نوا، مرکب‌خوانی
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
| نوا، مُرکَب‌خوانی | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| آلبوم بهترین‌ها از | ||||
| ژانر | موسیقی سنتی ایرانی | |||
| زبان | زبان فارسی | |||
| گاه‌نگاری پرویز مشکاتیان و گروه عارف محمدرضا شجریان | ||||
| ||||
| اشعار از:سعدی، مولانا، بابا طاهر | ||||
| از سلسله مقالات دربارهٔ |
 |
|---|
| فهرست‌های کارها |
| دیـگر |
| |
نوا، مُرکَب‌خوانی یا به اختصار، نوا آلبوم موسیقی ایرانی با آهنگ‌سازی پرویز مشکاتیان، صدای محمدرضا شجریان و اجرای گروه عارف است که در سال ۱۳۶۵ منتشر شد.
این آلبوم در دستگاه نوا آغاز شده و سپس در گوشه‌هایی از شور، بیات ترک و سه‌گاه ادامه می‌یابد و به این دلیل، مرکب‌خوانی نامیده شده‌است. اشعار این آلبوم از سروده‌های سعدی، مولانا و بابا طاهر می‌باشند.
نوازندگان[ویرایش]
- پرویز مشکاتیان: سنتور
- محمد فیروزی: بربط
- جمشید عندلیبی: نی
- اردشیر کامکار: کمانچه و قیچک
- ارژنگ کامکار: تنبک
- بیژن کامکار: دف
- منصور سینکی: تار و بم تار
- محمد موسوی: نی (همنواز آواز)
قطعات[ویرایش]
- قطعه «طلوع» (در دستگاه نوا)
- ساز و آواز (غزل سعدی) با همراهی نی محمد موسوی
- قطعه «نهفت» از ساخته‌های استاد ابوالحسن صبا و استاد سعید هرمزی با تنظیم استاد پرویز مشکاتیان در دستگاه نوا
- ساز و آواز (دو غزل از سعدی و دوبیتی‌های باباطاهر) با همراهی نی توسط محمد موسوی
- تصنیف جان جهان، از غزلیات مولوی
ترانه و آواز[ویرایش]
 | در این بخش دستگاه یا گوشه‌های موسیقی سنتی که در اجرای این آلبوم بکار رفته، نام برده شده‌‌اند. برای آگاهی بیشتر، دستگاه‌های موسیقی سنتی ایرانی را نگاه کنید. |
بگذار تا مقابل روی تو بگذریم[ویرایش]
آواز نوای مرکب، شعر از سعدی:
(در آمد نوا)
بگذار تا مقابل روی تو بگذریم
بگذار
بگذار تا مقابل روی تو بگذریم
- دزدیده در شمایل خوب تو بنگریم
- دزدیده در شمایل خوب تو بنگریم
- دزدیده در شمایل خوب تو بنگریم
(جملهٔ اول گردانیه)
شوق است در جدایی و جور است در نظر
شوق است در جدایی و جور است در نظر
- هم جور به که طاقت شوقت نیاوریم
- هم جور به که طاقت شوقت نیاوریم
(تحریر نغمه)
(جملهٔ دوم گردانیه)
گفتی ز خاک بیشترند اهل عشق من
- از خاک بیشتر نه که از خاک کمتریم
- از خاک بیشتر نه که از خاک کمتریم
(گَوشت)
ما را سری است با تو که گر خلق روزگار
- دشمن شوند و سر برود هم بر آن سریم
- دشمن شوند و سر برود هم بر آن سریم
(فرود به نوا)
(تحریر بیات راجه، اشاره به عراق و بیات راجه)
ما را سری است با تو که گر خلق روزگار
- دشمن شوند و سر برود هم بر آن سریم
- دشمن شوند و سر برود هم بر آن سریم
(اوج)
گفتی ز خاک بیشترند اهل عشق من
گفتی ز خاک بیشترند اهل عشق من
- از خاک بیشتر نه که از خاک کمتریم
- از خاک بیشتر نه که از خاک کمتریم
(اوج)
روی ار به روی ما نکنی حکم از آن توست
- باز آ
- باز آ
(قرچه)
- باز آ که روی در قدمانت بگستریم
- باز آ که روی در قدمانت بگستریم
- باز آ که روی در قدمانت بگستریم
(جملهٔ اول رضوی)
ما با توایم و با تو نه‌ایم، اینت بوالعجب
- در حلقه‌ایم با تو و چون حلقه بر دریم
- در حلقه‌ایم با تو و چون حلقه بر دریم
(جملهٔ دوم رضوی)
نه بوی مهر می‌شنویم از تو ای عجب
- نه روی آنکه مهر دگر کس بپروریم
- نه روی آنکه مهر دگر کس بپروریم
(جملهٔ اول سلمک)
از دشمنان برند شکایت به دوستان
- چون دوست دشمن است شکایت کجا بریم؟
- چون دوست دشمن است شکایت کجا بریم؟
(جملهٔ دوم سلمک)
ما خود نمی‌رویم دوان از قفای کس
- آن می‌برد که ما به کمند وی اندریم
- آن می‌برد که ما به کمند وی اندریم
(فرود به نوا)
(فرود نوا)
سعدی تو کیستی
سعدی تو کیستی که در این حلقهٔ کمند
- چندان فتاده‌اند که ما صید لاغریم
- چندان فتاده‌اند که ما صید لاغریم
(فرود از نوا به شور)
ما گدایان خیل سلطانیم[ویرایش]
آواز نوای مرکب، شعر از سعدی و بابا طاهر.
