Enkelvoudige overdraagbare stem

De enkelvoudige overdraagbare stem is een vorm van evenredige vertegenwoordiging, waarbij de kiezer kan aangeven wat er met zijn stem moet gebeuren als zijn eerste kandidaat niet gekozen wordt. Het systeem wordt onder meer toegepast in Ierland.

In Ierland wordt het systeem toegepast in combinatie met een districtenstelsel. In ieder kiesdistrict kunnen meerdere personen gekozen worden. De kiezers kunnen op het stembiljet een volgorde aangeven. Wanneer iemands eerste voorkeur niet gehonoreerd kan worden, omdat zijn kandidaat al verkozen of afgevallen is, wordt zijn stem overgedragen naar zijn tweede voorkeur of een andere voorkeurskandidaat die nog niet is afgevallen of verkozen.

Het systeem werkt als volgt. Na het sluiten van de stembus worden eerst alle eerste voorkeurstemmen geteld. Dan wordt er volgens het volgende proces gekeken of er stemmen overgedragen moeten worden:

• Stap I: Iedere kandidaat die de kiesdrempel heeft gehaald is verkozen.
• Stap II: Als een kandidaat meer stemmen heeft behaald dan de kiesdrempel wordt het surplus nu toegekend aan de volgende kandidaat van voorkeur op het stembiljet. Om het probleem te vermijden om te bepalen welke van de stemmen overtollig zijn, worden alle stembriefjes overgedragen, maar tegen een gereduceerde waarde, zodat het totaal gelijk is aan het aantal van de overtollige stemmen. Als een kandidaat nu de kiesdrempel haalt, is hij verkozen en keert de telling terug naar stap I (en stap II als de verkozene een overschot heeft). Als er geen kandidaat is die de kiesdrempel haalt, gaat de telling over naar stap III.
• Stap III: De kandidaat met de minste stemmen valt af en zijn of haar stemmen worden overgedragen aan andere kandidaten die nog niet zijn afgevallen of verkozen. Dit proces wordt herhaald vanaf stap I (en stap II indien de verkozene een overschot heeft en stap III als er in een stemronde geen nieuwe verkozenen zijn) totdat alle zetels gevuld zijn.