فدراسیون فوتبال ایران

فدراسیون فوتبال ایران
آسیا
لوگو فدراسیون
مقرخیابان سئول، تهران[۱]
عضویت در فیفا۲۹ بهمن ۱۳۲۶ (۱۹۴۸)‏[۲]
آسیا۱۹۵۸[۳]
آسیای مرکزی۲۰۱۵
ریاستمهدی تاج
وبگاه رسمیffiri.ir

فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران (کوتاه‌شدهٔ انگلیسی: FFIRI، کد فیفا: IRN)[۵] یک نهاد غیردولتی است[۶][۷] که فوتبال، فوتسال و فوتبال ساحلی را در کشور ایران اداره می‌کند.

فدراسیون فوتبال ایران در سال ۱۲۹۸ هجری خورشیدی (۱۹۲۰ میلادی) تأسیس شده، از سال ۱۹۴۸ عضو فیفا و از سال ۱۹۵۴ عضو ای‌اف‌سی می‌باشد. فدراسیون فوتبال ایران همچنین عضو مؤسس فدراسیون فوتبال غرب آسیا در سال ۲۰۰۱ بوده‌است، نهادی که در سال ۲۰۱۴ از عضویت آن خارج شد و با اقدام به تأسیس فدراسیون فوتبال آسیای مرکزی به عضویت آن درآمد. این نهاد، دارندهٔ قانونی برند و نماد بازرگانی تیم ملی فوتبال ایران است و این تیم را سازمان‌دهی می‌کند.[۸] در تاریخ ۲ آذر ۱۳۸۵ (فیفا)، فدراسیون ایران را از حضور در میدان‌های بین‌المللی محروم ساخت.[۹][۱۰] روز دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۹ در پی شکایت سرمربی سابق تیم ملی فوتبال، فیفا، فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران را به پرداختن غرامت ۶ میلیون و ۱۳۷ یورویی به وی محکوم کرد[۱۱][۱۲] و همچنین در روز ۱۰ اسفند ۱۳۹۹، شهاب الدین عزیزی خادم به سمت ریاست این فدراسیون انتخاب و در تاریخ ۲۸ بهمن ۱۴۰۰ با رای اکثریت هیئت رئیسه عزل شد.[۱۳]

تاریخچه[ویرایش]

فدراسیون فوتبال ایران در سال ۱۲۹۸ هجری خورشیدی تأسیس شده‌است. این فدراسیون، از سال ۱۹۴۸ عضو فیفا و از سال ۱۹۵۴ عضو ای‌اف‌سی شد. فدراسیون فوتبال ایران همچنین عضو بنیان‌گذار فدراسیون فوتبال غرب آسیا در سال ۲۰۰۱ بوده‌است، نهادی که در سال ۲۰۱۴ از عضویت آن خارج شد و با اقدام به تأسیس فدراسیون فوتبال آسیای مرکزی به عضویت آن درآمد.

در سال ۱۳۸۶، اساسنامهٔ این فدراسیون، توسط گروهی شش نفره از نمایندگان دولت جمهوری اسلامی ایران و فیفا، نگارش شد و کیومرث هاشمی، عضو پیشین هیئت رییسهٔ فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران، در پیش‌گفتار اساسنامه، نوشت: این نهاد مستقل و غیردولتی است. چیزی که بعداً از آن، به عنوان کلاهبرداری و فریب فیفا، یاد شد.[۹]

