عدد ترانزیستور

رسم شمارش ترانزیستور ماس برای ریزپردازنده‌ها برحسب تاریخ ابداع. طبق قانون مور، منحنی‌ها هر دو سال دو برابر می‌شوند

عدد ترانزیستور (به انگلیسی: Transistor count)، تعداد ترانزیستورهای موجود در مدار یکپارچه (IC) است. این به‌طور معمول به تعداد ماسفت (ترانزیستورهای اثر میدانی فلز-اکسید-نیم‌رسانا، یا ترانزیستور ماس) در یک تراشه آی‌سی اشاره دارد، زیرا تمام آی‌سی‌های مدرن از ماسفت استفاده می‌کنند. این رایج‌ترین اندازه‌گیری پیچیدگی آی‌سی است (اگرچه بیشتر ترانزیستورها در میکروپروسسورهای مدرن در حافظه نهان قرار دارند که بیشتر آن‌ها از همان مدارهای سلول حافظه است که بارها تکرار شده‌اند). نرخ رشد تعداد ترانزیستور ماس به‌طور کلی مطابق قانون مور است، که مشاهده کرد که تعداد ترانزیستور تقریباً هر دو سال دو برابر می‌شود.

از سال ۲۰۱۹، بیشترین تعداد ترانزیستور در یک ریزپردازنده در دسترس تجاری ۳۹٫۵۴ میلیارد ماسفت است، در زِن ۲ ای‌ام‌دی مبتنی‌بر اپسی رام، که یک مدار یکپارچه 3D (با هشت دای در یک بسته واحد) ساخته شده با استفاده از فرایند تولید نیم‌رسانا ۷ نانومتری فین‌فت تی‌اس‌ام‌سی است.[۱][۲] از سال ۲۰۲۰، بالاترین تعداد ترانزیستور در یک واحد پردازش گرافیکی (جی‌پی‌یو) GA100 Ampere Nvidia بالغ بر ۵۴ میلیارد ماسفت است که با استفاده از فرایند ۷ نانومتری تی‌اس‌ام‌سی تولید می‌شود.[۳] از سال ۲۰۱۹، بالاترین تعداد ترانزیستور در هر تراشه IC حافظه فلش V-نَند سامسونگ دارای ۲ تریلیون ماسفت با گیت شناور (۴ بیت در هر ترانزیستور) است.[۴] از سال ۲۰۱۹، بالاترین تعداد ترانزیستور در تراشه غیر-حافظه، یک موتور یادگیری عمیق به نام موتور مقیاس ویفر توسط سیریبرس که از یک طراحی ویژه برای مسیریابی در اطراف هر هسته غیر-تابعی در قطعه است، استفاده می‌کند. دارای ۱٫۲ تریلیون ماسفت است که با استفاده از فرایند فین‌فت ۱۶ نانومتری تی‌اس‌ام‌سی تولید می‌شود.[۵][۶][۷][۸]

از نظر سیستم‌های رایانهای که از مدارهای مجتمع متعددی تشکیل شده‌اند، ابر رایانه با بیشترین تعداد ترانزیستور تا تاریخ ۲۰۱۶ در ابر رایانه سانوی تاوهولایت (ردخورشید باریکه‌نور) با طراحی چینی است که برای کلیه سی‌پی‌یو/ گره‌ها (۱ تریلیون برای ۱۰ میلیون هسته و برای رَم برای ۱٫۳ میلیون گیگابایت) ترکیب شده‌است «حدود ۴۰۰ تریلیون ترانزیستور در بخش پردازش سخت‌افزار» و «دی‌رَم شامل حدود ۱۲ کوادریلیون ترانزیستور است، و این تقریباً ۹۷ درصد از کل ترانزیستورها است.»[۹] برای مقایسه، کوچکترین رایانه، تا تاریخ ۲۰۱۸ کوتاه‌شده به اندازه یک دانه برنج، دارای مرتبهٔ ۱۰۰٬۰۰۰ ترانزیستور است، و این یکی کاملاً قابل‌برنامه‌ریزی، با کمترین ترانزیستور تاکنون ۱۳۰ ترانزیستور یا کمتر دارد.

از نظر تعداد کل ترانزیستورهای موجود، تخمین‌زده می‌شود که در کل ۱۳ سکستیلیون (۱٫۳×۱۰۲۲) ماسفت در سراسر جهان بین سال‌های ۱۹۶۰ و ۲۰۱۸ تولید شده، بررسی برای حداقل ۹۹٫۹٪ از کل ترانزیستورها. این باعث می‌شود ماسفت به بیشترین قطعه به‌طور گسترده تولیدشده در تاریخ تبدیل شود.[۱۰]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. Broekhuijsen, Niels (23 October 2019). "AMD's 64-Core EPYC and Ryzen CPUs Stripped: A Detailed Inside Look". Retrieved 24 October 2019.
  2. Mujtaba, Hassan (22 October 2019). "AMD 2nd Gen EPYC Rome Processors Feature A Gargantuan 39.54 Billion Transistors, IO Die Pictured in Detail". Retrieved 24 October 2019.
  3. Walton, Jared (May 14, 2020). "Nvidia Unveils Its Next-Generation 7nm Ampere A100 GPU for Data Centers, and It's Absolutely Massive". Tom's Hardware.
  4. Manners, David (30 January 2019). "Samsung makes 1TB flash eUFS module". Electronics Weekly. Retrieved 23 June 2019.
  5. Hruska, Joel (August 2019). "Cerebras Systems Unveils 1.2 Trillion Transistor Wafer-Scale Processor for AI". extremetech.com. Retrieved 2019-09-06.
  6. Feldman, Michael (August 2019). "Machine Learning chip breaks new ground with waferscale integration". nextplatform.com. Retrieved 2019-09-06.
  7. Cutress, Ian (August 2019). "Hot Chips 31 Live Blogs: Cerebras' 1.2 Trillion Transistor Deep Learning Processor". anandtech.com. Retrieved 2019-09-06.
  8. "A Look at Cerebras Wafer-Scale Engine: Half Square Foot Silicon Chip". WikiChip Fuse (به انگلیسی). 2019-11-16. Retrieved 2019-12-02.
  9. "John Gustafson's answer to How many individual transistors are in the world's most powerful supercomputer?". Quora. Retrieved 2019-08-22.
  10. "13 Sextillion & Counting: The Long & Winding Road to the Most Frequently Manufactured Human Artifact in History". Computer History Museum. April 2, 2018. Retrieved 28 July 2019.

پیوند به بیرون[ویرایش]