Ionisch (dialect)
_de.svg)
Het Ionisch is een Oudgrieks dialect, dat door de stam van de Ioniërs gesproken werd. Het verspreidingsgebied van het dialect omvatte de westkust van Klein-Azië, de Egeïsche eilanden, Euboea en enkele kolonies aan de Zwarte Zee en in Zuid-Italië. Het Attisch, het meest klassieke Grieks is eigenlijk een vorm van het Ionisch.
Betekenis[bewerken | brontekst bewerken]
Het Ionisch als schrijftaal is vooral door Homerus gebruikt; hij schrijft in archaïsch Ionisch, dat echter doorspekt is met Eolische vormen en woorden. In de klassieke periode is het vooral belangrijk als de taal van Herodotus en Hippocrates.
Karakteristieken[bewerken | brontekst bewerken]
Hier volgt een overzicht van de belangrijkste verschillen tussen het Ionisch en het Attisch:
- De oorspronkelijke lange ᾱ (ā) wordt altijd vervangen door η (ē).
Voorbeeld: Ionisch ἱστορίη (historiē) tegenover Attisch ἱστορίᾱ (historiā)(vertaling: onderzoek, geschiedenis)
- Verschillen tussen de klinkers in bepaalde woorden.
Voorbeeld: Ionisch τρῶμα, ξεῖνος, μοῦνος (trōma, xeinos, mounos) tegenover Attisch τραῦμα, ξένος, μόνος (trauma, xenos, monos) (vertaling: wonde/ vreemd/ alleen)
- σσ (ss) in plaats van ττ (tt)
Voorbeeld: Ionisch θάλασσα (thalassa) tegenover Attisch θάλαττα (thalatta) (Vertaling: zee)
- De proto-Griekse labiaal-velair /kw/ wordt soms κ (k) in plaats van π (p)
Voorbeeld: Ionisch ὄκως (okōs) tegenover Attisch ὅπως (hopōs) (Vertaling: hoe?)
- Aspiratie blijft soms achterwege (psilosis)
Voorbeeld: Ionisch ἴκκος, δέκομαι (ikkos, dekomai) tegenover Attisch ἵππος, δέχομαι (hippos, dechomai) (vertaling: paard/ ik ontvang)
- Contractie tussen klinkers kan wegblijven
Voorbeeld: Ionisch γένεα (genea) tegenover Attisch γένη (genē) (vertaling: soorten)
- Datief Meervoud in de eerste klasse van verbuigingen op -οισι en -ῃσι (-oisi en -ēsi) in plaats van -οις en -αις (-ois en -ais)
Voorbeeld: Ionisch θεοῖσι, γνώμῃσι (theoisi, gnōmēsi) tegenover Attisch θεοῖς, γνώμαις (theois, gnōmais) (vertaling: aan de goden/ door de meningen)
- Speciale vormen van het persoonlijk voornaamwoord in de 3e persoon enkelvoud in de genitief, datief en accusatief: ἕο, οἱ, μιν (heo, hoi, min)
- Het augment in de aoristus en het plusquamperfectum is niet verplicht (vooral bij Homerus)
- Soms andere werkwoorduitgangen
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
· 
· 