Begijnendijk

**Begijnendijk**
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Vlaams-Brabant
Arrondissement	Leuven
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	17,66 km² (2021); 63,95%; 25,01%; 11,04%
Coördinaten	51° 1' NB, 4° 47' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	10.487 (01/01/2023) ; 48,97% ; 51,03% ; 593,97 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2023); 17,41%; 59,24%; 23,35%
Buitenlanders	2,84% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Bert Ceulemans (Samen)
Bestuur	Samen, N-VA, Leef & Safe
Zetels; MGB; samen; N-VA; S.A.F.E.; Leef;	21; 9; 6; 2; 2; 2;
Economie
Gemiddeld inkomen	22.861 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	4,01% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 3130; 3130	Deelgemeente; Begijnendijk; Betekom
Zonenummer	016 - 015
NIS-code	24007
Politiezone	Brt
Hulpverleningszone	Oost Vlaams-Brabant
Website	www.begijnendijk.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Leuven; in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal	België

Zie Begijnendijk (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Begijnendijk.

Begijnendijk is een plaats en gemeente in de provincie Vlaams-Brabant in België. De gemeente telt iets meer dan 10.000 inwoners, die Begijnendijkenaars of Begijnendijkers. De inwoners van de deelgemeente Betekom worden Betekomenaars genoemd ofwel de wringers. ^[1]

Toponymie[bewerken | brontekst bewerken]

Het toponiem Begijnendijk is letterlijk te nemen en doelt op de dijk vlak aan het domein van de Begijnen. Het gaat hier waarschijnlijk over een domein dat toebehoorde aan de Begijnen van Aarschot. Dijk wordt hier gebruikt in de zin van verhoogde weg langs water.^[2]

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

In de late middeleeuwen was Begijnendijk belangrijk voor de turfwinning. Turf was een waardevolle delfstof die overvloedig voorkwam in de moerassige laagten langs de Merenloop en elders. In de zestiende en zeventiende eeuw was Begijnendijk een gehucht van Aarschot en heel dun bevolkt. Vóór 1798 was een groot deel van het grondgebied in handen van de abdij van Averbode en de Aarschotse Begijnen. In die periode was Begijnendijk een gehucht dat bij Aarschot behoorde tot het zijn statuut van onafhankelijke gemeentelijke verkreeg tijdens het Frans bewind onder Napoleon I. Op 8 maart 1796 bepaalde een decreet dat Begijnendijk een aparte gemeente werd. Vanaf de achttiende eeuw groeide de bevolking sterk aan om kort vóór de fusie ongeveer 4.700 inwoners te bereiken. De fusiegemeente Begijnendijk ontstond op 1 januari 1977 uit de buurdorpen Betekom en Begijnendijk. Daarbij gingen de wijken Bloemsehoeve en Balenberg verloren aan respectievelijk Aarschot en Tremelo.^[3]

Warmterecord[bewerken | brontekst bewerken]

Op 25 juli 2019 bereikte Begijnendijk met een gemeten temperatuur van 41,8 °C (meetpunt aan basisschool De Puzzel) een Belgisch warmterecord. Een dag eerder, op 24 juli 2019, werd het vorige record gevestigd in Kleine Brogel met 39,9 °C.

Geografie[bewerken | brontekst bewerken]

Kernen[bewerken | brontekst bewerken]

Begijnendijk ligt tussen de Kempen en het Hageland. Naast Begijnendijk zelf ligt in de gemeente nog de deelgemeente Betekom.

Tabel[bewerken | brontekst bewerken]

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Begijnendijk	7,76	5.322	686	24007A
2	Betekom	9,89	4.932	498	24007B

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Begijnendijk voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Sint-Luciakerk van 1955.
Het Domein Het Kasteeltje
Bieheide bos

Natuur en landschap[bewerken | brontekst bewerken]

Begijnendijk ligt in de Zuiderkempen op een hoogte van 10-12 meter. In het noorden vindt men de Meerloop met het moerasgebied de Meren. Er zijn enkele kleiputten.

Demografische ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]

Demografische evolutie voor de fusie[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwonertal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar Op 1 januari 1992 tot heden
	Aantal^[4]
1992	8.370
1993	8.526
1994	8.631
1995	8.748
1996	8.897
1997	9.003
1998	9.027
1999	8.985
2000	9.088
2001	9.096
2002	9.122
2003	9.142
2004	9.205
2005	9.304
2006	9.400
2007	9.468
2008	9.651
2009	9.706
2010	9.812
2011	9.848
2012	9.962
2013	9.944
2014	9.979
2015	10.029
2016	10.058
2017	10.004
2018	10.053
2019	10.114
2020	10.256
2021	10.322
2022	10.390
2023	10.487

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Voor de fusie: In 1965 was Th. De Bruyn burgemeester.

