سید حسن نصرالله
 | این مقاله ممکن است به طور گسترده‌ای بر پایهٔ منابع دارای وابستگی نزدیک به موضوع نوشته شده باشد که به‌طور بالقوه مانع تأییدپذیری و بی‌طرفی نوشتار می‌گردد. |
سید حسن نصرالله | |
|---|---|
 نصرالله در سال ۲۰۱۹ | |
| سومین دبیرکل حزب‌الله لبنان | |
| آغاز به کار ۱۶ فوریه ۱۹۹۲ | |
| قائم‌مقام | نعیم قاسم |
| پس از | سید عباس موسوی |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۳۱ اوت ۱۹۶۰ (۶۳ سال) برج حمود، لبنان |
| حزب سیاسی | حزب‌الله لبنان (۱۹۸۲–اکنون) |
| دیگر عضویت‌های سیاسی | جنبش امل (۱۹۷۸–۱۹۸۲) |
| همسر(ان) | فاطمه یاسین |
| فرزندان | ۵[۱] |
| محل تحصیل | حوزه علمیه امام منتظر بعلبکحوزه علمیه نجف حوزه علمیه قم |
| پیشه | سیاستمدار |
سید حسن نصرالله (زادهٔ ۳۱ اوت ۱۹۶۰) روحانی شیعه اهل لبنان است که از ۱۹۹۲ به‌عنوان سومین دبیرکل حزب سیاسی و گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان فعالیت می‌کند.[۲]
نصرالله در خانواده‌ای از شیعیان لبنان به دنیا آمد و تحصیلاتش را در صور به پایان رساند. او مدت کوتاهی به جنبش امل پیوست و پس از آن به حوزهٔ علمیه‌ای در بعلبک رفت. او بعدها در مدرسهٔ امل به تحصیل و تدریس پرداخت. نصرالله پس از تهاجم ۱۹۸۲ اسرائیل به لبنان به حزب‌الله پیوست. در پی دورهٔ کوتاه مطالعات دینی در ایران، نصرالله پس از ترور سید عباس موسوی در سال ۱۹۹۲ به لبنان بازگشت و رهبر حزب‌الله شد.[۳][۴][۵][۶][۷] وی در یک از سخنرانی‌های خود گفت: تا زمانی که ایران پول داشته باشد، ما هم پول خواهیم داشت.[۸]
حزب‌الله تحت رهبری او، به موشک‌هایی با برد بیشتر دست یافت که آن‌ها را قادر ساخت تا به شمال اسرائیل حمله کنند. اسرائیل طی ۱۸ سال اشغال جنوب لبنان متحمل تلفات سنگینی شد و در سال ۲۰۰۰ نیروهای خود را خارج کرد. این کار محبوبیت حزب‌الله را در منطقه افزایش داد و جایگاهش را در لبنان تقویت کرد. نقش حزب‌الله در حمله به واحد گشت مرزی اسرائیل که منجر به جنگ ۲۰۰۶ اسرائیل و لبنان شد، در معرض انتقاد محلی و منطقه‌ای قرار گرفت. در سال ۲۰۱۳، حزب‌الله در جنگ داخلی سوریه علیه آنچه که نصرالله آن را «افراطی‌های اسلام‌گرا» نامید، از رژیم بشار اسد اعلام حمایت کرد.
زندگی[ویرایش]
تولد و خانواده[ویرایش]
نصرالله در ۳۱ اوت ۱۹۶۰ در برج حمود از محله‌های شرق بیروت به دنیا آمد.[۹] او فرزند ارشد میان ۹ فرزند دیگر خانواده محسوب می‌شود. مادرش مهدیه صفی الدین و پدرش عبدالکریم است.[۱۰] در زمان کودکی، پدرش به شغل سبزی و میوه‌فروشی مشغول بوده است.[۱۱][۱۲] به دلیل فقر اقتصادی و شرایط نامساعد کاری، خانوادهٔ وی به منطقهٔ الکرنتینا در جنوب بیروت رفتند. خانوادهٔ وی در سال ۱۹۷۵ میلادی، هم‌زمان با آغاز جنگ داخلی لبنان، به البازوریه برگشتند.[۱][۶][۶] سید حسن از کودکی شدیداً به سید موسی صدر علاقه‌مند بود.[۱۳][۱۴] حسن با وجود اینکه خانواده‌اش مذهبی نبودند، به علوم دینی علاقه داشت. او در مدرسه النجاه و بعداً یک مدرسه دولتی در محله عمدتاً مسیحی سن الفیل بیروت تحصیل کرد.[۳][۹]
محمدهادی نصرالله[ویرایش]
محمدهادی (۱۹۷۹ م. بارزویه لبنان – ۱۹۹۷ اقلیم تفاح)، فرزند بزرگ نصرالله[۱۵] است. در سال ۱۹۷۹ در البارزویه از توابع لبنان متولد شد. تحصیلات ابتدایی را از مدرسه ناصر شهر بعلبک آغاز کرد و چند سال بعد یعنی سال ۱۹۸۵ به همراه پدرش در سفری به ایران آمد. اما یکسال بعد به علت وجود بحران در لبنان به زادگاهش بازگشت و به تحصیلات خود ادامه داد. او در سال ۱۹۹۴ با جلب رضایت پدر به جمع رزمندگان حزب‌الله لبنان در جبهه‌های جنوب لبنان پیوست. او که به تازگی ازدواج کرده بود در عملیاتی که در منطقه اقلیم التفاح از توابع منطقه جبل‌الرفیع انجام شد به همراه چند تن دیگر از همرزمانش در سپتامبر سال ۱۹۹۷ در سن ۱۸ سالگی کشته شد.[۱۶][۱۷] در اولین سالروز کشته شدن هادی حسن نصرالله در ۱۵ سپتامبر ۱۹۹۸، «خیابان شهید هادی حسن نصرالله» با حضور رفیق حریری رئیس‌جمهور وقت و عده‌ای از وزیران و نمایندگان مجلس لبنان، در شهر بیروت پایتخت این کشور افتتاح شد.[۱۸]
