Botorrita II

Plaque de Botorrita III (Musée de Saragosse)

Botorrita II est une plaque de bronze découverte en 1979 à Botorrita (Contrebia Belaisca). C'est la troisième plaque des plaques de Botorrita. Elle est datée entre les IIIe et Ier siècle av. J.-C..

Le texte est en écriture celtibère et en langue celtibère, langue celtique parlée par les Celtibères. Il rapporte des décisions prises par les autorités publiques de Contrebia Belaisca. Cette plaque est tellement corrodée que la lecture n'est possible qu'a l'aide de rayons X. Le texte, qui se trouve sur une seule des faces, est organisé de la façon suivante :

  • deux lignes supérieures,
  • Lle corps du texte organisé en quatre colonnes ; les trois premières comptent soixante lignes, la quatrième, quarante.

Lecture[modifier | modifier le code]

Lignes supérieures[modifier | modifier le code]

  • 01 : risatioka : lestera[:]ia : tarakuai : nouiz : auzanto
  • 02 : eskeninum : taniokakue : soisum : albana

Corps du texte[modifier | modifier le code]

1.1: skirtunos : tirtanikum : l 2.1: sekanos < : > kolukokum : lukinos 3.1: testios : turumokum 4.1: kainu : tirtobolokum
1.2: kontuzos : turos 2.2: tirtanos 3.2: elku : suolakue 4.2: stenion. : turikainos
1.3: retukenos : statulu 2.3: kentiskue : loukaniko < : > uiriaskum 3.3: tirtanikum : uiriaskum : mel 4.3: bolora : kentiskue : melmanzos
1.4: mezukenos : koitina 2.4: mezukenos : turanikum 3.4: kinbiria : kentiskue : turikum 4.4: tiokenesos : uiriaskum
1.5: tueizu : uiroku 2.5: elu : uiriaskum : launiku<e> 3.5: toloku : koitinakue : austunikum 4.5: kalaitos : mturiskum
1.6: munika : koitu : koitina 2.6: likinos : uiskikum 3.6: stenu : bentilikum 4.6: burzu : karunikum
1.7: sekilos : toutinikum : me. 2.7: letontu : auaskum 3.7: burzu : bentilikum : ultatunos 4.7: burzu : abilikum : elazuno
1.8: ultia : uiriaskum : mel 2.8: kasilos : atokum 3.8: koloutios : biniskum 4.8: litu : makeskokum
1.9: sura : matulokum 2.9: usizu : abokum : titos 3.9: antiokos : uiriaskum : melm 4.9: mezukenos : kalisokum
1.10: elkua : raiokum 2.10: burzu : kulukamikum 3.10: elazunos : kaburikum 4.10: koitina : tirikantanko
1.11: buria : batokum 2.11: akuia : sekiloskue : tirilokum 3.11: arkanta : mezukenoskue : abokum 4.11: esueiku : atesikum
1.12: belsa : alasku[m] : mem 2.12: mezukenos : akikum : memun 3.12: arkanta : loukanikum 4.12: kalaitos : kustikum
1.13: elkua : ensikum : seko 2.13: akuia : alaskum : memunos 3.13: stena : ensikum : skirtunos 4.13: antiokos : kustikum
1.14: sekontios : loukanikum : aiu 2.14: terkinos : austikum : eskutino 3.14: burzu : betaskum 4.14: kabutu : abokum
1.15: sura : uiriaskum : mel 2.15: koitina : abokum : useizunos 3.15: koitu : samikum : melmanzo 4.15: anu : uiriaskum
1.16: stena : muturiskum : tirtu. 2.16: tirtouios : turumokum 3.16: sekontios : ubokum 4.16: kalaitos : muturiskum
1.17: sleitiu : karunikum : le 2.17: elaukos : bentikum : rotenanko 3.17: barnai : ensikum : skirtunos 4.17: akuia : albinokum
1.18: retukenos : ensikum 2.18: elkuanos : muturiskum 3.18: tetu : loukanikum 4.18: balakos : sekonzos
1.19: letontu : atokum 2.19: terkinos : telazokum 3.19: stena : uiriaskum 4.19: kara : kalatokum
1.20: bilinos : austikum 2.20: akuia : statu : turaku : tueizunostetoku<m> 3.20: toloku : uiriaskum 4.20: arkanta : mailikum
1.21: belsu : uiriaskum 2.21: mezukenos : elazunos 3.21: arkanta : teiuantikum : tirtunos 4.21: elazunos : albinokum
1.22: sekonzos : uiriaskum : me 2.22: tirtukue : ailokiskum 3.22: mizuku : tirtobolokum 4.22: bubilibor : uiriaskum
1.23: burzu : teiuantikum 2.23: sekilos : mailikum 3.23: retukeno : elkueikikum 4.23: usizu : uiriaskum
1.24: bulibos : turumokum : ultu 2.24: letontu : ustitokum 3.24: kentisum : tuateroskue 4.24: retukenos : telkaskum
1.25: letontu : mailikum 2.25: turenta : kentiskue : ataiokum 3.25: abaliu : berikakue : suaikinokum 4.25: .ria : belsu
