berens)

Ook enkele liedteksten van Rie Cramer met muziek van Van der Lindens hand werden in verzamelliedboeken overgenomen, waaronder:

Gijsje wou zijn melk niet drinken^[5]
Anneliesje heeft gejokt om een tweede koekje^[6]

Deze liedjes verkregen hierdoor een langere verspreiding en ruimere bekendheid.

Van der Linden overleed op 8 februari 1926 in het zuiden van Engeland in de leeftijd van 57 jaar. Ze werd op 19 februari 1926 begraven op de protestante begraafplaats van Ginneken (een dorp ten zuiden van Breda, sinds 1942 een wijk ervan). Aan het graf werd een hulde gebracht door de Vereeniging tot Bescherming van Dieren.

Hendrika van Tussenbroek (1854-1935), Catharina van Rennes (1858-1940) en Van der Linden worden beschouwd als belangrijke componistes voor de ontwikkeling van het Nederlandse kinderlied eind negentiende en begin twintigste eeuw.^[7]

Uitgaven (selectie)[bewerken | brontekst bewerken]

Muziek voor kinderliedjes

Kinderleven, meerdere tekstdichters (6 delen, va. ca. 1901)
Jantje in Modderstad: kinderzangspel in vier bedrijfjes (1903), tekst: Tante Lize (naar het Zweedse prentenboek van Ottila Adelborg en Johanna Wildvanck)
Liedjes bij prentjes (ca. 1913), tekst: Rie Cramer
Nieuwe wijsjes (ca. 1920), tekst: Rie Cramer
Liedjes bij het vuur (ca. 1923), tekst: Rie Cramer
Liedjes aan het raam (1923), tekst: Rie Cramer

Muziek

Zes liederen voor alt, gedichten van Hélène Swarth (1895)
Drei Gesänge für Frauenstimmen oder Frauenchor (1895), partituur
Lyrische Stücke voor piano (z.j.), partituur
Seven pieces for the harmonium or organ
Benedictus voor vrouwenkoor (vierstemmig)
Kinderquatremains

Straatnaam[bewerken | brontekst bewerken]

In 1986 is er in Breda een straat vernoemd naar Nelly Boudewijns.

Bronnen, noten en/of referenties

Literatuur

Spraakmakende Brabantse vrouwen van 1106 tot 2006, in het kader van 900 jaar Brabant (2006)
Katrijn Kuijpers, Dat komt enkel van... één bad: leven en werk van de Bredase componiste Nelly van der Linden van Snelrewaard-Boudewijns, Archiefdienst Breda (1992)
J.H. Letzer, Muzikaal Nederland 1850-1910. Bio-bibliographisch woordenboek van Nederlandsche toonkunstenaars en toonkunstenaressen - Alsmede van schrijvers en schrijfsters op muziek-literarisch gebied, 2. uitgaaf met aanvullingen en verbeteringen. Utrecht: J. L. Beijers, 1913, blz. 109
Onze Musici (1911), Nijgh & Van Ditmar, blz. 136
Geïllustreerd muzieklexicon, onder redactie van Mr. G. Keller en Philip Kruseman, medewerking van Sem Dresden, Wouter Hutschenruijter (1859-1943), Willem Landré, Alexander Voormolen en Henri Zagwijn; uitgegeven in 1932/1949 bij J. Philips Kruseman, Den Haag; blz. 401
Jozef Robijns, Miep Zijlstra: Algemene muziek encyclopedie, Haarlem: De Haan, 1979-1984, ISBN 978-90-228-4930-9, deel 6, pagina 49
In memoriam Nelly van der Linden van Snelrewaard, Algemeen Handelsblad, 12 februari 1926
Rouwadvertentie, Bredasche Courant, 12 februari 1926; meldt 10 februari 1926 als overlijdensdatum

Voetnoten

↑ 'De Nelly Boudewijnsstraat', in Haagse Beemden Nieuws, 29e jaargang (29 maart 2012).
↑ In: De vereenigde tijdschriften Caecilia en Het muziekcollege; algemeen toonkunstblad voor Groot-Nederland (jrg 83, nr. 8, 16-02-1926). Een In Memoriam.
↑ Linden van Snelrewaard, in Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek, deel 4 (1918).
↑ Schatten van Brabant. Verhalen over cultureel erfgoed als inspiratie voor de toekomst (2005).
↑ In: Een mandje vol amandelen: een bundel liedjes voor kleuters en jonge kinderen (1963).
↑ In: Alles in de wind; de bekendste kinderversjes van vroeger (1993).
↑ Henk Smit, Het Utrechtse muziekleven rond 1900: een gunstig klimaat voor de vrouw (1983).

[1] 'De Nelly Boudewijnsstraat', in Haagse Beemden Nieuws, 29e jaargang (29 maart 2012).

[2] In: De vereenigde tijdschriften Caecilia en Het muziekcollege; algemeen toonkunstblad voor Groot-Nederland (jrg 83, nr. 8, 16-02-1926). Een In Memoriam.

[3] Linden van Snelrewaard, in Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek, deel 4 (1918).

[4] Schatten van Brabant. Verhalen over cultureel erfgoed als inspiratie voor de toekomst (2005).

[5] In: Een mandje vol amandelen: een bundel liedjes voor kleuters en jonge kinderen (1963).

[6] In: Alles in de wind; de bekendste kinderversjes van vroeger (1993).

[7] Henk Smit, Het Utrechtse muziekleven rond 1900: een gunstig klimaat voor de vrouw (1983).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]