Liste des noms d'étoiles et de planètes officiellement reconnus par l'Union astronomique internationale

Cet article dresse la liste des noms d'étoiles et planètes officiellement approuvés par l'Union astronomique internationale.

Procédure[modifier | modifier le code]

Ces noms ont été adoptés de différentes façons. Les exoplanètes ici listées, au nombre de 31, ont été nommées dans le cadre de NameExoWorlds. 15 de leurs 20 étoiles-hôtes ont aussi été nommées lors de cette procédure. Les 5 autres étoiles-hôtes, qui avaient déjà un nom traditionnel, n'ont pas été renommées et ce nom traditionnel a été officiellement approuvé. À la suite de cette procédure, l'Union astronomique internationale a mis en place un groupe de travail sur les noms d'étoiles afin de cataloguer et normaliser les noms d'étoiles pour la communauté astronomique internationale. La liste des étoiles dont le nom a été approuvé se trouve dans le Catalogue des noms d'étoiles de l'UAI (IAU Catalog of Star Names, IAU-CSN)[1]. Lorsque, dans un système, l'objet visuellement le plus brillant n'est pas ambigu, le "numéro" (A, B, C, Aa, Ab…) de la composante officiellement nommée peut être absent de la liste, sans mettre en question quel objet a été effectivement nommé[2].

Liste[modifier | modifier le code]

Pour les étoiles (336), liste à jour au [1],[2]. Pour les planètes (31 exoplanètes + système solaire), liste à jour au .

Nom de l'étoile Désignation de l'étoile Constellation Nom de
la planète
Désignation
de la planète
Remarques
Soleil Mercure, Vénus, Terre, Mars,
Jupiter, Saturne, Uranus, Neptune
Pour les planètes mineures,
voir Liste des planètes mineures,
pour les comètes,
voir Liste de comètes,
pour les satellites naturels,
voir Satellites naturels du Système solaire
et Liste de systèmes astéroïdaux.
Acamar Theta Eridani A Éridan - -
Achernar Alpha Eridani A Éridan - -
Achird Eta Cassiopeiae A Cassiopée - -
Acrab Beta Scorpii Aa Scorpion - -
Acrux Alpha Crucis Aa Croix du Sud - -
Acubens Alpha Cancri Aa Cancer - -
Adhafera Zeta Leonis Lion - -
Adhara Epsilon Canis Majoris Grand Chien - -
Adhil Xi Andromedae Andromède - -
Ain Epsilon Tauri a (Aa1) Taureau Amateru Epsilon Tauri b
Ainalrami Nu1 Sagittarii A Sagittaire - -
Aladfar Eta Lyrae Aa Lyre - -
Albaldah Pi Sagittarii A Sagittaire - -
Albali Epsilon Aquarii Verseau - -
Albiréo Beta Cygni Aa Cygne - -
Alchiba Alpha Corvi Corbeau - -
Alcor 80 Ursae Majoris Grande Ourse - -
Alcyone Eta Tauri A Taureau - -
Aldébaran Alpha Tauri Aa Taureau - Alpha Tauri Ab
Aldéramin Alpha Cephei Céphée - -
Aldhanab Gamma Gruis Grue - -
Aldhibah Zeta Draconis A Dragon - -
Aldulfin Epsilon Delphini Dauphin - -
Alfirk Beta Cephei Aa Céphée - -
Algedi Alpha2 Capricorni[3] Capricorne - -
Algenib Gamma Pegasi Pégase - -
Algieba Gamma1 Leonis Lion - -
Algol Beta Persei Aa1 Persée - -
