Verbond van elzenbroekbossen

Verbond van elzenbroekbossen
	Verbond van elzenbroekbossen
Syntaxonomische indeling
Klasse:	Alnetea glutinosae; (klasse van elzenbroekbossen)
Orde:	Alnetalia glutinosae; (orde van elzenbroekbossen)
Verbond
	Alnion glutinosae; Malcuit 1929
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons

Het verbond van elzenbroekbossen (Alnion glutinosae) is een verbond uit de orde van elzenbroekbossen (Alnetalia glutinosae). Het omvat bosgemeenschappen die voorkomen op zeer natte standplaatsen in beekdalen en laagveengebieden, en gedomineerd worden door zwarte els en zeggen.

Het verbond telt in Nederland en Vlaanderen twee associaties.

Naamgeving en codering[bewerken | brontekst bewerken]

Synoniem: Alnion glutinosa-incanae
Frans: Formations boisées à base d'aulne glutineux et de bouleau pubescens sur sols acides
Duits: Erlen- und Eschenwäldern an Fließgewässern
Engels: Alder brook woodlands
Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r42Aa
Natura2000-habitattypecode (EU-code): H91E0
Corine biotope: 41.91 Alder Swamp woods
BWK-karteringscode: vm

De wetenschappelijke naam Alnion glutinosae is afgeleid van de botanische naam van de belangrijkste kensoort van deze klasse, de zwarte els (Alnus glutinosa).

Fysiognomie[bewerken | brontekst bewerken]

Elzenbroekbossen wordt in de Lage Landen gekenmerkt door een matig open tot dichte bosvegetatie met een soortenarme boomlaag die 10 tot 20 m hoog wordt. Vooral de zwarte els is een veel voorkomende soort, soms zelfs de enige boom die zich in dergelijk milieu kan handhaven. De struiklaag is meestal slechts pleksgewijs ontwikkeld op plaatsen waar de bodem iets droger blijft.

De kruidlaag is meestal goed ontwikkeld maar weinig specifiek, ze omvat soorten die ook in natte strooiselruigten en rietlanden worden aangetroffen. Grassen en grasachtige planten, vooral de zeggen, zijn dominant.

In de moslaag spelen veenmossoorten een belangrijke rol, maar het gewoon sterrenmos is de meest voorkomende mossoort.

Ecologie[bewerken | brontekst bewerken]

Het verbond van elzenbroekbossen omvat plantengemeenschappen van zeer natte standplaatsen op veenbodems met beperkte jaarlijkse grondwatertafelschommelingen. In de zomer zakt het water ten hoogste 60 cm beneden het maaiveld.

Associaties in Nederland en Vlaanderen[bewerken | brontekst bewerken]

Het verbond van elzenbroekbossen wordt in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigd door twee associaties.

- Moerasvaren-elzenbroek (Thelypterido-Alnetum)
- Elzenzegge-elzenbroek (Carici elongatae-Alnetum)

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen[bewerken | brontekst bewerken]

Het verbond van elzenbroekbossen heeft in Nederland en Vlaanderen geen specifieke kentaxa. Voor een overzicht van de voornaamste ken- en begeleidende soorten van de klasse, zie de klasse van elzenbroekbossen.

Fotogalerij[bewerken | brontekst bewerken]

Close-up van de kruidlaag van het moerasvaren-elzenbroek
Close-up van de kruidlaag van het elzenzegge-elzenbroek

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Alnion glutinosae van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

Schaminée, J.H.J., K. Sýkora, N. Smits & M. Horsthuis (2010). Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 978 90 5011 309 0
Sýkora, K., 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology
Decleer, K. (red.), 2007: Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen, dier- en plantensoorten. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2007.01, Brussel, 584 p. ISBN 978-90-403-0267-1
Vriens L., Bosch H., De Knijf G., De Saeger S., Guelinckx R., Oosterlynck P., Van Hove M. & Paelinckx D. (2011). De Biologische Waarderingskaart. Biotopen en hun verspreiding in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. INBO.M.2011.1, Brussel. ISBN 9789040303142

Strand en duinen:	duinstruweel (sd(b))
Halfnatuurlijke graslanden:	Struisgrasvegetatie (ha) · Dotterbloemgrasland (hc) · Kalkgrasland (hk) · Vochtig schraalgrasland (hm, hmm, hme) · Vochtig heischraal grasland (hmo) · Droog heischraal grasland (hn) · Mesofiel hooiland (hu)
Soortenrijke permanente graslanden:	Vochtig grasland gedomineerd door russen (hj) · Soortenrijk permanent cultuurgrasland (hp, hpr) · Soortenrijk permanent cultuurgrasland met zilte elementen (*hpr()+da, hp()+da, h+da*)
Struweel:	struweel op kalkrijke bodem (sk) · gagelstruweel (sm) · kapvlakte (se) · vochtig wilgenstruweel op venige of zure grond (so) · vochtig wilgenstruweel op voedselrijke bodem (sf)
Vallei- en moerasbossen:	ruderaal olmenbos (ru, rud) · bronbos (vc) · alluviaal elzen-essenbos (va) · elzen-eikenbos (vf) · nitrofiel alluviaal elzenbos (vn) · elzenbroek (vm) · oligotroof elzenbroek met veenmossen (vo) · venig berkenbroek (vt)
Eiken- en beukenbossen:	eiken-haagbeukenbos met wilde hyacint (qe) · eiken-haagbeukenbos (qa) · eiken-haagbeukenbos op mergel (qk) · eikenbos met witte veldbies (ql) · zuur eikenbos (qs) · eiken-berkenbos (qb) · beukenbos met wilde hyacint (fe) · beukenbos met voorjaarsflora zonder wilde hyacint (fa) · beukenbos met parelgras en lievevrouwebedstro (fm) · beukenbos op mergel (fk) · beukenbos met witte veldbies (fl) · zuur beukenbos (fs)