Krjasjen

Krjasjen
Totale bevolking	55.735
Verspreiding	Rusland: 34.882 (2010)  Kazachstan: 20.913 (2009)
Taal	Tataars, Russisch
Geloof	Russisch-Orthodox
Verwante groepen	Wolga-Tataren, Basjkieren, Tsjoevasjen
kerk van de Moeder Gods van Tichvin, Kazan
Portaal    Landen & Volken

De Krjasjen (Tataars: Керәшен(нәр), Keräşennär of Keräşen tatarları, Russisch: Кряшены, soms ook Крещёные Тата́ры, Krestsjonye Tatary, "gedoopte Tataren") zijn een etnische groep in Rusland en subgroep van de Wolga-Tataren. Ze wonen meest in Tatarstan, Oedmoertië, Basjkirië en de oblast Tsjeljabinsk.

De Russische volkstelling van 2010 telde 34,882 Krjasjen.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Etnografen en historici brengen de vorming van groepen Krjasjen in verband met het proces van kerstening van moslim- en animistische Wolga-Tataren van de 16e tot 19e eeuw. De eerste golf van Krjasjen was het resultaat van gedwongen bekeringen kort na de Russische verovering van de kanaten van Kazan en Astrachan. De meeste van deze bekeerlingen keerden echter terug tot de islam, en het christendom boekte weinig vooruitgang onder de Tataren.

Een meer blijvende en significante aanwezigheid van Krjasjen ontstond tijdens een periode van anti-islamitische repressie van de Russische autoriteiten in de 18e eeuw. Tijdens het bewind van Anna van Rusland werden veel moslims onder druk gezet of gedwongen om te bekeren. Nieuwe bekeerlingen werden vrijgesteld van belastingen, kregen bepaalde voorrechten en ontvingen betere middelen voor het leren van hun nieuwe geloof. De meeste Tataren bekeerden zich om economische of politieke redenen in plaats van overtuiging. Velen bleven in het geheim de islam beoefenen en waren crypto-moslims. Tegen het einde van de 19e eeuw keerden enkele duizenden van hen weer terug naar de islam. Aan het begin van de 20e eeuw was er echter nog een belangrijke Krjasjen-bevolking, die nog steeds bestaat hoewel in kleinere aantallen dan in het verleden.

In recente tijden zijn veel Krjasjen geassimileerd met Russen en andere Tataarse groepen. Er is een hoog percentage onderlinge huwelijken met Russen.

Literatuur en onderwijs[bewerken | brontekst bewerken]

De vroegste literatuur van de Krjasjen werd geschreven in het Arabische schrift. Ook werd een ongewijzigd Cyrillisch schrift gebruikt om religieus materiaal te vertalen naar het Tataars. In 1862 werd een aangepast Cyrillisch schrift aangenomen. Tegen het begin van de 20e eeuw waren in dit schrift meer dan 100 boeken gepubliceerd. In 1922 werd een gemodificeerd Arabisch schrift voor het schrijven van Tataars geïntroduceerd, hoewel het Cyrillische schrift nog tot 1928 in gebruik bleef. Daarna werden beide schriften vervangen door het Latijnse schrift.

De vroegste literatuur was voornamelijk religieus van aard, maar rond de jaren 1910 werd een groeiend aantal seculiere werken gepubliceerd. Van 1928 tot 1929 werd in Kazan een krant voor de Krjasjen-gemeenschap uitgegeven, maar deze hield al snel op te bestaan.

De Krjasjen bezaten in de 16e en 17e eeuw weinig religieuze en educatieve infrastructuur. Tijdens de 18e eeuw kregen ze echter veel voorrechten en werden er faciliteiten voor hen ingericht. De eerste Tataarse school voor bekeerlingen werd opgericht in 1863, terwijl het eerste seminarie werd gesticht in 1872.