Algorab Delta Corvi A Corbeau - -
Alhéna Gamma Geminorum Aa Gémeaux - -
Alioth Epsilon Ursae Majoris A Grande Ourse - -
Aljanah Epsilon Cygni Aa Cygne - -
Alkaïd Eta Ursae Majoris Grande Ourse - -
Alkalurops Mu1 Bootis Aa Bouvier - -
Alkaphrah Kappa Ursae Majoris A Grande Ourse - -
Alkarab Upsilon Pegasi Pégase - -
Alkes Alpha Crateris Coupe - -
Almaaz Epsilon Aurigae Cocher - -
Almach Gamma1 Andromedae A Andromède - -
Alnair Alpha Gruis Grue - -
Alnasl Gamma2 Sagittarii Sagittaire - -
Alnilam Epsilon Orionis Orion - -
Alnitak Zeta Orionis Aa Orion - -
Alniyat Sigma Scorpii Aa1 Scorpion - -
Alphard Alpha Hydrae Hydre femelle - -
Alphecca Alpha Coronae Borealis A Couronne Boréale - -
Alpheratz Alpha Andromedae Aa Andromède - -
Alpherg Eta Piscium A Poissons - -
Alrakis Mu Draconis A Dragon - -
Alrescha Alpha Piscium A Poissons - -
Alruba HD 161693 Dragon - -
Alsafi Sigma Draconis Dragon - -
Alsciaukat 31 Lyncis Lynx - -
Alsephina Delta Velorum Aa Voiles - -
Alshain Beta Aquilae A Aigle - -
Alshat Nu Capricorni A Capricorne - -
Altaïr Alpha Aquilae Aigle - -
Altais Delta Draconis Dragon - -
Alterf Lambda Leonis Lion - -
Aludra Eta Canis Majoris Grand Chien - -
Alula Australis Xi Ursae Majoris Aa Grande Ourse - -
Alula Borealis Nu Ursae Majoris A Grande Ourse - -
Alya Theta1 Serpentis =
Theta Serpentis A
Serpent - -
Alzirr Xi Geminorum Gémeaux - -
Ancha Theta Aquarii Verseau - -
Angetenar Tau2 Eridani Éridan - -
Ankaa Alpha Phoenicis Phénix - -
Anser Alpha Vulpeculae Petit Renard - -
Antarès Alpha Scorpii A Scorpion - -
Arcturus Alpha Bootis Bouvier - -
Arkab Posterior Beta2 Sagittarii Sagittaire - -
Arkab Prior Beta1 Sagittarii A Sagittaire - -
Arneb Alpha Leporis A Lièvre - -
Ascella Zeta Sagittarii A Sagittaire - -
Asellus Australis Delta Cancri Aa Cancer - -
Asellus Borealis Gamma Cancri Aa Cancer - -
Ashlesha Epsilon Hydrae A Hydre femelle - -
Aspidiske Iota Carinae Carène - -
Astérope 21 Tauri A Taureau - -
Athebyne Eta Draconis A Dragon - -
Atik Omicron Persei A Persée - -
Atlas 27 Tauri Aa1 Taureau - -
Atria Alpha Trianguli Australis Triangle Austral - -
Avior Epsilon Carinae A Carène - -
Azelfafage Pi1 Cygni Cygne - -
Azha Eta Eridani Éridan - -
Azmidi Xi Puppis[4] Poupe - -
Baekdu 8 Ursae Minoris Petite Ourse Halla 8 Ursae Minoris b
Barnard (étoile de) V2500 Ophiuchi Serpentaire - -
Baten Kaitos Zeta Ceti Aa Baleine - -
Beemim Upsilon3 Eridani Éridan - -
Beid Omicron1 Eridani Éridan - -
Bellatrix Gamma Orionis Orion - -
Bételgeuse Alpha Orionis Aa Orion - -
Bharani 41 Arietis Aa Bélier - -
Biham Theta Pegasi Pégase - -
Botein Delta Arietis Bélier - -
Brachium Sigma Librae A Balance - -
Bunda Xi Aquarii A Verseau - -
Canopus Alpha Carinae A Carène - -
Capella Alpha Aurigae Aa Cocher - -
Caph Beta Cassiopeiae A Cassiopée - -
Castor Alpha Geminorum Aa Gémeaux - -
Castula Upsilon2 Cassiopeiae Cassiopée - -
