Geldenaken

**Geldenaken**
*Jodoigne*
Stad in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Waals-Brabant
Arrondissement	Nijvel
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	73,73 km² (2021); 85,5%; 7,17%; 7,33%
Coördinaten	50° 43' NB, 4° 52' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	14.789 (01/01/2023) ; 48,71% ; 51,29% ; 200,58 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2023); 20,64%; 60,25%; 19,1%
Buitenlanders	8,05% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Jean-Luc Meurice (UC)
Bestuur	UC
Zetels; UC; J'M; Ecolo;	23; 14; 5; 4;
Economie
Gemiddeld inkomen	21.312 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	10,27% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 1370 ; 1370 ; 1370 ; 1370 ; 1370 ; 1370 ; 1370 ; 1370 ; 1370 ; 1370	Deelgemeente; Geldenaken ; Dongelberg ; Jauchelette ; Lathuy ; Malen ; Opgeldenaken ; Petrem ; Sint-Jans-Geest ; Sint-Remigius-Geest ; Zittert-Lummen
Zonenummer	010
NIS-code	25048
Politiezone	Jodoigne
Hulpverleningszone	Waals-Brabant
Website	www.jodoigne.be
Detailkaart
	ligging binnen de provincie Waals-Brabant
Portaal	België

Geldenaken (Frans: Jodoigne, Waals: Djodogne) is een stad in België. Ze ligt in de provincie Waals-Brabant, tussen Tienen en Perwez, aan de rivier de Grote Gete.

Een aantal gebouwen in Geldenaken hoort bij het beschermd erfgoed van België. De RAVeL 2, een landelijke fietsroute, komt door Geldenaken.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De stad Geldenaken werd voor 1217 door de Brabantse hertog Hendrik I binnen de gelijknamige heerlijkheid gesticht, die hij al sinds 1184 in zijn bezit had. Men neemt aan dat Geldenaken de onbekende stad was die in 1211 een stadsrecht gemodelleerd naar dat van Leuven kreeg.^[1] Vervolgens ontwikkelde Geldenaken zich tot regionaal marktstadje.^[2]

In 1568 vond de Slag bij Geldenaken plaats tussen Willem van Oranje en de Hertog van Alva. De hertog won en beëindigde hiermee Oranjes eerste invasie.

Kernen[bewerken | brontekst bewerken]

Deelgemeenten[bewerken | brontekst bewerken]

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Geldenaken	15,38	6.052	393	25048A
2	Opgeldenaken	5,41	826	153	25048B
3	Jauchelette	3,10	415	134	25048C
4	Dongelberg	4,82	597	124	25048D
5	Lathuy	6,88	767	111	25048E
6	Malen	11,59	1.374	119	25048F
7	Sint-Remigius-Geest	5,30	564	106	25048G
8	Zittert-Lummen	6,23	1.158	186	25048H
9	Sint-Jans-Geest	7,56	957	127	25048G
10	Petrem	7,45	1.646	221	25048H

Overige kernen[bewerken | brontekst bewerken]

In deelgemeente Malen (Frans: Mélin) liggen de gehuchten Sart-Mélin, Maison du Bois en Gobertange. In Gobertange wordt sinds vele eeuwen de beroemde kalkhoudende zandsteen ontgonnen.^[3]
Sint-Maria-Geest in deelgemeente Sint-Jans-Geest (Frans: Saint-Jean-Geest);
Genville in Sint-Remigius-Geest (Frans: Saint-Remy-Geest);
Brocui in Lathuy
Zétrud en Lumay in Zittert-Lummen (Frans: Zétrud-Lumay));
Molembais-Saint-Josse in Geldenaken (Frans: Jodoigne)
Piétremeau en Herbais in Petrem (Frans: Piétrain).

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van beschermd erfgoed in Geldenaken voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In de gemeente bevinden zich onder andere de volgende bezienswaardigheden:

O.L.-Vrouwekapel met gedraaide torenspits op de Grote Markt
Saint-Médardkerk
Kasteel Pastur, nu het stadhuis
Abdij van La Ramée, Jauchelette
Tumulus van Herbais, bij Petrem

Demografische ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]

Demografische evolutie voor de fusie[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen, 1976= inwoneraantal op 31 december

Demografische evolutie van de fusiegemeente[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar	Aantal^[4]
1992	10.215
1993	10.442
1994	10.746
1995	10.922
1996	11.042
1997	11.114
1998	11.258
1999	11.354
2000	11.483
2001	11.564
2002	11.754
2003	11.814
2004	11.896
2005	12.193
2006	12.440
2007	12.644
2008	12.759
2009	12.943
2010	12.978
2011	13.241
2012	13.428
2013	13.614
2014	13.593
2015	13.728
2016	13.883
2017	14.005
2018	14.079
2019	14.123
2020	14.357
2021	14.309
2022	14.558
2023	14.789
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

Partij		10-10-1976^[5]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[6]		14-10-2012^[7]		14-10-2018
Stemmen / Zetels		%	19	%	19	%	19	%	21	%	21	%	23	%	23	%	23
	UCP^A / PRL-PSC^B / U.C.¹	51,52^A	11	47,81^B	10	47,63¹	10	52,92¹	13	57,75¹	14	56,8¹	15	64,19¹	16	57,71¹	14
	UCP^A / PRL-PSC^B / PSC¹ / Psc+² / cdH³ / J'M^C	51,52^A	11	47,81^B	10	12,5¹	2	14,75²	3	12,04²	2	12,54³	2	23,77^C	5	23,23^C	5
	PS¹ / J'M^C	42,6¹	8	39,2¹	8	33,33¹	7	25,34¹	5	18,92¹	4	19,99¹	4	23,77^C	5	23,23^C	5
	Ecolo	-		-		-		5,16	0	9,69	1	10,67	2	12,04	2	19,06	4
	DIC	-		10,44	1	6,55	0	-		-		-		-		-
Anderen^(*)		5,88	0	2,55	0	-		1,83	0	1,6	0	-		-		-
Totaal stemmen		6397		6724		6919		7498		7778		8796		9206		9521
Opkomst %						95,72		94,13		92,04		94,37		90,59		90,46
Blanco en ongeldig %		2,24		3,44		3,08		3,88		5,39		5,25		6,46		7,14

(*) 1976: NC (4,73%), PCB (1,15%) / 1982: AC (2%), UDRT (0,55%) / 1994: SUD (1,21%), IDEAL (0,62%) / 2000: VIVANT (1,6%)
De meerderheid wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.