Station Utrecht Maliebaan
| Utrecht Maliebaan | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Afkorting | Utm | |||
| Opening | 10 juni 1874 | |||
| Sluiting | 15 oktober 1939 | |||
| Heropening | 2 juni 2005 | |||
| Perrons | 2 | |||
| Perronsporen | 3[1] | |||
| Spoorlijn | Hilversum - Lunetten | |||
| Vervoerder(s) | NS | |||
| Ligging | ||||
| Plaats | Utrecht | |||
| Coördinaten | 52° 5′ 14″ NB, 5° 7′ 53″ OL | |||
| Externe link | NS-stationsinformatie | |||
  | ||||
| ||||
Station Utrecht Maliebaan is een in 1874 aangelegd station aan de spoorlijn Hilversum - Lunetten. Sinds 1954 is het Nederlands Spoorwegmuseum in het stationsgebouw gevestigd. Het station had tot eind 2012 twee sporen aan een eilandperron langs het doorgaande spoor en een kopspoor uit de richting Lunetten. Door de opbraak van de sporen in de richting van Lunetten is station Maliebaan feitelijk een kopstation geworden, waarvan nog maar 1 spoor in gebruik is, bereikbaar vanuit de richting Blauwkapel. Het Maliebaanstation is een rijksmonument.[2]
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Het station is gebouwd door de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM). Met de bouw is begonnen op 4 september 1873 door aannemers J. Verwaayen en J. Kooy uit Arnhem. De architect is vermoedelijk A.L. van Gendt.[3] De indeling van het station lijkt veel op het (inmiddels gesloopte) station Hilversum dat in dezelfde periode is gebouwd.
Vanaf de opening in 1874 was het aantal reizigers dat gebruik maakte van dit station niet groot. Al in 1887 werd het station verbouwd, ten gunste van het goederenvervoer. Dit werd nogmaals versterkt in 1908, toen de gehele zuidvleugel werd verbouwd tot bergplaats voor bestel- en vrachtgoederen. Nadat HIJSM en SS in 1938 fuseerden tot N.V. Nederlandse Spoorwegen werd het Maliebaanstation als overtollig beschouwd en op 15 oktober 1939 gesloten. Door een ontsporing was het station op en rond 2 februari 1940 weer tijdelijk in gebruik als station.[4]
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het Maliebaanstation speciaal weer opengesteld om de Utrechtse Joden te deporteren naar Kamp Westerbork en vandaar naar de vernietigings- en concentratiekampen. In 2015 is aan de Johan van Oldenbarneveltlaan voor het vroegere station een gedenkteken opgericht voor de 1239 Joodse slachtoffers uit de stad Utrecht.
In 1954 kreeg het gebouw een nieuwe bestemming als Nederlands Spoorwegmuseum.
Het station, specifiek de perrons gebruikt voor de pendeltrein naar Utrecht Centraal, wordt af en toe nog gebruikt voor treinen richting Station Amersfoort Centraal en verder als er werkzaamheden zijn tussen Utrecht Centraal en Blauwkapel.
In november 2023 meldde Prorail dat er op het spoor ernaar toe de afgelopen 12 jaar 13 keer een kort en tijdelijk verlies van treindetectie is geweest. Voor de veiligheid bij de overwegen werd het treinverkeer daarom voor onbepaalde tijd stilgelegd.[5][6] Op 12 december werd de treindienst hervat.
Stationsgebouw[bewerken | brontekst bewerken]
Huidige indeling:
- stationshal
- bestelgoederengang
- eetzaal
- wachtkamer 3e klasse
- wachtkamer 1e en 2e klasse
- koninklijke wachtkamer, afkomstig uit het gesloopte station Den Haag SS
Pendeldienst Utrecht Centraal – Utrecht Maliebaan[bewerken | brontekst bewerken]
De NS verzorgt sinds 2005 in het weekend en tijdens schoolvakanties gedurende de openingstijden van het Nederlands Spoorwegmuseum een Pendeldienst Utrecht Centraal – Utrecht Maliebaan. Vanaf 26 juli 2010 reed de pendeldienst iedere dag (m.u.v. maandag) via Blauwkapel. Slechts enkele ritten in de late middag reden via Driebergen-Zeist. In beide gevallen moet worden kopgemaakt. Na de sluiting van het traject tussen Maliebaan en Lunetten in september 2012 rijden alle ritten via Blauwkapel.
Hoewel de NS-reisplanner en spoorkaarten van NS vermelden "uitsluitend bedoeld voor bezoekers van het Spoorwegmuseum" is het station regulier te gebruiken zonder een kaartje voor het museum te hoeven kopen, echter alleen tijdens de openingstijden van het museum. Er zijn ook gewoon NS-kaartlezers en een NS-kaartautomaat.
Wel is het station vrijgesteld van de voor bijna alle stations van het hoofdrailnet geldende bepaling dat NS het op werkdagen van 06.00 tot 20.00 uur minimaal twee keer per uur in iedere richting moet bedienen.
| Serie | Treinsoort | Route | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|
| 28300 | Sprinter (NS) | Utrecht Centraal – Utrecht Maliebaan | Trein naar het Spoorwegmuseum, alleen als dit open is (niet op maandag, behalve tijdens de schoolvakanties) |
Zie voor treinverbindingen en buslijnen het hoofdartikel Openbaar vervoer in UtrechtZie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
- Kuijpers, C en Wevers, L (2005) Station Utrecht Maliebaan; De restauratie. Utrecht: Nederlands Spoorwegmuseum.
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 
· · · ·