Cébalraï Beta Ophiuchi Serpentaire - -
Céléno (Celaeno) 16 Tauri Taureau - -
Cervantes Mu Arae a Autel Quichotte (Quijote) Mu Arae b
Dulcinée (Dulcinea) Mu Arae c
Rossinante (Rocinante) Mu Arae d
Sancho Mu Arae e
Chalawan 47 Ursae Majoris a Grande Ourse Taphao Thong 47 Ursae Majoris b
Taphao Kaew 47 Ursae Majoris c
- 47 Ursae Majoris d
Chamukuy Theta2 Tauri Aa Taureau - -
Chara Beta Canum Venaticorum Aa Chiens de Chasse - -
Chertan Theta Leonis Lion - -
Copernic (Copernicus) 55 Cancri Aa Cancer Janssen 55 Cancri Ae
Galilée (Galileo) 55 Cancri Ab
Brahe 55 Cancri Ac
Harriot 55 Cancri Af
Lipperhey 55 Cancri Ad
Cor Caroli Alpha2 Canis Venaticorum Chiens de Chasse - -
Cujam Omega Herculis A Hercule - -
Cursa Beta Eridani Éridan - -
Dabih Beta1 Capricorni Aa Capricorne - -
Dalim Alpha Fornacis A Fourneau - -
Deneb Alpha Cygni Cygne - -
Deneb Algedi Delta Capricorni Aa Capricorne - -
Denebola Beta Leonis Lion - -
Diadem Alpha Comae Berenices A Chevelure de Bérénice - -
Diphda Beta Ceti Baleine - -
Dschubba Delta Scorpii A Scorpion - -
Dubhe Alpha Ursae Majoris A Grande Ourse - -
Dziban Psi1 Draconis A Dragon - -
Edasich Iota Draconis a Dragon Hypatie (Hypatia) Iota Draconis b
Électre (Electra) 17 Tauri Taureau - -
Elgafar Phi Virginis A Vierge - -
Elkurud Theta Columbae Colombe - -
Elnath Beta Tauri Aa Taureau - -
Eltanin Gamma Draconis Dragon - -
Emiw HD 7199 (en) Toucan Hairu HD 7199 b (en) Amour et Unité en langue makua, choix du Mozambique pour NameExoWorlds 2019.
Enif Epsilon Pegasi Pégase - -
Errai Gamma Cephei Aa Céphée Tadmor Gamma Cephei Ab
Fafnir 42 Draconis A Dragon Orbitar 42 Draconis b
Fang Pi Scorpii Aa Scorpion - -
Fawaris Delta Cygni A Cygne - -
Felis HD 85951 Hydre femelle - -
Fomalhaut Alpha Piscis Austrini Aa Poisson Austral Dagon Alpha Piscis Austrini Ab
Fulu Zeta Cassiopeiae Cassiopée - -
Fumalsamakah Beta Piscium Poissons - -
Furud Zeta Canis Majoris Aa Grand Chien - -
Fuyue G Scorpii Scorpion - -
Gacrux Gamma Crucis Croix du Sud - -
Geminga PSR B0633+17 Gémeaux - -
Giausar Lambda Draconis Dragon - -
Gienah Gamma Corvi A Corbeau - -
Ginan Epsilon Crucis Croix du Sud - -
Gomeïsa (Gomeisa) Beta Canis Minoris A Petit Chien - -
Grumium Xi Draconis A Dragon - -
Gudja Kappa Serpentis Serpent - -
Guniibuu 36 Ophiuchi A Serpentaire - -
Hadar Beta Centauri Aa Centaure - -
Haedus Eta Aurigae Cocher - -
Hamal Alpha Arietis Bélier - -
Hassaleh Iota Aurigae Cocher - -
Hatysa Iota Orionis Aa Orion - -
Helvétios (Helvetios) 51 Pegasi a Pégase Dimidium 51 Pegasi b
Heze Zeta Virginis A Vierge - -
Homam Zeta Pegasi A Pégase - -
Iklil Rho Scorpii Aa Scorpion - -
Imai Delta Crucis Croix du Sud - -
Intercrus 41 Lyncis Grande Ourse Arkas 41 Lyncis b
Izar Epsilon Bootis A Bouvier - -
Jabbah Nu Scorpii Aa Scorpion - -
Jishui Omicron Geminorum Gémeaux - -
Kaffaljidhma Gamma Ceti A Baleine - -
