مغالطه اشتراک لفظ
مغالطه اشتراک لفظ عبارتست از به کاربردن یک کلمه در یک متن با معانی گوناگون، بدون توجه به تعدد معانی آن، به طوری که این موضوع موجب یک نتیجه‌گیری نادرست شود.[۱]
مثلاً وقتی از دوست خود می‌پرسیم ساعت چند است و او می‌گوید «من ساعت ندارم» شواهد و قراین دلالت می‌کند لفظ ساعت در جمله اول به معنای زمان باشد و در جمله دوم به معنای وسیله ای که زمان را نشان می‌دهد، در واقع پرسیده‌ایم ساعت شما چه زمانی را نشان می‌دهد؟ حال اگر این سؤال را در مغازه ساعت فروشی بپرسیم شواهد و قراین باعث می‌شود معنای لفظ «ساعت» و معنای لفظ «چند» تغییر کند و در آنجا معنای جمله ما این خواهد بود: قیمت آن وسیله زمان‌سنج چه مقدار است؟ بنابراین، تعریف دقیق مغالطه اشتراک لفظ چنین خواهد بود: استعمال یک لفظ در یک متن با معانی گوناگون، بدون توجه به تعداد معانی آن، به طوری که این امر موجب یک استنتاج خطا شود
مثال[ویرایش]
در استدلال فوق مغالطهٔ اشتراک لفظ دیده می‌شود. کلمهٔ غایت در مقدمهٔ اول به معنای هدف و در مقدمهٔ دوم به معنای انتها است. این تشابه لفظ سبب ایجاد یک نتیجه‌گیری نادرست شده‌است.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ منطق کاربردی، سید علی اصغر خندان، قم، مهر، مؤسسه فرهنگی طه، ۱۳۷۹
مغالطه‌های غیررسمی | |
|---|---|
| Equivocation | |
| Question-begging fallacies | |
| Correlative-based fallacies | |
| Illicit transference | |
| Secundum quid (ignoring qualifications) | |
| Faulty generalization | |
| Vagueness / ابهام | |
| Questionable cause |
|
