نوکانتی
| بخشی از مجموعه مقالات دربارهٔ |
| ایمانوئل کانت |
|---|
 |
| آثار مهم |
| |
| افراد |
| |
| موضوعات مرتبط |
نوکانتی (آلمانی: Neukantianismus) یا نئوکانت‌گرایی یا نوکانتیسم (Neo-Kantianism) اشاره به گونه‌ای از احیاء فلسفه برپایهٔ خطوطی است که به‌دستِ امانوئل کانت در قرنِ هجدهم پایه‌گذاری شده بود و به‌دنبالِ شناختِ ارزش‌ها، نیکی و زیبایی است. جریان‌های نوکانتی یکی از نحله‌های موجود در فلسفهٔ قاره‌ای است.
تاریخچه[ویرایش]
در آغاز، اندیشمندانِ نوکانتی گروهِ یکپارچه‌ای را تشکیل نمی‌دادند، بلکه نمایندهٔ واکنش‌های متعدد و متفاوت نسبت به مواضعِ فلسفیِ غالب در آلمانِ میانهٔ قرن نوزدهم و به‌ویژه ایدئالیسم هگلی، طبیعت‌گرایی، یکتاگرایی و ماده گرایی بودند که بیشتر در آثارِ بوخنر، هایکل، فوگت و دیگران دیده می‌شد.
طی این دوران_ که مشخصهٔ آن هرج و مرجِ اعتقادات بود_ بازگشت به ایده‌های کانت و استفاده از آن‌ها در نظرِ بسیاری از فیلسوفان، راهکاری امیدبخش به‌نظر می‌رسید. با این حال هیچ گرایشِ فلسفیِ روشنی که میانِ همهٔ آن‌ها مشترک باشد وجود نداشت.
جریان‌های نوکانتی[ویرایش]
جریان‌های نوکانتی به سه دسته تقسیم می‌شوند:[۱]
- مکتبِ ماربورگ بر نقدِ اوّلِ کانت تأکید داشت و تا حدودی به پوزیتیویسم نزدیک بود. از سردمدارانِ آن می‌توان هرمان کوهن، ارنست کسیرر و ناتروپ را نام برد.[۱]
- مکتبِ بادِن بر نظریهٔ ارزش‌های کانت و نقدِ دوم او تأکید داشت و در نتیجه از پوزیتیویسم دور بود. از سردمدارانِ آن می‌توان ویندلباند، ریکرت و لاسک را نام برد.[۱]
- جریانِ سوم توسطِ برونو باخ در نوکانتی‌ها پدید آمد که جریانِ اخلاقی است و بر نقدِ سوم کانت متمرکز بود.[۱]
فیلسوفانِ نوکانتیِ مشهور[ویرایش]
- فردریش آلبرت لانژ (۱۸۲۸–۱۸۷۵)
- هرمان کوهن (۱۸۴۲–۱۹۱۸)
- ویلهلم ویندلباند (۱۸۴۸–۱۹۱۵)
- هانس فایهینگر (۱۸۵۲–۱۹۳۳)
- پاول ناترپ (۱۸۵۴–۱۹۲۴)
- کارل وُرلاندر (۱۸۶۰–۱۹۲۸)
- هاینریش ریکرت (۱۸۶۳–۱۹۳۶)
- ارنست ترلچ (۱۸۶۵–۱۹۲۳)
- یوناس کان (۱۸۶۹–۱۹۴۷)
- ارنست کاسیرر (۱۸۷۴–۱۹۴۵)
- امیل لاسک (۱۸۷۵–۱۹۱۵)
- برونو باخ (۱۸۷۷–۱۹۴۲)
- لئونارد نلسون (۱۸۸۲–۱۹۲۷)
- نیکلای هارتمان (۱۸۸۲–۱۹۵۰)
- لوسیَن بلاگا (۱۸۸۵–۱۹۶۱)
- جان هیک (۱۹۲۲–۲۰۱۲)
- اندیشمندانِ وابسته به نوکانتی
- ماکس وبر (۱۸۶۴–۱۹۲۰)
- گئورگ زیمل (۱۸۵۸–۱۹۱۸)
- گیورگ لوکاچ[۲] (۱۸۸۵–۱۹۷۱)
پانویس[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ خاتمی محمود، مدخل فلسفه غربی معاصر، به اهتمام مریم سادات، 1386، نشر علم، ص 31
- ↑ Georg Lukács: Neo-Kantian Aesthetics, Stanford Encyclopedia of Philosophy
پیوند به بیرون[ویرایش]
 | مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به نوکانتی در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
- Neo-Kantianism مقاله به زبانِ انگلیسی دانشنامه اینترنتی فلسفه