Kang Kappa Virginis Vierge -
Kaus Australis Epsilon Sagittarii A Sagittaire - -
Kaus Borealis Lambda Sagittarii Sagittaire - -
Kaus Media Delta Sagittarii Sagittaire - -
Keid Omicron2 Eridani A Éridan - -
Khambalia Lambda Virginis A Vierge - -
Kitalpha Alpha Equulei A Petit Cheval - -
Kochab Beta Ursae Minoris Petite Ourse - -
Kornephoros Beta Herculis Aa Hercule - -
Kraz Beta Corvi Corbeau - -
Kurhah Xi Cephei Aa Céphée - -
Larawag Epsilon Scorpii Scorpion - -
La Superba Y Canum Venaticorum Chiens de Chasses - -
Lesath Upsilon Scorpii Scorpion - -
Libertas Xi Aquilae Aa Aigle Fortitudo Xi Aquilae b
Liche (Lich) PSR B1257+12 a Vierge Draugr PSR B1257+12 b Noms proposés par un planétarium italien pour NameExoWorlds 2015.
Poltergeist PSR B1257+12 c
Phobétor (Phobetor) PSR B1257+12 d
Lilii Borea 39 Arietis Bélier - -
Maasym Lambda Herculis Hercule - -
Mahasim Theta Aurigae A Cocher - -
Maïa (Maia) 20 Tauri Taureau - -
Marfik Lambda Ophiuchi A Serpentaire - -
Markab Alpha Pegasi Pégase - -
Markeb Kappa Velorum Voiles - -
Marsic Kappa Herculis A Hercule - -
Matar Eta Pegasi Aa Pégase - -
Mazaalai HAT-P-21 Grande Ourse Bambaruush HAT-P-21 b Système attribué à la Mongolie pour NameExoWorlds 2019.
Mebsuta Epsilon Geminorum Gémeaux - -
Megrez Delta Ursae Majoris Grande Ourse - -
Meissa Lambda Orionis A Orion - -
Mekbuda Zeta Geminorum Aa Gémeaux - -
Meleph Epsilon Cancri Aa Cancer - -
Menkalinan Beta Aurigae Aa Cocher - -
Menkar Alpha Ceti Baleine - -
Menkent Theta Centauri Centaure - -
Menkib Xi Persei Persée - -
Merak Beta Ursae Majoris Grande Ourse - -
Merga 38 Bootis Bouvier - -
Meridiana Alpha Coronae Australis Couronne Australe - -
Mérope (Merope) 23 Tauri Aa Taureau - -
Mesarthim Gamma1 Arietis A Bélier - -
Miaplacidus Beta Carinae Carène - -
Mimosa Beta Crucis Croix du Sud - -
Minchir Sigma Hydrae Hydre femelle - -
Minelauva Delta Virginis Vierge - -
Mintaka Delta Orionis Aa Orion - -
Mira Omicron Ceti Aa Baleine - -
Mirach Beta Andromedae Andromède - -
Miram Eta Persei A Persée - -
Mirfak Alpha Persei Persée - -
Mirzam Beta Canis Majoris Grand Chien - -
Misam Kappa Persei Aa Persée - -
Mizar Zeta Ursae Majoris Aa Grande Ourse - -
Mothallah Alpha Trianguli Triangle - -
Muliphein Gamma Canis Majoris Grand Chien - -
Muphrid Eta Bootis Aa Bouvier - -
Muscida Omicron Ursae Majoris A Grande Ourse - -
Musica 18 Delphini a Dauphin Arion 18 Delphini b
Nahn Xi Cancri A Cancer - -
Naos Zeta Puppis Poupe - -
Nashira Gamma Capricorni A Capricorne - -
Nekkar Beta Bootis Bouvier - -
Nembus 51 Andromedae Andromède - -
Nihal Beta Leporis A Lièvre - -
Nunki Sigma Sagittarii Aa Sagittaire - -
Nusakan Beta Coronae Borealis A Couronne Boréale - -
Ogma HD 149026 a (dans Hercule Hercule Smertrios HD 149026 b
Okab Zeta Aquilae A Aigle - -
Paikauhale Tau Scorpii A Scorpion - -
Peacock Alpha Pavonis Aa Paon - -