در ژوئیهٔ ۲۰۲۰، گزارشی از اظهارات یک کارشناس حقوقی فوتبال ایران منتشر شد که اعلام کرده بود که فدراسیون فوتبال ایران، برای اصلاح اساسنامهٔ خود در سال ۲۰۱۸ م، اساسنامهٔ فدراسیون کشور کویت را به شکل خلاصه، «کپی پیست» کرده‌است و به فیفا فرستاده‌است.[۹] در واقع، در این دوران، فیفا با برگزاری انتخابات فدراسیون فوتبال ایران، پیش از اصلاح اساسنامهٔ آن مخالف بود و پیشنهاد شد که اساسنامهٔ فدراسیون فوتبال ایران، دگرگون شود. فیفا بیش از ۸۰ ایراد به اساسنامهٔ اصلی فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران، گرفته بود. روند دگرگونی اساسنامهٔ فدراسیون فوتبال ایران، به دلایل بسیاری، زیر بار حاشیه‌ها رفت. همچنین پیش از این، علی کفاشیان رئیس پیشین فدراسیون فوتبال ایران، از فریب دادن فیفا سخنانی گفته بود و یک کارشناس فوتبال نیز در ایران، اعلام داشت که اساسنامهٔ فدراسیون فوتبال کویت توسط فدراسیون فوتبال ایران کپی و به فدراسیون بین‌المللی فوتبال، فیفا، فرستاده شده‌است. همچنین نمایی از این اساسنامهٔ تازه به نمایش آمد که در نگارش آن، اشکالاتی دیده می‌شد؛ در نوشتار اساسنامهٔ فدراسیون فوتبال کویت، به جای واژهٔ KFF از IRIFF استفاده شد اما فونت کوته‌نوشت نام فدراسیون فوتبال ایران، با بقیهٔ نوشتار، فرق داشت. همچنین در بخشی نیز، نام کویت همچنان باقی مانده بود و از دید ویرایشگران فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران، پنهان مانده بود.[۹]

هیئت‌رئیسه کنونی[ویرایش]

پست نام
رئیس مهدی تاج
دبیرکل هدایت ممبینی
نایب رئیس اول مهدی محمدنبی
نایب رئیس دوم منصور قنبرزاده
نایب رئیس سوم و نایب رئیس بانوان مریم منظمی (سرپرست)
عضو هیئت‌رئیسه و نماینده هیئت‌های استانی احسان اصولی
عضو هیئت‌رئیسه و نماینده هیئت‌های استانی طهمورث حیدری
عضو هیئت‌رئیسه و نماینده باشگاه‌ها بهرام رضاییان
عضو هیئت‌رئیسه و نماینده باشگاه‌ها محمدرضا ساکت
عضو هیئت رئیسه ورئیس کمیته جوانان سید میرشاد ماجدی
عضو هیئت‌رئیسه احمدرضا براتی
عضو هیئت‌رئیسه خداداد افشاریان

رؤسای فدراسیون[ویرایش]

