شیر ماسای

شیر ماسای
دو شیر نر ماسای در پارک ملی سرنگتی
وضعیت حفاظت
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: گوشت‌خوارسانان
زیرراسته: گربه‌سانان
تیره: گربه‌ایان
زیرخانواده: پلنگیان
سرده: پلنگ‌مانندها
گونه: P. leo
زیرگونه: P. l. massaica
نام سه‌بخشی
Panthera leo massaica
(نویمان، ۱۹۰۰)
مترادف[۱]
  • Panthera leo roosevelti
    (هلر، ۱۹۱۳)
  • Panthera leo sabakiensis
    (لونبرگ، ۱۹۰۸)

شیر ماسای (نام علمی: Panthera leo massaica) یا شیر شرق آفریقا زیرگونه‌ای از شیر است که نام خود را از منطقه حفاظت‌شده ماسایی مارا واقع در کنیا گرفته و کنام آن در مناطقی از شرق آفریقا شامل کشورهای کنیا، سودان جنوبی، تانزانیا، اتیوپی، سومالی، اوگاندا و موزامبیک قرار دارد. شیر ماسای در مناطقی از مصر، سودان، اریتره و جیبوتی نیز می‌زیست اما امروزه در آن مناطق به انقراض کشیده شده‌است.[۲] شیرهای آدم‌خوار ساوو متعلق به این زیرگونه بوده‌اند.[۳]

طبقه‌بندی‌های اخیر جمعیت شیرهای شرق آفریقا را یک زیرگونه مستقل به‌حساب نمی‌آورند و آن را همراه جمعیت شیرهای جنوب آفریقا یک زیرگونه واحد (نام علمی: Panthera leo melanochaita) می‌دانند.[۴]

ویژگی‌ها[ویرایش]

اندازه[ویرایش]

شیرهای ماسای نر ۲٫۴۷–۲٫۸۴ متر طول و ۱۵۰–۲۲۵ کیلوگرم وزن دارند که میانگین آن در جنوب آفریقا ۱۸۷٫۵ (۱۴۵٫۴–۲۰۴٫۷) کیلوگرم و میانگین ۱۷۴٫۹ کیلوگرم در شرق آفریقا است. میانگین وزن ماده‌ها ۱۵۰ کیلوگرم در جنوب آفریقا و ۹۰–۱۶۰کیلوگرم رد شرق آفریقا است.[۵] هر دو جنس نر و ماده دارای ارتفاع شانه میان ۰٫۹ تا ۱٫۱ متر هستند. وزن میانگین شیرهای نر ماسای ۱۸۶ کیلوگرم است و ماده‌ها میانگین ۱۴۸ کیلوگرم است. شیرهای ماسای به گفته محلی‌ها از بقیه زیرگونه‌های شیر خطرناک‌تر هستند ولی نسبت به شیرهای جنوب آفریقا جثه کوچک‌تری دارند.[۶]

یک شیر نر بسیار بزرگ که در سال ۱۹۹۳ در دامنه کوه‌های کنیا شکار شد، وزنش به ۲۷۲ کیلوگرم می‌رسید.[۷]

یال[ویرایش]

نگاره دو شیر نر ساوو با یال‌هایی کم‌پشت

هنگامی که شیرهای نر به بلوغ می‌رسند، دارای یال می‌شوند. این یال‌ها برای آن هستند که آن‌ها را بزرگ به نظر برساند و نیز از گردنشان محافظت کند.[۸] شیرهای نر شرق آفریقا دارای تنوع گسترده‌ای در شکل و اندازه یال‌های خود هستند. فرایند رشد یال این شیرها تا ۴ الی ۵ سالگی ادامه پیدا می‌کند. شیرهای نر ماسایی که در ارتفاعات زیست می‌کنند نسبت به همتایان خود در مناطق گرم و مرطوب یال پرپشت‌تری دارند. شیرهای نر ساوو دارای یالی کم‌پشتی در اطراف گردن خود هستند.[۹]

منابع[ویرایش]

  1. ویلسون و ریدرز، گونه‌های پستانداران جهان.
  2. The East African: For East Africa's lions, is the future bright?.
  3. Patterson, Bruce D. (2004). The Lions of Tsavo: Exploring the Legacy of Africa's Notorious Man-Eaters. McGraw-Hill. p. 29. ISBN 0-07-136333-5.
  4. Kitchener, A. C.; Breitenmoser-Würsten, C.; Eizirik, E.; Gentry, A.; Werdelin, L.; Wilting, A.; Yamaguchi, N.; Abramov, A. V.; Christiansen, P.; Driscoll, C.; Duckworth, J. W.; Johnson, W.; Luo, S. -J.; Meijaard, E.; O’Donoghue, P.; Sanderson, J.; Seymour, K.; Bruford, M.; Groves, C.; Hoffmann, M.; Nowell, K.; Timmons, Z. & Tobe, S. (2017). "A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group" (PDF). Cat News (Special Issue 11): 71−73.
  5. Smuts, G. L.; Robinson, G. A.; Whyte, I. J. (1980). "Comparative growth of wild male and female lions (Panthera leo)". Journal of Zoology. 190 (3): 365–373. doi:10.1111/j.1469-7998.1980.tb01433.x.
  6. "Congo Lion". Animal Database (به انگلیسی). Retrieved 2021-03-15.
  7. «گربه‌های وحش» (PDF). Wildcats. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۰.
  8. «شیرها». مرکز محافظت از درندگان کالاهاری. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ مارس ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۴ مه ۲۰۱۲.
  9. Gnoske, T. P. , Celesia, G. G. , Kerbis Peterhans, J. C. (2006). Dissociation between mane development and sexual maturity in lions (Panthera leo): solution to the Tsavo riddle?. Journal of Zoology 270(4): 551–560. Abstract