Phact Alpha Columbae Colombe - -
Phecda Gamma Ursae Majoris Aa Grande Ourse - -
Pherkad Gamma Ursae Minoris Petite Ourse - -
Piautos Lambda Cancri Cancer - -
Pipirima Mu2 Scorpii A Scorpion - -
Pléioné (Pleione) 28 Tauri Aa Taureau - -
Polaris Australis Sigma Octantis Octant - -
Polaris, l'Étoile polaire Alpha Ursae Minoris Aa Petite Ourse - -
Polis Mu Sagittarii Aa Sagittaire - -
Pollux Beta Geminorum a Gémeaux Thestias Beta Geminorum b
Porrima Gamma Virginis A Vierge - -
Praecipua 46 Leonis Minoris Petit Lion - -
Prima Hyadum Gamma Tauri A Taureau - -
Procyon Alpha Canis Minoris A Petit Chien - -
Propus Eta Geminorum A Gémeaux - -
Proxima Centauri Alpha Centauri Ca Centaure - Alpha Centauri Cb
Ran Epsilon Eridani a Éridan AEgir Epsilon Eridani b
Rana Delta Eridani Éridan
Rasalas Mu Leonis Lion - -
Rasalgethi Alpha1 Herculis Aa Hercule - -
Rasalhague Alpha Ophiuchi A Serpentaire - -
Rastaban Beta Draconis A Dragon - -
Régulus Alpha Leonis A Lion - -
Revati Zeta Piscum A Poissons - -
Rigel Beta Orionis A Orion - -
Rigil Kentaurus Alpha Centauri A Centaure - -
Rotanev Beta Delphini A Dauphin - -
Ruchbah Delta Cassiopeiae Aa Cassiopée - -
Rukbat Alpha Sagittarii Sagittaire - -
Sabik Eta Ophiuchi A Serpentaire - -
Saclateni Zeta Aurigae A Cocher - -
Sadachbia Gamma Aquarii Aa Verseau - -
Sadalbari Mu Pegasi Pégase - -
Sadalmelik Alpha Aquarii A Verseau - -
Sadalsuud Beta Aquarii A Verseau - -
Sadr Gamma Cygni A Cygne - -
Saiph Kappa Orionis Orion - -
Salm Tau Pegasi Pégase - -
Sargas Theta Scorpii A Scorpion - -
Sarin Delta Herculis Aa Hercule - -
Sceptrum 53 Eridani A Éridan - -
Scheat Beta Pegasi Pégase - -
Schedar Alpha Cassiopeiae Cassiopée - -
Secunda Hyadum Delta1 Tauri Aa Taureau - -
Segin Epsilon Cassiopeiae Cassiopée - -
Seginus Gamma Bootis Aa Bouvier - -
Sham Alpha Sagittae (?, Sge) Flèche - -
Shaula Lambda Scorpii Aa Scorpion - -
Sheliak Beta Lyrae Aa1 Lyre - -
Sheratan Beta Arietis A Bélier - -
Sirius Alpha Canis Majoris A Grand Chien - -
Situla Kappa Aquarii A Verseau - -
Skat Delta Aquarii A Verseau - -
Spica Alpha Virginis Aa Vierge - -
Sualocin Alpha Delphini Aa Dauphin - -
Subra Omicron Leonis Aa Lion - -
Suhaïl (Suhail) Lambda Velorum Voiles - -
Sulafat Gamma Lyrae Lyre - -
Syrma Iota Virginis Vierge - -
Tabit Pi3 Orionis Orion - -
Taiyangshou Chi Ursae Majoris Grande Ourse - -
Taiyi 8 Draconis Dragon - -
Talitha Iota Ursae Majoris Aa Grande Ourse - -
Tania Australis Mu Ursae Majoris A Grande Ourse - -
Tania Borealis Lambda Ursae Majoris A Grande Ourse - -
Tarazed Gamma Aquilae Aigle - -
Tarf Beta Cancri A Cancer - -
Taygète (Taygeta) 19 Tauri Aa Taureau - - Le nom en français se confond avec celui de Taygète, un des satellites naturels de Jupiter, mais les deux se distinguent par leur nom international : Taygeta pour l'étoile, Taygete pour le satellite de Jupiter.