Bij de gemeentefusie van 1977 werd René Goriëns (tot dan burgemeester van Betekom) de burgemeester van de fusiegemeente. Bij koninklijk besluit van 10 november 1997 werd hij ereburgemeester.^[5]

2001-2006[bewerken | brontekst bewerken]

Jozef Verhaegen (Modern Gemeentebeleid Begijnendijk) was vijftien jaar burgemeester toen hij op 28 juli 2003 plots overleed.^[6] Roger Verduyckt volgde hem op.^[7] In maart 2006 verliet Verduyckt de partij MGB.^[8]

2007-2012[bewerken | brontekst bewerken]

Burgemeester werd Willy Michiels (MGB) na de verkiezingen van oktober 2006. Hij kreeg meer stemmen dan de lijsttrekker van zijn partij (toen OCMW-voorzitster) Patricia Stevens (anno. 2018 bij S.A.F.E) en leidde een coalitie van MGB en Leef.^[9]

2013-2018[bewerken | brontekst bewerken]

Willy Michiels (MGB) bleef burgemeester. Hij leidde een coalitie bestaande uit MGB en CD&V. Samen vormden ze de meerderheid met 11 op 21 zetels. Sinds de gemeenteraad van 22 februari 2016 zetelden twee MGB leden als onafhankelijke gemeenteraadsleden, zodat de coalitie geen meerderheid meer had.^[10]

2019-2024[bewerken | brontekst bewerken]

De nieuwe Burgemeester van Begijnendijk/ Betekom is Bert Ceulemans (Samen). Hij leidt een coalitie van vier partijen: Samen, N-VA, S.A.F.E. en Leef. Samen vormen ze een meerderheid met 12 op 21 zetels. Sinds eind 2021 zetelt raadslid Verduyckt voor Open Vlaamse Liberalen en Democraten (VLD/MGB) en niet meer voor Samen.^[11] De partij Modern Gemeentebeleid Begijnendijk zit voor het eerst sinds lange tijd in de oppositie.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]


Partij of kartel		10-10-1976^[12]		10-10-1982^[12]		9-10-1988^[12]		9-10-1994^[12]		8-10-2000^[12]		8-10-2006^[13]		14-10-2012^[14]		14-10-2018^[15]
Stemmen / Zetels		%	19	%	19	%	19	%	19	%	19	%	21	%	21	%	21
	MGB/ VLD	47,71	10	43,27	9	33,41	8	41,98	9	47,27	11	43,6	10	34,72	8	35,5	9
	Samen	-		-		-		-		-		36,48 samen- werking start	9	22,57	5	26,7	6
	CDB¹	-		-		24,07¹	5	19,49¹	4	16,12¹	3
	SP¹	8,23¹	0	15,85¹	2	13,23¹	2	15,35¹	3	16,29¹	3
	CVP¹ /CD&V²	44,06¹	9	40,88¹	8	14,85¹	2	16,52¹	3	15,61¹	2			14,32²	3
	Leef	-		-		-		-		-		9,24	1	8,45	1	12,0	2
	N-VA	-		-		-		-		-		-		19,94	4	13,7	2
	S.A.F.E.	-		-		-		-		-		-		-		12,2	2
	Vlaams Belang	-		-		-		-		-		10,69	1	-		-
	VIVANT	-		-		-		-		4,71	0	-		-		-
	PVV¹ / VLD²	-		-		14,45¹	2	6,66²	0	-		-		-		-
Totaal stemmen %		5204		5836		6196		6606		6904		7332		7591		7673
Opkomst %						97,77		96,69		95,62		96,33		94,73		94,4
Blanco en ongeldig %		2,17		3,46		3,24		3,68		3,69		3,64		4,08		4,8

De rode cijfers of letters naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vet afgedrukt. De grootste partij is in kleur.

Cultuur[bewerken | brontekst bewerken]

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

2019 "Openbare werken en nutsvoorzieningen in Betekom" door Pieter Ceulemans
2013 "Begijnendijk, een geschiedenis van onze gemeente", door Geert Andries, Pieter Ceulemans en Alex Vandenbergh
2005 "Begijnendijk, dorp van kerkenbouwers" door Geert Andries met foto's van Gert-Jan Andries
1997 "De parochies St. Lucia en St. Laurentius van Begijnendijk-Betekom voor 1901" door H. Guislain
1996 "Begijnendijk voor 1796" door Geert Andries
1995 "Volkstelling van Betekom en Begijnendijk"
1994 "Hoe Begijnendijk ontstond als aparte gemeente op 8 maart 1796" door Paul Wijnants en Geert Andries

Bekende inwoners[bewerken | brontekst bewerken]

Lodewijk Scharpé (1869-1935), professor Germaanse filologie, literatuurhistoricus
Jacobus Van Rompuy (1832-1911), politicus en burgemeester van Begijnendijk
Alfons Danckaerts (1926-2014), atleet
Karel Van Rompuy (1929-2013), bankier
Goedele Liekens (1963), presentatrice; Miss België 1986
Kevin Van Hoovels (1985), mountainbiker
Bab Buelens (1994), zangeres en actrice