  • فهرست رؤسای فدراسیون فوتبال ایران از ابتدا تاکنون:[۱۴]
دوره رئیس آغاز خدمت پایان خدمت توضیحات
۱ علی کنی ۱۲ اسفند ۱۳۲۵ آبان ۱۳۲۹ نایب قهرمانی تیم ملی فوتبال ایران در بازی‌های آسیایی ۱۹۵۱
۲ هدایت‌الله گیلانشاه آبان ۱۳۲۹ آذر ۱۳۳۱
۳ محسن حداد آذر ۱۳۳۱ ۷ مهر ۱۳۳۲
۴ حسین سیاسی ۸ مهر ۱۳۳۲[۱۵] بهمن ۱۳۳۳
(۳) محسن حداد بهمن ۱۳۳۳ ۳ آبان ۱۳۳۴ دومین‌بار
(۴) حسین سیاسی ۴ آبان ۱۳۳۴[۱۶] ۲۵ بهمن ۱۳۳۴ دومین‌بار- استعفا کرد.
(۱) علی کنی ۲۶ بهمن ۱۳۳۴[۱۷] ۳ آبان ۱۳۳۵ دومین بار
۵ مصطفی سلیمی ۴ آبان ۱۳۳۵[۱۸] تیر ۱۳۳۶
۶ حسینعلی مبشر ۲۵ مرداد ۱۳۳۶[۱۹] ۲۴ آذر ۱۳۳۷
۷ مصطفی مکری ۲۵ آذر ۱۳۳۷[۲۰] مرداد ۱۳۳۹
۸ ذبیح‌الله خبیری مرداد ۱۳۳۹ آبان ۱۳۴۰
۹ حسین سرودی دی ۱۳۴۰ ۳۰ مهر ۱۳۴۱
(۶) حسینعلی مبشر یکم آبان ۱۳۴۱[۲۱] ۱۳ دی ۱۳۴۵ دومین‌بار
صعود به المپیک تابستانی ۱۹۶۴
نایب قهرمانی تیم ملی فوتبال ایران در بازی‌های آسیایی ۱۹۶۶
(۹) حسین سرودی ۱۴ دی ۱۳۴۵[۲۲] ۶ فروردین ۱۳۴۷ دومین‌بار
(۷) مصطفی مکری ۷ فروردین ۱۳۴۷[۲۳] ۲ تیر ۱۳۵۱ دومین‌بار
قهرمان جام ملت‌های آسیا ۱۹۶۸ و جام ملت‌های آسیا ۱۹۷۲
صعود به المپیک ۱۹۷۲
۱۰ کامبیز آتابای ۳ تیر ۱۳۵۱[۲۴] ۱۵ مهر ۱۳۵۷[۲۵] رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا
(۱۰ مرداد ۱۳۵۵–۱۸ آذر ۱۳۵۷)
صعود به جام جهانی فوتبال ۱۹۷۸
صعود به المپیک ۱۹۷۶
قهرمان جام ملت‌های آسیا ۱۹۷۶
تأسیس جام تخت جمشید
قهرمان بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴
هوشنگ دیده‌بان (سرپرست) ۱۶ مهر ۱۳۵۷[۲۶] ۲۲ بهمن ۱۳۵۷
شورای مدیریت فدراسیون فوتبال ۱۱ تیر ۱۳۵۸[۲۷] ۱۷ مهر ۱۳۵۸ شورای ۳ نفری متشکل از(مسعود برومند، ناصر نوآموز، منصور امیرآصفی)[۲۸]
۱۱ ناصر نوآموز ۱۸ مهر ۱۳۵۸[۲۹] ۱۴ مهر ۱۳۵۹ اولین رئیس فدراسیون پس از انقلاب
صعود به المپیک ۱۹۸۰ اما تحریم آن
مقام سوم در جام ملت‌های آسیا ۱۹۸۰
۱۲ هادی طاووسی ۱۵ مهر ۱۳۵۹[۳۰] ۱۵ مرداد ۱۳۶۰[۳۱]
۱۳ حسین آبشناسان ۲۷ مرداد ۱۳۶۰[۳۲] ۲ اسفند ۱۳۶۰
۱۴ حسین راغفر ۳ اسفند ۱۳۶۰[۳۳] ۱۰ شهریور ۱۳۶۱ جوان‌ترین رئیس فدراسیون تمام ادوار تاریخ فوتبال ایران. در ۲۸ سالگی به ریاست فدراسیون رسید[۳۴]
(۱۳) حسین آبشناسان ۱۱ شهریور ۱۳۶۱[۳۵] ۲۲ اردیبهشت ۱۳۶۲ دومین‌بار
۱۵ بهروز صحابه تبریزی ۲۳ اردیبهشت ۱۳۶۲ ۲۲ دی ۱۳۶۴
۱۶ سید نصرالله سجادی ۲۳ دی ۱۳۶۴[۳۶] ۷ بهمن ۱۳۶۵
۱۷ علی‌محمد مرتضوی ۸ بهمن ۱۳۶۵[۳۷] ۵ آبان ۱۳۶۶
۱۸ محمدرضا پهلوان ۶ آبان ۱۳۶۶[۳۸] ۲۶ شهریور ۱۳۶۸ مقام سوم در جام ملت‌های آسیا ۱۹۸۸
(۱۱) ناصر نوآموز ۲۷ شهریور ۱۳۶۸[۳۹] ۱۶ تیر ۱۳۷۲[۴۰] دومین‌بار
قهرمان بازی‌های آسیایی ۱۹۹۰
تأسیس لیگ آزادگان
۱۹ محمد صفی‌زاده ۲۲ تیر ۱۳۷۲[۴۱] ۳۱ فروردین ۱۳۷۳
۲۰ امیر عابدینی ۱ اردیبهشت ۱۳۷۳[۴۲] ۲ آبان ۱۳۷۳
۲۱ داریوش مصطفوی ۳ آبان ۱۳۷۳[۴۳] ۲ دی ۱۳۷۶ مقام سوم جام ملت‌های آسیا ۱۹۹۶