(نهفت)
ما گدایان خیل سلطانیم
- شهربند هوای جانانیم
- شهربند هوای جانانیم
(نهفت)
بنده را نام خویشتن نبُوَد
- هر چه ما را لقب دهند آنیم
- هر چه ما را لقب دهند آنیم
(نهفت)
گر برانند و گر ببخشایند
- ره به جای دگر نمی‌دانیم
- ره به جای دگر نمی‌دانیم
(نهفت)
چون دلارام می‌زند شمشیر
- سر ببازیم و رخ نگردانیم
- سر ببازیم و رخ نگردانیم
(نهفت)
دوستان در هوای صحبت یار
- زر فشانند و ما سر افشانیم
- زر فشانند و ما سر افشانیم
(عشاق)
هر گلی نو که در جهان آید
- ما به عشقش هزاردستانیم
- ما به عشقش هزاردستانیم
(عشاق)
هر گلی نو که در جهان آید
- ما به عشقش هزاردستانیم
- ما به عشقش هزاردستانیم
تنگ‌چشمان نظر به میوه کنند
(رُهاب)
- ما تماشاکنان بُستانیم
- ما تماشاکنان بُستانیم
(بسته‌نگار)
(گردانیه)
تو به سیمای شخص می‌نگری
- ما در آثار صُنع حیرانیم
- ما در آثار صُنع حیرانیم
- ما در آثار صُنع حیرانیم
(درآمد ابوعطا)
هر چه گفتیم جز حکایت دوست
- در همه عمر از آن پشیمانیم
- در همه عمر از آن پشیمانیم
(درآمد ابوعطا)
سعدیا! بی‌وجود صحبت یار
- همه عالم به هیچ نستانیم
- همه عالم به هیچ نستانیم
غم زمانه خورم یا فراق یار کشم[ویرایش]
(درآمد بیات ترک)
غم زمانه خورم یا فراق یار کشم
- به طاقتی که ندارم کدام بار کشم
- به طاقتی که ندارم کدام بار کشم
(قطار)
غم زمانه خورم یا فراق یار کشم
- به طاقتی که ندارم کدام بار کشم
- به طاقتی که ندارم کدام بار کشم
(قطار)
نه دست صبر که در آستین عقل برم
- نه پای عقل که در دامن قرار کشم
- نه پای عقل که در دامن قرار کشم
(قطار)
نه قوتی که توانم کناره جستن از او
- نه قدرتی که به شوخیش در کنار کشم
- نه قدرتی که به شوخیش در کنار کشم
(جامه‌دران)
چو می‌توان به صبوری کشید جور عدو
- چرا صبور نباشم
- چرا صبور نباشم که جور یار کشم
- چرا صبور نباشم
(فرود به نوا)
(رُهاب)
شراب‌خوردهٔ ساقی ز جام صافی وصل
- ضرورت است که دردسر خمار کشم ضرورت است که درد سر خمار کشد
(رُهاب)
گلی چو روی تو گر در چمن به دست آید
- کمینه دیدهٔ سعدیش پیش خار کشم
کمینِ دیده سعدیش پیش خار کشد
- کمینه دیدهٔ سعدیش پیش خار کشم
(فرود به سه‌گاه)
(درآمد سه‌گاه)
الهی آتش عشقم به جان زن
- شرر ز آن شعله‌ام بر استخوان زن
- شرر ز آن شعله‌ام بر استخوان زن
(درآمد سه‌گاه)
چو شمعم برفروز از آتش عشق
بر آن آتش دلم پروانه‌سان زن
(مویه)
هزاران غم به دل اندوته دیرم
- به سینه آتشی افروته دیرم
- به سینه آتشی افروته دیرم
(فرود به نوا)
به یک آه سحرگاه از دل تنگ
- هزاران مدعی را سوته دیرم
جان جهان[ویرایش]
تصنیف نوا، شعر از مولوی (سدهٔ ۷)، آهنگ از پرویز مشکاتیان.
| جان جهان دوش کجا بوده‌ای | نی غلطم در دل ما بوده‌ای | |
| آه که من دوش چه سان بوده‌ام | آه که تو دوش که را بوده‌ای | |
| رشک برم کاش قبا بودمی | چون که در آغوش قبا بوده‌ای | |
| زَهره ندارم که بگویم تو را | بی من بیچاره کجا بوده‌ای | |
| آینه‌ای رنگ تو عکس کسی است | تو ز همه رنگ جدا بوده‌ای | |
| رنگ رخ خوب تو آخر گواست | در حرم لطف خدا بوده‌ای |
منابع[ویرایش]
وب‌گاه شرکت فرهنگی هنری دل‌آواز
- پایگاه مجازی تخصصی لطیفهٔ نهانی، برگرفته از کتاب هزار گلخانه آواز، نوشتهٔ حمید جواهریان.