عباسقلی آدمیت

آدمیت
عباسقلی خان قزوینی
زادهٔ۱۲۴۰ خورشیدی
درگذشت۱۳۱۸ خورشیدی
تهران
محل زندگیتهران
ملیتایرانی
پیشهفعال اجتماعی
حزب سیاسیجامع آدمیت
خویشاوندانفریدون آدمیت
تهمورث آدمیت

عباسقلی خان قزوینی ملقب به آدمیت (۱۲۴۰ – ۱۳۱۸ خورشیدی) فعال سیاسی و بنیان‌گذار جامع آدمیت بود.

شرح حال[ویرایش]

در ۱۲۴۰ خورشیدی در قزوین به دنیا آمد در کودکی پدرش عیوضعلی خان را از دست داد و زیر نظر شوهر خواهرش میرزا محمد خان قزوینی که منشی کامران میرزا بود پرورش یافت. در بیست سالگی وارد تشکیلات دیوانی میرزا یحیی خان مشیرالدوله شد و مشیرالدوله موجب آشنایی وی با میرزا ملکم خان و محافل روشنفکری گردید پس از این آشنایی بود که او وارد عرصه سیاست و مروج افکار آزادی‌خواهی شد. افکار قانون‌خواهی و آزادی‌خواهی از بیست سال پیش و با نوشته‌های طالبوف تبریزی و مستشارالدوله در میان ملت و دربار رخنه کرده بود. سال ۱۲۶۸ خورشیدی و همزمان با انتشار روزنامه قانون توسط ملکم، وی شروع به نشر و تبلیغ عقاید وی کرد و گفته می‌شد که عضو انجمن فراموشخانه شده بود.[۱][۲]

انجمن آدمیت[ویرایش]

پس از قتل ناصرالدین شاه در اردیبهشت ۱۲۷۵، آدمیت انجمنی بنام انجمن آدمیت را بنیاد نهاد و تا سال ۱۲۸۷ که مجلس توسط محمدعلی شاه به توپ بسته شد ریاست آن را عهده‌دار بود.[۳] [۲] گفته شده‌است که این مجمع برای برپایی سه هدف عمده یعنی به کاربردن مهندسی اجتماعی برای دستیابی به توسعه ملی، کسب آزادی های فردی و دستیابی به برابری حقوقی همگان تلاش می‌کرده‌است.[۱]

عاقبت کار[ویرایش]

پس از ترور نافرجام محمدعلی شاه وی توانست با توصیه‌های خود از خشونت شاه بکاهد و افرادی را از عقوبت نجات دهد.[۲] آدمیت بعد از سفر نافرجامی برای دیدن ملکم خان، به مدت ۳۰ سال خانه‌نشین و منزوی گردید و در سال ۱۳۱۸ خورشیدی فوت نمود. بازماندگان وی عبارتند از: صادق آدمیت، فریدون آدمیت، طهمورث آدمیت و منوچهر آدمیت.

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ آدمیت (۱۳۴۰). فکر آزادي و مقدمه نهضت مشروطيت. انتشارات سخن. ص. ۲۰۶. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ کریمی، سکینه. «عباسقلي آدميت». موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران.
  3. زرینی، حسن. «جامع آدمیت». دانشنامه جهان اسلام.