صعود به جام جهانی فوتبال ۱۹۹۸

۲۲ محسن صفایی فراهانی ۳ دی ۱۳۷۶[۴۴] ۲۱ شهریور ۱۳۸۱ قهرمان بازی‌های آسیایی ۱۹۹۸ و بازی‌های آسیایی ۲۰۰۲
تأسیس لیگ برتر خلیج فارس
جایزه بازی‌های جوانمردانه ۱۹۹۸
۲۳ محمد دادکان ۲۲ شهریور ۱۳۸۱ ۴ تیر ۱۳۸۵[۴۵] مقام سوم در جام ملت‌های آسیا ۲۰۰۴
صعود به جام جهانی فوتبال ۲۰۰۶
مقام سوم در بازی‌های آسیایی ۲۰۰۶
کیومرث هاشمی (سرپرست) ۵ تیر ۱۳۸۵[۴۶] دی ۱۳۸۵
(۲۲) محسن صفایی فراهانی دی ۱۳۸۵ ۱۸ دی ۱۳۸۶ دومین‌بار
کمیته انتقالی به انتخاب فیفا
۲۴ علی کفاشیان ۱۹ دی ۱۳۸۶ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۵ صعود به جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴
بهترین فدراسیون فوتبال آسیا در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۲صعود تیم‌های ملی نوجوانان و جوانان مشترک به جام جهانی ۲۰۱۷ از موفقیت‌های فدراسیون وی یادکرد[۴۷]
۲۵ مهدی تاج ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۵ ۸ دی ۱۳۹۸ صعود به جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸

ضرر ۶ میلیون یورویی حاصل از غرامت مارک ویلموتس

حیدر بهاروند (سرپرست) ۲۰ دی ۱۳۹۸ ۱۰ اسفند ۱۳۹۹
۲۶ شهاب‌الدین عزیزی خادم ۱۰ اسفند ۱۳۹۹ ۲۸ بهمن ۱۴۰۰ سریعترین و ارزان‌ترین صعود به جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲[۴۸][۴۹]

نخستین صعود تیم ملی بانوان به جام ملت‌های آسیا[۵۰][۵۱]

سید میرشاد ماجدی (سرپرست) ۲۸ بهمن ۱۴۰۰ ۸ شهریور ۱۴۰۱
(۲۵) مهدی تاج ۸ شهریور ۱۴۰۱ در حال تصدی دومین‌بار

عضویت در نهادهای بین‌المللی[ویرایش]

نهاد تاریخ عضویت
فیفا از ۱۳۲۷ (۷۶ سال پیش)
کنفدراسیون فوتبال آسیا از ۱۳۳۷ (۶۶ سال پیش)
فدراسیون فوتبال غرب آسیا ۱۳۸۰–۱۳۹۳ (۱۳ سال) (عضو مؤسس)
فدراسیون فوتبال آسیای مرکزی از ۱۳۹۳ (۹ سال پیش) (عضو مؤسس)

جوایز دریافتی[ویرایش]

جایزه سال دریافت اهداکننده منابع
بازی‌های جوانمردانه
مشترک با فدراسیون آمریکا و ایرلند شمالی
۱۹۹۸ فدراسیون جهانی فوتبال
فیفا
[۵۲]
بهترین فدراسیون فوتبال سال آسیا
AFC Member Association of the Year
۲۰۰۸ کنفدراسیون فوتبال آسیا
AFC
[۵۳]
۲۰۱۲ [۵۴]

