Katholieke Kerk in Oostenrijk

De twee kerkprovincies in Oostenrijk: Salzburg en Wenen
Katholieke bisdommen in Oostenrijk sinds 1968

De Katholieke Kerk in Oostenrijk maakt deel uit van de wereldwijde Katholieke Kerk, onder het leiderschap van de paus en de Curie.

De Katholieke Kerk telt in Oostenrijk twee kerkprovincies:

  1. Kerkprovincie Salzburg. Bestaat uit: Aartsbisdom Salzburg, Bisdom Feldkirch, Bisdom Graz-Seckau, Bisdom Gurk, Bisdom Innsbruck.
  2. Kerkprovincie Wenen. Bestaat uit: Aartsbisdom Wenen, Bisdom Eisenstadt, Bisdom Linz, Bisdom Sankt Pölten.

Daarnaast zijn er twee immediata. Deze staan onder gezag van de Heilige Stoel:

  1. Abdij Wettingen-Mehrerau
  2. Militair ordinariaat

De huidige voorzitter van de Oostenrijkse bisschoppenconferentie is Franz Lackner.

De meerderheid van de Oostenrijkse bevolking is katholiek alhoewel het aantal katholieken jaarlijks afneemt. Volgens de Oostenrijkse katholieke kerk was in 2022 52,0% van de Oostenrijkers lid van deze kerk.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De aanwezigheid van het christendom kan al van het jaar 174 aangetoond worden en de geschiedenis van Oostenrijk is dan ook sterk vervlochten met die van het christendom.

De Reformatie heeft in Oostenrijk, dat behoorde tot het Habsburgse Rijk, geen invloed gehad en de katholieke historie is er derhalve goed bewaard gebleven.

In 1933 werd de verhouding tussen de Katholieke Kerk en de staat geregeld in een concordaat.[1] Dit concordaat werd buiten werking gesteld na de aansluiting bij Duitsland maar in 1957 in principe opnieuw erkend en daarna op verscheidene punten herzien en aangevuld.

Van 7 tot 10 september 2007 bracht Paus Benedictus XVI een driedaags pastoraal bezoek aan Oostenrijk ter gelegenheid van het 850-jarig jubileum van het Maria-bedevaartsoord Mariazell, ten zuidoosten van Wenen. Daarbij bracht hij ook een bezoek aan het herdenkingsmonument voor de Weense slachtoffers van de Holocaust.[2] Zijn bezoek in Wenen bij het herdenkingsmonument heeft diepe indruk achter gelaten bij de Oostenrijkse Joodse gemeenschap. Anderhalf jaar na zijn bezoek aan Mariazell werd de paus benoemd tot ereburger van deze gemeente.[3]

Huidige situatie Oostenrijkse Kerk[bewerken | brontekst bewerken]

Katholieken in Oostenrijk[4][5]
jaar oostenrijkse bevolking aantal rooms-katholieken % aandeel
1951 6.933.905 6.170.084 89,0%
1961 7.073.807 6.295.075 89,0%
1971 7.491.526 6.548.316 87,4%
1981 7.555.338 6.372.645 84,3%
1991 7.795.786 6.081.454 78,0%
2001 8.032.926 5.915.421 73,6%
2011 8.408.121 5.403.722 64,3%
2021 8.978.929 4.827.683 53,8%
2022 9.106.126 4.733.174 52,0%

Volgens de volkstelling van 2001 was in dat jaar 73,6% van de Oostenrijkers als zodanig geregistreerd. Net als in andere landen in Europa daalt het aantal christenen. Volgens de Oostenrijkse Katholieke Kerk waren er in 2011 5,4 miljoen katholieken terwijl er 10 jaar eerder in 2001 nog bijna vijfhonderdduizend meer waren, een afname met vijftigduizend per jaar. Het aantal katholieken neemt de laatste paar jaren sneller af door de golf van "kirchenaustritte",[6] naar verwachting tachtigduizend[7] in 2010 nog verder is afgenomen. De zondagse kerkgang in oostenrijk daalt jaarlijks en is in 2018 gedaald naar 553.875 deelnemers (6.3 % van de totale bevolking).[8] In het bisdom Wenen is het aantal katholieken in 2014 gedaald naar 45,9 % van de bevolking (1,246.608 op een totale bevolking van 2,713.222).[8]

Bedevaartsoorden en pelgrimstochten[bewerken | brontekst bewerken]

In Oostenrijk is er een uitgebreid netwerk van bedevaartstochten naar het bedevaartsoord Mariazell in de Steiermark. Een van de bekendste routes naar Mariazell is de Via Sacra, die vertrekt vanuit het Wienerwald in Niederösterreich.

Het Oostenrijkse deel van de Sint-Jacobsweg werd uitvoerig beschreven door Peter Lindenthal.[9] Eigenlijk gaat het hier om 3 verschillende wegen, waaronder een mooi gedeelte van de pelgrimsroute door Tirol, van Kufstein naar Innsbruck. Een andere traditionele weg is de Hemmaweg in Karinthië.[10]

Enkele Oostenrijkse zaligen en heiligen[bewerken | brontekst bewerken]

Hemma van Gurk (ca. 980 - 1045)

Apostolische Nuntii sinds 1700[bewerken | brontekst bewerken]

Apostolische Nuntiatuur in Wenen
De diplomatieke banden werden opgeschort van de Anschluss tot 1946.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]