وعد و وعید
| وعد و وعید | |
|---|---|
| کاربرد | |
| معنای اصطلاحی | تحقق ضروری وعد و وعید الهی به جهت ظلم بدون عدم تحقق |
| معنای فارسی | نوید پاداش و تهدید عذاب |
| پر اهمیت نزد | معتزله |
| کاربرد | در علم کلام |
وعد و وعید یکی از اصول دینی معتزله است.[۱]
تعریف لغوی[ویرایش]
وعید به معنای تهدید به عذاب است و در مقابل وعد به معنای نوید پاداش می‌باشد.[۲]
تعریف اصطلاح[ویرایش]
این مساله یکی از اصول پنج گانه مکتب اعتزال است. اشاعره بر این مطلب که وعد و وعید بر خدا واجب است معتقد هستند.[۳] زمانی به کسانی که به منزله بین المنزلتین و وعد و وعید معتقد بودند معتزله می گفتند. وعد به معنی نوید و پاداش است و وعید به معنی تهدید به کیفر است. عقیده معتزله این است که همانطوری‌که خداوند در نویدها و پاداشها به حکم ان الله لا یخلف المیعاد وعده خلافی نمی‌کند بلکه محال است‌خلف وعده نماید (این جهت مورد اتفاق و اجماع مسلمین است) همچنین در زمینه کیفرها نیز تخلف نمی‌کند. علیهذا تمام وعیدهایی که در مورد فساق و فجار شده‌است که مثلاً ظالم چنین عذاب می‌کشد، دروغگو چنان، و شرابخوار چنان، بدون تخلف عملی خواهد شد، مگر آنکه قبلاً در دنیا توبه کرده باشند. علیهذا مغفرت بدون توبه محال است. معتزله معتقدند که مغفرت بدون توبه مستلزم خلف وعید است و خلف وعید مانند خلف وعده قبیح و محال است. علیهذا عقیده خاص معتزله در مورد وعد و وعیدها به مسئله مغفرت مربوط می‌شود و از عقیده آن‌ها در مورد حسن و قبح عقلی ناشی می‌گردد.[۴]
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ تبیان، مجله فرهنگی و اطلاع رسانی. «عقائد معتزله و نقد آن (وعد و وعید) (Mutazilite views and their criticism (Animosity». تبیان. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۶.
- ↑ «المصباح المنير في غريب الشرح الكبير - الفيومي، أبو العباس - کتابخانه مدرسه فقاهت». lib.eshia.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۶.
- ↑ «دیدگاه معتزله، امامیه، اشاعره درباره‌ی وعده و وعید | پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب». www.adyannet.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۶.
- ↑ مطهری، عدل الهی ، 19-21