تیم‌های زیرمجموعه[ویرایش]

در زیر فهرستی از تیم‌های ملی ایران که زیر نظر کمیته تیم‌های ملی فدراسیون فوتبال ایران فعالیت می‌کنند و در ویکی‌پدیای فارسی مقاله دارند می‌آید:

مردان[ویرایش]

تیم ملی فوتبال مردان ایران در ردهٔ سنی بزرگسال در برابر اسپانیا در جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸
فوتبال
فوتسال
فوتبال ساحلی

زنان[ویرایش]

فوتبال
فوتسال

مسابقات برگزارشده[ویرایش]

مردان

زنان

موارد انضباطی[ویرایش]

موارد قانونی و کشمکش‌ها[ویرایش]

تعلیق[ویرایش]

در تاریخ ۲ آذر ماه ۱۳۸۵ فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا)، فدراسیون فوتبال ایران را از حضور در میدان‌های بین‌المللی محروم ساخت.[۹][۵۵] کمیته ویژه فیفا متشکل از روسای این سازمان و یک نماینده از هر قاره، با تشکیل یک جلسه اضطراری فوتبال ایران را به دلیل دخالت مسائل سیاسی در امور این فدراسیون و خدشه به قانون شماره ۱۷ و تبصره‌های آن، از حضور در کلیه صحنه‌های بین‌المللی محروم کرد.[۹][۵۶] در پی حضور نسبتاً ناکام تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان، هنوز تیم ملی به ایران بازنگشته بود که خبر رسید محمد دادکان، رئیس وقت فدراسیون فوتبال ایران از سوی محمد علی‌آبادی، رئیس وقت سازمان تربیت بدنی برکنار شده‌است. خطای بزرگی که می‌رفت تا فوتبال ایران را به تعلیق در عرصه جهانی بکشاند، چرا که عزل و نصب‌ها در فدراسیون، سال هاست که طبق مقررات فیفا، نه بر اساس اراده دولت‌ها که بر اساس تصمیم مجمع هر فدراسیون اتخاذ می‌شود در حالیکه بعدها معلوم شد این تصمیم بخاطر زیاده خواهی دولتی‌ها و عزم آنها برای در اختیار گرفتن ریاست فدراسیون فوتبال بوده‌است.[۵۷]محمد دادکان در گفتگویی در تاریخ ۷ مهر ۱۳۹۵ افشا کرد که محمد علی‌آبادی می‌خواسته علی دایی، یحیی گل محمدی و سهراب بختیاری زاده را از تیم ملی خط بزند. علی‌آبادی در آن روزها رئیس سازمان تربیت بدنی بود و میل وافری به حضور در فوتبال داشت که البته دادکان این اجازه را به او نداد و در نهایت شغل خود را از دست داد.[۵۸] سرانجام پس از رایزنی‌های مقامات ورزش ایران با فیفا، فدراسیون بین‌المللی فوتبال با تشکیل کمیته‌ای شش نفره و ارایهٔ فرصتی ۱۰۰ روزه به فدراسیون فوتبال ایران خواستار اصلاح اساس‌نامهٔ این فدراسیون شد.[۵۹] سپ بلاتر رئیس فدراسیون بین‌المللی فوتبال در تاریخ ۲۴ آذر ۱۳۸۵ اعلام کرد: فیفا تعلیق بین‌المللی ایران را لغو کرد، سپ بلاتر گفت: تصمیم فیفا برای لغو تعلیق فوتبال ایران پس از ۱۱ ساعت مذاکره قبل از مراسم قرعه‌کشی جام ملت‌های آسیا در سال ۲۰۰۷ صورت پذیرفت.[۶۰]

پرداخت غرامت به مارک ویلموتس[ویرایش]