1.26: burzu : auikum 2.26: koitina : uerzaizokum : kalmikum 3.26: uiroku : konikum : statulos 4.26: toloku : kurmiliokum
1.27: melmanios : uiriaskum 2.27: elkuanos : kunikum 3.27: aunia : beskokum 4.27: anieskor : talukokum
1.28: karbelos : turumokum : ulta 2.28: launikue : uiriaskum 3.28: bilonikos : elokum : elkinos 4.28: s.[...] < : > alikum
1.29: likinos : uerzaizokum : mem 2.29: koitu : uerzaizokum : aias 3.29: mezukenos : tirtobolokum 4.29: elkueiz  : akikum
1.30: koitu : mailikum 2.30: snaziuentos : ataiokum 3.30: akuios : alikum 4.30: raieni : uizuskikum
1.31: akuios : tetokum 2.31: tais : uiriaskum 3.31: tiriu : uiriaskum 4.31: urkala : austunikum
1.32: saluta : uizuskikum 2.32: basaku : uiriaskum 3.32: turtunazkue : kazarokuu 4.32: tama : ataiokum
1.33: burzu : uiskikum : les 2.33: kalaitos 3.33: sleitiu : totinikum 4.33: retukenos : kustikum
1.34: ana : uerzaizokum : atu 2.34: koitinakue : uiriraskum 3.34: munika : ensikum : skirtunos 4.34: bilosban : betikum
1.35: sanion : baatokum 2.35: likinos : ataiokum 3.35: sekontios : uiriaskum 4.35: koitina : kankaikiskum
1.36: niskekue : babokum 2.36: sa[...]i < : > kaburikum : memun 3.36: sura : suaikinokum 4.36: likinos : kuezontikum
1.37: biurtilaur : alaskum 2.37: kares : .ruaku : korkos 3.37: koitina : suoli.kum 4.37: munika : uerzaizokum
1.38: bini 2.38: to[..]r.tetokum : kekas : ko 3.38: bilir. < : > turtuntakue : telkaskum 4.38: terkinos : turanikum
1.39: rusku : uiriaskum : kentisku<e> 2.39: aureiaku 3.39: elu < : > karbilikum 4.39: teuzesi : kustikum
1.40: or..bilos : likinoskue 2.40: tuate.eskue : uiriaskum 3.40: terkinos : atokum : launikue 4.40: kaukirino
1.41: abo..kum 2.41: burzu : babouikum 3.41: mizuku : telkaskum
1.42: abu..akuiakue : araiokum 2.42: koitu : kuinikum : tirtunos 3.42: melmantama : bentilikum
1.43: alu : aiukue : araiokum 2.43: [.....] : loukanikum : tirtunos 3.43: markos : kalisokum
1.44: kalos : telkaskum 2.44: toloku : kalisokum : atinos 3.44: arkanta : toutinikum
1.45: elazuna : loukanikum 2.45: tarkunbiur 3.45: tolokunos : ke : kalisokum
1.46: mezukenos : loukanikum 2.46: bibalos : atokum : tirtano 3.46: sura : ensikum : melman < : > ba (?)
1.47: burzu : tirtobolokum 2.47: sikeia : beteriskum 3.47: usama : abaloskue : karunikum
1.48: sleitiu : makeskokum 2.48: sekontios : turumokum : ultatun 3.48: elazuna : balaisokum
1.49: iunsti.[.] : uiriaskum 2.49: tekos : konikum 3.49: likinos : turumokum : ti
1.50: tioken.s : uiriaskum 2.50: bartiltun : ekarbilos 3.50: tueizunos : binis.kum
1.51: uiroku : turumokum 2.51: munika < : > elkuakue : koitinas 3.51: bilonikos : ensikum
1.52: mizuku : retukenos : tirtanos 2.52: terkinos : toutinikum : leton 3.52: ebursunos : mailikinokum
1.53: munikakue : uiriaskum 2.53: katunos : burikounikum 3.53: arkanta : ailokiskum
1.54: burzu : atokum 2.54: elazuna : ukulikum 3.54: suros : alikum
1.55: aualos : kortikos 2.55: keka : kabelaikiskum 3.55: ultinos : amakue : uiriaskum
1.56: amu : kankaikiskum 2.56: munika : tolisokum : tirtun 3.56: babos : kentiskue : uiriaskum
1.57: kaiaitos : litukue : abokum 2.57: elazuna : ensikum : turo 3.57: turaios : litanokum : kurmilokum
1.58: aba : muturiskum 2.58: sekonzos : bentikum 3.58: launikue : uiriaskum
1.59: barnai : turumokum : tirs 2.59: tokiosar : ensikum 3.59: kari : uiriaskum
1.60: mezukenos : abokum : turo 2.60: akuia : abokum : letontunos 3.60: kuintitaku : mailikinokum

Notes et références[modifier | modifier le code]

Sources :

  • Lloris F.-B., (2002) - "Les dieux des celtibères orientaux et les inscriptions: quelques remarques critiques", Dieux des celtes (Études luxembourgeoises d'Histoire & de Science des religions 1, Luxembourg, vol. 1, pp.39-66
  • Julien Quiret pour l'Arbre Celtique

Articles connexes[modifier | modifier le code]