Charlotte Corday d'Armont

Charlotte Corday d'Armont
	Charlotte Corday, op haar verzoek geschilderd door Jean-Jacques Hauer, enkele uren voor haar executie.
Algemene informatie
Volledige naam	Marie Anne Charlotte Corday d'Armont
Geboren	27 juli 1768; Écorches
Overleden	17 juli 1793; Parijs
Doodsoorzaak	Geëxecuteerd onder de guillotine
Nationaliteit	Frans
Land	Koninkrijk Frankrijk
Bekend van	Moord op Jean-Paul Marat (13 juli 1793)
Familie
Ouders	Jacques François de Corday, seigneur d'Armont Charlotte Marie Jacqueline Gaultier de Mesnival

Marie Anne Charlotte Corday d'Armont (Ligneries (Écorches), 27 juli 1768 – Parijs, 17 juli 1793) was een jonge aristocrate die op 13 juli 1793 revolutionair, politicus en journalist Jean-Paul Marat in zijn bad vermoordde.

Daad[bewerken | brontekst bewerken]

Corday was zelf revolutionair gezind en een enthousiast aanhanger van de fractie van de girondijnen. Marat maakte deel uit van een radicale factie van de jakobijnen. Onder meer vanwege zijn opzwepende retoriek werd hij door sommigen medeverantwoordelijk gehouden voor de Septembermoorden (1792). Dit beangstigde Corday en zij besloot hem te doden in het geloof dat dit erger zou voorkomen. Ze ging naar zijn huis en werd binnengelaten. Marat was op dat moment zijn tijdschrift L'Ami du Peuple aan het redigeren in bad. Terwijl hij de namen van contrarevolutionairen opschreef die ze hem dicteerde, stak ze een keukenmes in zijn borst. Tijdens de rechtszaak die volgde op de moord verklaarde zij: 'Ik heb één man omgebracht om er 100.000 te redden.' Vier dagen na Marats dood werd zij geëxecuteerd met de guillotine.

In de kunst[bewerken | brontekst bewerken]

De aanslag van Corday inspireerde schilders tot ver in de 20e eeuw. De eerste was Jacques-Louis David (1748-1825), zelf een medestander van de jakobijnen, met zijn schilderij De dood van Marat. De Nederlands-Franse schilder Ary Scheffer maakte op zijn beurt omstreeks 1830 het schilderij De arrestatie van de Charlotte Corday dat in het Musée des Beaux Arts in Grenoble hangt.

De evaluatie van Corday was onderhevig aan de manier waarop opeenvolgende regeringen de daad konden gebruiken in hun propaganda. Doorheen de rest van het jakobijnse tijdperk werd Marat vereerd als een martelaar. Met de Thermidoriaanse Reactie (vanaf 1794) kreeg Cordays naam juist een positieve bijklank omdat ze het land van een despoot bevrijd zou hebben. Deze visie wordt weergegeven in het schilderij Charlotte Corday van Paul-Jacques-Aimé Baudry (1828-1886). Corday wordt daarop afgebeeld als een nationale heldin van Frankrijk, zoals de landkaart achter haar moet symboliseren.

Moord en arrestatie
David, 1793: Corday afwezig. De brief is een gefictionaliseerde versie van wat Corday gezegd zou kunnen hebben tijdens de aanslag
Baudry, 1860: Davids versie 90° gedraaid
Jules Aviat, 1880

Weerts, ca. 1882
Ary Scheffer, 1830: arrestatie

Andere scènes
Mélina Thomas, 1836: Corday tijdens haar ondervraging
Arturo Michelena, 1889: Corday verlaat haar cel. De schilder is klaar en de cipier steekt een pijp op.

Julian Story, 1882: Corday in het rode kleed van de moordenaars
Monvoisin, vóór 1870: in gevangenschap
Fleury, vóór 1912: moordbesluit, lezend in Parallelle Levens

Peter Benoit componeerde in 1876 een opera over de moord van Corday.

Trivia[bewerken | brontekst bewerken]

Na haar executie onder de guillotine zouden op het gelaat van Corday nog tekenen van leven zijn bespeurd. Deze anekdotische waarneming voedde het omstreden vermoeden dat een van de romp gescheiden hoofd nog enige tijd zou "leven".^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]