روز دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۹ در پی شکایت سرمربی پیشین تیم ملی فوتبال ایران، مارک ویلموتس، فدراسیون جهانی فوتبال، فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران را به پرداختن غرامت ۶ میلیون و ۱۳۷ یورویی به وی محکوم کرد.[۱۱][۱۲]

منابع[ویرایش]

  1. «ساختمان جدید فدراسیون فوتبال افتتاح شد». ایسنا. ۵ تیر ۱۳۸۳.
  2. محمّدنبی، حسین (۱۳۸۴). فوتبال در ایران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. ص. ۱۶. شابک ۹۶۴-۳۹۷۹-۰۳۷-۱ مقدار |شابک= را بررسی کنید: length (کمک).
  3. «دربارهٔ ما». فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران. دریافت‌شده در ۳۰ اوت ۲۰۲۲.
  4. «آشنایی با تاریخچه فوتبال در ایران». همشهری‌آنلاین. ۲۵ مرداد ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۳ تیر ۱۳۹۳.
  5. "Country Info: Iran (IRN)" (به انگلیسی). FIFA.com. Archived from the original on 26 July 2014. Retrieved June 25, 2014.
  6. «پاسخ به یک ابهام؛ فدراسیون فوتبال غیردولتی است». ورزش سه. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۲.
  7. «دربارهٔ ما». ffiri.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۲.
  8. «شکایت فدراسیون از برندهای تجاری و انقلابی که در فوتبال ایران رخ خواهد داد». خبرگزاری مهر. ۱۷ خرداد ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۳ تیر ۱۳۹۳.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ ۹٫۴ ۹٫۵ «و اینک تعلیق فوتبال ایران». الف. ۲ آذر ۱۳۸۵. دریافت‌شده در ۱۰ اسفند ۱۳۹۹.
  10. https://www.isna.ir/news/94090301658/فوتبال-ایران-تعلیق-شد-روزشمار-اتفاقات-فوتبالی-3-آذر%7Cعنوان=و اینک تعلیق فوتبال ایران|بازبینی=2018-07-25}}
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ فیفا ایران را به پرداخت غرامت ۶ میلیون یورویی به سرمربی سابق تیم ملی فوتبال ایران محکوم کرد؛ واکنش کاربران در شبکه‌های اجتماعی
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ جزئیات جریمه «۶ میلیون یورویی»، سنگین‌ترین مجازات در تاریخ فوتبال ایران و پیروزی مارک ویلموتس چه بود؟[پیوند مرده]
  13. «شهاب الدین عزیزی خادم عزل موقت از ریاست شد». خبرگزاری مهر. ۲۸ بهمن ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۲۲.
  14. سی و سه رئیس در شصت و یک سال بایگانی‌شده در ۲۱ سپتامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine (روزنامه اعتماد، ۱۵۹۳، ۲۷ دی ۱۳۸۶)
  15. «روسای فدراسیونها انتخاب شدند». روزنامه اطلاعات شماره ۸۱۹۷. مؤسسه اطلاعات. ۸ مهر ۱۳۳۲.
  16. «انتخاب روسای جدید فدراسیونها». روزنامه اطلاعات شماره ۸۸۱۷. مؤسسه اطلاعات. ۳ آبان ۱۳۳۴.
