蒙古源流

『蒙古源流』(もうこげんりゅう、Erdeni-yin tobči)は、1662年サガン・セチェン・ホンタイジによって書かれたモンゴル年代記。原名は『ᠬᠠᠳ ‍‍ᠤᠨ
ᠦᠨᠳᠦᠰᠦᠨ ‍ᠦ
ᠡᠷᠳᠡᠨᠢ ᠶᠢᠨ
ᠲᠣᠪᠴᠢ
(Qad-un ündüsün-ü erdeni-yin tobči、ハドン・ウンドゥスヌ・エルデニイン・トヴチ:帝王の源流の宝玉の史綱)』といい、略して『Erdeni-yin tobči(エルデニイン・トヴチ:宝玉の史綱)』という。

書名[編集]

『蒙古源流』の原名はその跋文に記す通り、『Qad-un ündüsün-ü erdeni-yin tobči(ハドン・ウンドゥスヌ・エルデニイン・トヴチ:帝王の源流の宝玉の史綱)』といい、略して『Erdeni-yin tobči(エルデニイン・トヴチ:宝玉の史綱)』という。1766年乾隆帝ハルハチェングンジャブ中国語版[1]に命じて『エルデニイン・トヴチ』を進呈させ、満州語に翻訳した。これを『Enetkek Tubet Monggo han sai da sekiyen(インド・チベット・モンゴルの帝王の源流)』といい、略して『monggo han sai da sekiyen(モンゴルの帝王の源流)』という。これがさらに漢文に翻訳されて『額訥特珂克・土伯特・蒙古汗等源流』となり、略して『蒙古源流』となった。

著者[編集]

『蒙古源流』の著者は、名をサガン(Sγang)といい、チンギス・カンの子孫の一人で、1604年オルドス部部族に生まれ、称号をエルケ・セチェン・ホンタイジ(Erke Sečen Qong Tayiji)といった。そのためサガン・セチェン・ホンタイジと呼ばれる。サガンは59歳の1662年にモンゴル文でこの『エルデニイン・トヴチ』を書いた。楊海英編『蒙古源流―内モンゴル自治区オルドス市档案館所蔵の二種類

写本(2007年 風響社)し著者

関す伝承か収めている

内容・構成[編集]

年代記はまず宇宙の起源について述べてから、人類の誕生に筆を走らせる。そして、インドの王統を詳述し、そこからチベット王族が枝分かれし、チベットの王統はモンゴル高原に連続し、チンギス・カン一族へとつながる[2]。これが、モンゴルの王統の起源であり、およそ中華世界の歴代の皇帝とは完全に無関係であり、それどころか、元朝のモンゴル人を草原に追い返した中国人明王朝の皇帝でさえ、実はモンゴル人の隠し種だと書いている。岡田英弘は、「このモンゴル語の世界史は、実に壮大な構成になっている」と評する[2]

  • 総論
  1. インドの王統
  2. チベットの王統
  3. モンゴルの王統1
  4. 中国の王統1
  5. モンゴルの王統2
  6. モンゴルの王統3
  7. 満州の王統1
  8. 中国の王統2
  9. 満州の王統2

刊行本[編集]

  • Schmidt,Isaac Jacob,trans.,Geschichte der Ost-Monglen und ihres Fürstenhauses,verfasst von Ssanang Ssetsen Chungtaidschi der Ordus.St.Petersburg-Leipzig,1829.(シュミット本)
  • Haenisch,Erich,edit.,Eine Urga-Handschift des mongolischen Geschichtswerks von Secen sagang (alias Sanang Secen).Deutsche Akademie der Wissenschaften zu Berlin,Institut für Orientforschung,Veröffentlichung Nr.25.Akademie-Verlag,Berlin,1955.(ウルガ本)
  • Mostaert,The Reverend Antoine,edit.,Erdeni-yin Tobči,Mongolian Chronicle by Saγang Sečen,Part II,Manuscrit A;Part III,Manuscrit B;Part IV,Manuscrit C.Harvard Yanching Institute,Scripta Mongolica II.Harvard University Pess,Cambridge,Massachusetts,1956.(モスタールト本)
  • Haenisch Erich,edit.,Der Kienkung-Druck des mongolischen Geschichtswerkes Erdeni yin Tobci von Sagang Secen.Akademie der Wissenschaften und der Literatur,Veröffentlichungen der Orientalischen Kommission,Band XIII.Franz Steiner Verlag Gmbh,Wiesbaden,1959.(武英殿版本)
  • Sγang Sečen,Erdedni-yin tobči.Monumenta Historica Instituti historiae comiteti scientiarum reipublicae populi mongoli,Tomus I,Fasc.1,Ulaγan baγatur,1961.(ウラーン・バートル本)
  • Qad-un ündüsün-ü erdeni-yin tobči,Sanang sečen jokiyaba.Öbör mongγol-un Sin Quva nom-un delgegür,Kökeqota,1962.(アラク・スルデ陵本)
  • Haenisch,Erich,edit.,Qad-un ündüsün-ü erdeni-yin tobčiya.Asiatische Forschungen,Band 14,Otto Harrassowitz,Wiesbaden,1966.(武英殿写本)
  • Sγang sečen,Erdedni-yin tobči.Öbör mongγol-un Sinquva nom-un delgegür,Kökeqota,1980.(ウラーン・バートル本再版)
  • Kökeöndör,edit.,Erdedni-yin tobčiy-a,Sγang sečen jokiyaba.Mongγol tulγur bičig-ün čubural,Sinquva nom-un delgegür,1987.(フフーンドル本)
  • Sγang secen,Erdedni-yin Tobci('Precious Summary').A Mongolian Chronicle of 1662.The Urga text transcribed and edited by M.Gō,I.de Rachewiltz,J.R.Krueger and B.Ulaan.Faculty of Asian Studies,The Australian National University,Canberra,1990.(デ・ラケヴィルツ本)
  • 烏蘭『《蒙古源流》研究』中国蒙古文庫遼寧民族出版社瀋陽2000年。(烏蘭本)
  • 岡田英弘訳注『蒙古源流』刀水書房2004年。(岡田本)
  • 楊海英編『蒙古源流』

脚注[編集]

  1. ^ サイン・ノヤン部のジャサク・ホショイ親王で、清の定辺左副将軍
  2. ^ a b 楊海英『遊牧民からみた「文明の生態史観」』河出書房新社〈梅棹忠夫---地球時代の知の巨人〉、2011年4月14日、141頁。ISBN 4309977529 

参考資料[編集]

関連項目[編集]

外部リンク[編集]