Ch'ti
Ch'ti of Ch'timi is een alternatieve naam voor de bewoners van de Franse regio Hauts-de-France en hun min of meer op Frans lijkende dialecten. Nauw verwante dialecten komen ook in België voor. De term is mogelijk ontstaan in de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog toen soldaten uit heel Frankrijk met deze voor hen vrijwel onverstaanbare dialecten werden geconfronteerd. De verklaring zou dan zijn dat de dialoog "c'est toi?", "c'est moi" klonk als "ch'ti?", "ch'mi". Een andere verklaring gaat veel verder terug op het woord "chetif" dat miserabele of armoedzaaier zou hebben betekend, overeenkomstig gueux > geuzen. Een derde mogelijkheid is dat de term een samenvoeging is van het West-Vlaamse "kleintje" (met de nadruk op de "tje") en de Franse vertaling ervan : "petit" die in de volksmond vaak wordt afgekort tot "p'ti(t)".
Sinds het succes van de film Bienvenue chez les Ch'tis uit 2008 is de term in populariteit toegenomen. Ook het toerisme naar deze streken zit in de lift evenals de vraag naar Ch'ti merchandise zoals petjes, koffiemokken en T-shirts met teksten in het Ch'ti. Ook is er nu maroilles en bier met het label Ch'ti te koop.
Externe links[bewerken | brontekst bewerken]
- Op https://www.lavoixduchti.com/ kunnen 400 frases in het Ch'ti worden beluisterd, Franse vertaling wordt erbij gegeven.
- https://www.scribd.com/doc/2226290/Bienvenue-chez-les-chtis boekje met frases bij de film, maar opvallend weinig tekst die in de film voorkomt.
- http://www.freelang.com/dictionnaire/chti.html Frans-Ch'ti-Franse dictionnaire met software.
- https://www.dbnl.org/tekst/ryck002nede01_01/index.htm studie van het Frans-Vlaams
- https://web.archive.org/web/20100111062011/http://fvlinhetnederlands.actieforum.com/portal.htm Frans-Vlaams forum