  17. «دکتر کنی رئیس فدراسیون فوتبال شد». مجله کیهان ورزشی شماره ۱۱. مؤسسه کیهان. ۲۸ بهمن ۱۳۳۴.
  18. «روسای فدراسیون‌های ورزشی برای مدت یک سال دیگر در پست خود ابقا شدند». مجله کیهان ورزشی شماره ۴۷. مؤسسه کیهان. ۱۲ آبان ۱۳۳۵.
  19. «امیرحسین مبشر رپیس فدراسیون فوتبال شد». مجله کیهان ورزشی شماره ۸۵. مؤسسه کیهان. ۲۶ مرداد ۱۳۳۶.
  20. «اعلامیه تربیت بدنی ایران». مجله کیهان ورزشی شماره ۱۵۸. موسسه کیهان. ۲۹ آذر ۱۳۳۷.
  21. «روسای سه فدراسیون کشتی- فوتبال- بسکتبال تغییر کردند». روزنامه اطلاعات شماره ۱۰۹۳۱. مؤسسه اطلاعات. ۲ آبان ۱۳۴۱.
  22. «روسای جدید فدراسیون‌های ورزشی انتخاب شدند». روزنامه اطلاعات شماره ۱۲۱۷۳. مؤسسه اطلاعات. ۱۴ دی ۱۳۴۵.
  23. «تغییرات مهم در سازمان‌های ورزشی کشور». روزنامه اطلاعات شماره ۱۲۵۴۵. مؤسسه اطلاعات. ۷ فروردین ۱۳۴۷.
  24. «کامبیز آتابای بریاست فدراسیون فوتبال برگزیده شد». روزنامه اطلاعات شماره ۱۳۸۳۰. مؤسسه اطلاعات. ۳ تیر ۱۳۵۱.
  25. «آتابای هم رفت». روزنامه اطلاعات شماره ۱۵۷۳۰. مؤسسه اطلاعات. ۱۶ مهر ۱۳۵۷.
  26. «آتابای هم رفت». روزنامه اطلاعات شماره ۱۵۷۳۰. مؤسسه اطلاعات. ۱۶ مهر ۱۳۵۷.
  27. «مسولان موقت فدراسیونها معرفی شدند». روزنامه آیندگان شماره ۳۳۹۱. شرکت سهامی انتشارات آیندگان. ۱۲ تیر ۱۳۵۸.
  28. در تاریخ یکم مهر ۱۳۵۸ انتخابات برای تعیین شورای فدراسیون فوتبال با حضور هیئت‌های استان‌ها انجام شد و بجز این سه نفر محمود حریری، بهزاد نظارتی و دو نماینده انتصابی سازمان تربیت بدنی نیز به این شورا اضافه شدند.
  29. «ناصر نوآموز رپیس فدراسیون فوتبال شد». مجله کیهان ورزشی شماره ۱۳۱۰. مؤسسه کیهان. ۲۱ مهر ۱۳۵۸.
  30. «روسای جدید فدراسیونهای ورزشی معرفی شدند». روزنامه اطلاعات شماره ۱۶۲۵۷. مؤسسه اطلاعات. ۱۶ مهر ۱۳۵۹.
  31. «طاووسی کنار رفت!». روزنامه اطلاعات شماره ۱۶۴۹۴. مؤسسه اطلاعات. ۱۵ مرداد ۱۳۶۰.
  32. «رئیس جدید فدراسیون فوتبال تعیین شد». جمهوری اسلامی (۶۳۹): ۱۱. ۲۸ مرداد ۱۳۶۰ – به واسطهٔ سامانه نشریات ایران.
  33. «تیم فوتبال منتخب تهران پیروزمندانه بازگشت». روزنامه جمهوری اسلامی شماره ۷۹۹. مؤسسه کیهان. ۱۱ اسفند ۱۳۶۰.
  34. سی و سومین رئیس فوتبال کیست (جام جم آنلاین)
  35. «آبشناسان رپیس فدراسیون فوتبال شد». روزنامه اطلاعات شماره ۱۶۸۰۹. مؤسسه اطلاعات. ۱۱ شهریور ۱۳۶۱.
  36. «"نصرالله سجادی" رپیس فدراسیون فوتبال شد». روزنامه اطلاعات شماره ۱۷۷۸۸. مؤسسه اطلاعات. ۲۳ دی ۱۳۶۴.
  37. «اولین گفتگوی اختصاصی اطلاعات با رپیس جدید فدراسیون فوتبال». روزنامه اطلاعات شماره ۱۸۰۹۳. مؤسسه اطلاعات. ۹ بهمن ۱۳۶۵.
  38. «رپیس تازه فدراسیون فوتبال معرفی شد». روزنامه اطلاعات شماره ۱۸۳۰۸. مؤسسه اطلاعات. ۷ آبان ۱۳۶۶.
  39. «ناصر نوآموز رپیس جدید فدراسیون فوتبال». روزنامه اطلاعات شماره ۱۸۸۵۴. مؤسسه اطلاعات. ۲۸ شهریور ۱۳۶۸.
