Karwendel

Karwendel
Hoogste punt	Birkkarspitze (2749 m)
Lengte	45 km
Breedte	30 km
Oppervlakte	900 km²
Locatie	Duitsland, Oostenrijk
Coördinaten	47° 25′ NB, 11° 26′ OL
Onderdeel van	Noordelijke Kalkalpen
	;
Detailkaart
Foto's
	De hoofdketen van de Karwendel (of Hinterautal-Vomper-Keten), vanuit het zuiden gezien
Portaal	Aardwetenschappen

De Karwendel is een subgroep van de Alpen en maakt deel uit van de Noordelijke Kalkalpen. Het gebergte, met een oppervlakte van ongeveer 900 km², ligt grotendeels in de Oostenrijkse deelstaat Tirol. Een kleiner deel ligt in de Duitse deelstaat Beieren. Het begrip Karwendel wordt toegepast voor het gehele gebergte tussen de Isar in het noorden en het noordwesten, de Inn in het zuiden en de Achensee in het oosten.

Onderverdeling en opbouw[bewerken | brontekst bewerken]

Het gebergte is onderverdeeld in meerdere zijketens, die zijn genoemd naar de dalen die in het zuiden aan het gebergte grenzen, namelijk het Karwendeltal, het Hinterautal, het Vomper Loch, het Gleirschtal, het Halltal en het Inndal. De vier belangrijkste bergketens, de Noordelijke Karwendelketen, de Hinterautal-Vomper-keten (de hoofdketen van de Karwendel), de Gleirsch-Halltal-keten en de Inndalketen (ook Solsteinketen of Noordketen genaamd) lopen van west naar oost. Verder worden tot de Karwendel allerlei zijketens en een naar het noorden een ver uitlopend voorgebergte gerekend, waaronder de Erlspitzgroep, de Soierngroep, het Vorkarwendel, de Falkengroep, de Gamsjochgroep en de Sonnjochgroep.

Het Karwendelgebergte bestaat grotendeels uit kalksteen, in mindere mate uit dolomiet, dat voornamelijk voorkomt in de Erlitzgroep.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

In 1843 besteeg bergbeklimmer Markus Vincent Leopold uit Hall in Tirol meerdere bergtoppen voor het eerst, waaronder de Speckkarspitze en de Pleisenspitze. In de zomer van 1870 beklom Hermann von Barth uit Opper-Beieren in zijn eentje 88 bergtoppen, waarvan twaalf voor de eerste maal.

Infrastructuur[bewerken | brontekst bewerken]

In het zuiden wordt de Karwendel door het Inndal begrensd, waardoor de belangrijkste verkeersaders van Tirol lopen (de Inntal Autobahn en de Arlbergspoorlijn). Andere wegen ontsluiten de westzijde (Mittenwald, Scharnitz), de noordzijde (Vorderriß en Fall in de Beierse gemeente Lenggries) en de oostzijde (Achensee, Pertisau, Achenkirch) van het gebergte.

Slechts een openbare weg voert vanuit het noorden (Vorderriß) via Hinterriß in de gemeente Vomp naar het hart van het gebergte. Deze weg is het gehele jaar tot aan Hinterriß begaanbaar. Over het laatste stuk naar de Große Ahornboden wordt tol geheven en dit stuk is alleen te berijden vanaf mei tot aan het begin van de winter. Hier ligt het alpenweidedorp Eng. Met het openbaar vervoer is de Karwendel minder makkelijk bereikbaar. De Mittenwaldspoorlijn (of Karwendelspoorlijn) van Garmisch-Partenkirchen naar Innsbruck loopt langs de stations Mittenwald, Scharnitz, Gießenbach, Seefeld en Hochzirl. Gedurende het hele jaar rijdt een bus vanaf de Tegernsee naar de Achensee tot bij Pertisau. In de zomer rijdt een bus vanuit Lenggries naar het dorp Eng.

Bergbeklimmen en wandelen in de Karwendel[bewerken | brontekst bewerken]

Het gebergte heeft een oorspronkelijker en wilder karakter dan de omliggende bergketens van de Noordelijke Kalkalpen. Beklimming van het gebergte, met name van de middelste twee ketens, geeft uitzicht over een kalksteenlandschap, waarbij de begroeide wereld en de bewoonde wereld ver verwijderd lijken. Slechts weinig bergtoppen in het gebied zijn door goede wegen ontsloten. Beklimming van de meeste andere bergtoppen vereist geen grote klimtechnische ervaring, indien de toppen vanuit het zuiden worden beklommen. Een goede conditie is wel vereist, omdat de gang naar de toppen zwaar is, mede omdat het gesteente in het gebied broos is.

Door de steile wanden in de Karwendel zijn er maar twee noord-zuidovergangen in de hoofdketen van de Karwendel, één bij de Lamsenjochhütte en één bij het Karwendelhaus. Beide zijn tevens geen gemakkelijke overgangen en met regelmaat hangen er staalkabels.

De paden in de dalen zijn meestal brede onverharde wegen, die makkelijk begaanbaar zijn en waarover enkel bestemmingsverkeer voor de almen of de hutten loopt. Zodra men hogergelegen paden gaat kiezen, wordt men geconfronteerd met smalle paden langs steile afgronden. Voor sommige paden is ervaring gewenst. Ook kan men zich door de hoogteverschillen makkelijk vergissen in de duur van een gekozen route. Een goede planning vooraf is van belang.

Doordat het water snel wegzakt in de kalkbodem dient men bij langere tochten op hoogte rekening te houden met het feit dat er geen bronnen zijn en men ruim voldoende water moet meenemen.

Natuurbescherming[bewerken | brontekst bewerken]

Zowel het Tiroler als het Beierse deel van het Karwendelgebergte is een beschermd natuurgebied. Het Tiroler deel, het Alpenpark Karwendel, beslaat een oppervlakte van 730 km² en is daarmee het grootste beschermde natuurgebied van Oostenrijk. Het direct daaraan grenzende Beierse natuurgebied Karwendel und Karwendelvorgebirge beslaat nog eens 190 km². In beide gebieden is het verboden te kamperen en om vuren te ontsteken.

De Karwendel staat onder druk van verdere toeristische ontwikkelingen en commerciële activiteiten. Organisaties zoals "jetzt werds Eng" (verwijzend naar de Eng-Alm) strijden tegen verder exploitering van de Karwendel.