Tegmine Zeta1 Cancri A Cancer - -
Tejat Mu Geminorum Aa Gémeaux - -
Terebellum Omega Sagittarii A Sagittaire - -
Theemin Upsilon2 Eridani Éridan - -
Thuban Alpha Draconis A Dragon - -
Tiaki Beta Gruis Grue - -
Tianguan Zeta Tauri A Taureau - -
Tianyi 7 Draconis Dragon - -
Titawin Upsilon Andromedae Aa Andromède Saffar Upsilon Andromedae Ab
Samh Upsilon Andromedae Ac
Majriti Upsilon Andromedae Ad
Toliman Alpha Centauri B Centaure - -
Tonatiuh HD 104985 a Girafe Meztli HD 104985 b
Torcular Omicron Piscium A Poissons - -
Tureis Rho Puppis A Poupe - -
Ukdah Iota Hydrae Hydre femelle - -
Unukalhai Alpha Serpentis Serpent - -
Unurgunite Sigma Canis Majoris Grand Chien - -
Véga Alpha Lyrae Lyre - -
Veritate 14 Andromedae A Andromède Spe 14 Andromedae b
Vindemiatrix Epsilon Virginis Vierge - -
Wasat Delta Geminorum Aa Gémeaux - -
Wazn Beta Columbae Colombe - -
Wezen Delta Canis Majoris Aa Grand Chien - -
Wurren Zeta Phoenicis Aa Phénix - -
Xamidimura Mu1 Scorpii Aa Scorpion - -
Xuange Lambda Bootis Bouvier - -
Yed Posterior Epsilon Ophiuchi Serpentaire - -
Yed Prior Delta Ophiuchi Serpentaire - -
Yildun Delta Ursae Minoris Petite Ourse - -
Zaniah Eta Virginis Aa Vierge - -
Zaurak Gamma Eridani Éridan - -
Zavijava Beta Virginis Vierge - -
Zhang Upsilon1 Hydrae A Hydre femelle - -
Zibal Zeta Eridani Aa Éridan - -
Zosma Delta Leonis Lion - -
Zubenelgenubi Alpha2 Librae Aa Balance - -
Zubenelhakrabi Gamma Librae A Balance - -
Zubeneschamali Beta Librae Balance - -

Notes et références[modifier | modifier le code]

  1. a et b « Naming Stars », sur iau.org (consulté le ).
  2. a et b http://www.pas.rochester.edu/~emamajek/WGSN/IAU-CSN.txt
  3. Le A a été retiré le , car aucune entrée du WDS ne semble liée physiquement.
  4. Le Aa a été retiré le , au motif qu'il est improbable que B soit liée physiquement à A et que les indications du statut de binaire spectroscopique de A sont faibles.

Articles connexes[modifier | modifier le code]