  40. استعفا داد.
  41. «رئیس جدید رپیس فدراسیون فوتبال تعیین شد». روزنامه اطلاعات شماره ۱۹۹۵۴. مؤسسه اطلاعات. ۲۲ تیر ۱۳۷۲.
  42. «مهندس عابدینی رپیس فدراسیون فوتبال شد». روزنامه اطلاعات شماره ۲۰۳۲۸. مؤسسه اطلاعات. ۱ اردیبهشت ۱۳۷۳.
  43. «روسای فدراسیونها انتخاب شدند». روزنامه اطلاعات شماره ۲۰۱۷۵. مؤسسه اطلاعات. ۴ آبان ۱۳۷۳.
  44. «محسن صفایی فراهانی رپیس فدراسیون فوتبال شد». روزنامه همشهری شماره ۱۴۴۱. مؤسسه همشهری. ۳ دی ۱۳۷۳.
  45. «محمد دادکان خداحافظی کرد». روزنامه همشهری شماره ۴۰۱۹. مؤسسه همشهری. ۵ تیر ۱۳۸۵.
  46. «کیومرث هاشمی سرپرست فدراسیون فوتبال شد». روزنامه همشهری شماره ۴۰۲۰. مؤسسه همشهری. ۶ تیر ۱۳۸۵.
  47. «فدراسیون فوتبال ایران؛ الهام‌بخش‌ترین فدراسیون آسیا». ffiri.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۵.
  48. «تمام صعودهای ایران به جام جهانی». ایسنا.[پیوند مرده]
  49. «اسکوچیچ ارزان‌ترین مربی حال حاضر جام جهانی 2022». خبرگزاری فارس.[پیوند مرده]
  50. «صعود تاریخی تیم ملی فوتبال زنان ایران به جام ملت‌های آسیا». ایرنا.
  51. «نخستین صعود تیم ملی فوتبال زنان به جام ملت‌های آسیا». خبرگزاری مهر.[پیوند مرده]
  52. "FIFA Fair Play Prize to Iran, the USA and Northern Ireland" (PDF) (به انگلیسی). FIFA.com. 20 January 1999. Archived from the original (PDF) on 25 July 2018. Retrieved June 25, 2014.
  53. «ایران و عقیلی نامزد بهترین فدراسیون و بازیکن سال قاره: شعبده‌بازی AFC». روزنامه اعتماد (۲۱۰۷): ۹. ۲۸ آبان ۱۳۸۸.
  54. "AFC Member Association of the Year: Iran" (به انگلیسی). the-afc.com. 29 November 2012. Retrieved June 25, 2014.
  55. «فوتبال ایران تعلیق شد/ روزشمار اتفاقات فوتبالی - 3 آذر». ایسنا. ۳ آذر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۰ اسفند ۱۳۹۹.
  56. «فوتبال ایران تعلیق شد/ روزشمار اتفاقات فوتبالی - 3 آذر». ایسنا. ۲۰۱۵-۱۱-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۵.
  57. «تداوم بحث‌های صفایی فراهانی با دولت احمدی‌نژاد دربارهٔ فوتبال ایران». سایت خبری تحلیلی کلمه. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ مه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۵.
  58. «اصرار علی‌آبادی به خط زدن دایی، یحیی و سهراب». ورزش سه. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۵.
  59. «در واکنش به موضع‌گیری AFC؛ هاشمی: خبر رفع تعلیق فوتبال ایران رسماً دوشنبه اعلام می‌شود». ایسنا. ۲۰۰۶-۱۲-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۵.
  60. «فیفا تعلیق فوتبال ایران را لغو کرد». عصر ایران. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۵.

پیوند به بیرون[ویرایش]