تحصیلات[ویرایش]
حسن نصرالله تحصیلات مقطع ابتدائی را در زادگاهش سپری کرد و دورهٔ راهنمایی را در محله‌ای به نام سن‌الفیل در شرق بیروت گذراند. مقطع دبیرستان را در روستای البازوریه در جنوب لبنان به پایان رسانید و در سال ۱۹۷۶، در سن ۱۶ سالگی برای تحصیلات حوزوی به شهر نجف در عراق رفت و بعد از ۲ سال اقامت و تحصیل در این شهر، مجدداً به لبنان بازگشت و در مدرسهٔ الامام منتظر در بعلبک مشغول به فراگیری علوم حوزوی شد. مشوق اصلی وی برای عزیمت به نجف و فراگیری علوم اسلامی سید محمد غروی، امام جمعه شهر صور بوده است.[۶][۱۹] نصرالله در سال ۱۹۸۹ برای تکمیل دروس حوزوی به قم رفت، اما با گذشت یک سال، به دلیل شدت تنش‌ها در لبنان، به درخواست شورای حزب‌الله به بیروت بازگشت.[۲۰]
فعالیت سیاسی[ویرایش]
| بخشی از مجموعه مباحث درباره |
| حزب‌الله لبنان |
|---|
نصرالله با اتمام دورهٔ دبیرستان و هم‌زمان با آغاز جنگ داخلی لبنان وارد جنبش امل شد و به‌عنوان مسوول سازمانی جنبش شیعی امل در روستای البازوریه به فعالیت پرداخت. وی در زمان تحصیل در حوزه امام منتظر نیز به فعالیت سازمانی در جنبش امل می‌پرداخت که در همان زمان، به‌عنوان عضو دفتر سیاسی آن انتخاب شد.[۶]
شایعه سکته مغزی[ویرایش]
در روزهای پایانی سال ۲۰۲۲ در پی انتشار بیانیه‌ای که از شبکه المنار پخش شد سخنرانی نصرالله در سال‌گرد کشته‌شدن قاسم سلیمانی، به دلیل ابتلای او به آنفولانزا لغو شد.[۲۱] که این مسئله گمانه‌زنی‌هایی دربارهٔ سکته مغزی وی را شدت بخشید.
در همین ارتباط حسین الغاوی روزنامه‌نگار عربستانی در توییتی نوشت «عارضه‌ای که باعث شد حسن نصرالله در بیمارستان بستری شود برخلاف شایعات آنفولانزا نیست، بلکه برای دومین بار سکته کرد و به بیمارستان پیامبر اعظم در بیروت منتقل شده است.»
همچنین به نقل از کیهان لندن منابع غیررسمی یک هفته پیش در اوایل دی‌ماه به نقل از کارکنان فرودگاه بیروت گزارش دادند که چند نفر در لباس‌های استریل با پرواز شرکت هواپیمایی «معراج» (متعلق به ارتش) از تهران به بیروت اعزام شده بودند.[۲۲]
روابط با ایران[ویرایش]
_01.jpg)
نماینده سید روح‌الله خمینی در لبنان[ویرایش]
در دیداری که سید حسن نصرالله در سال ۱۳۶۰ با سید روح‌الله خمینی در تهران داشت، خمینی وی را به‌عنوان نماینده خود در امور حسبیه و اخذ امور شرعیه در لبنان منصوب کرد. نصرالله در زمان دریافت این حکم ۲۱ ساله بود و اولین نفر از رهبران حزب‌الله لبنان بود که چنین حکمی را از روح‌الله خمینی دریافت کرده است.[۲۳] نصرالله در سال ۱۳۶۱ هم به‌عنوان سرپرست تیم ورزشی جنبش امل به تهران سفر کرد که به دلیل درگرفتن جنگ ۱۹۸۲ لبنان این سفر نیمه‌تمام ماند.[۲۴]
نصرالله در سال ۱۳۶۶ تصمیم گرفت که برای ادامه تحصیلات دینی به قم مهاجرت کند. او دو سال در حوزه علمیه قم تحصیل کرد. نصرالله در این مدت زبان فارسی را به خوبی آموخت و دوستان نزدیکی در میان نخبگان سیاسی-نظامی ایران پیدا کرد. او در سال ۱۳۶۸ به لبنان بازگشت.[۲۵]
وی بارها در سخنرانی‌ها و جلسات خود به حمایت‌های ایران از حزب‌الله تصریح کرده است.[۲۶] در سال ۱۳۹۵ و پس از آن‌که دولت آمریکا تحریم‌های بانکی علیه گروه حزب‌الله وضع کرد نصرالله اعلام کرد این تحریم‌ها بی‌اثر هستند چون آن تشکل همهٔ نیازهایش از خوراک و پوشاک گرفته تا موشک و راکت را مستقیماً از جمهوری اسلامی دریافت می‌کند.[۲۷] او تصریح کرد تا زمانی که ایران پول داشته باشد، حزب‌الله هم پول و امکانات دریافت خواهد کرد.[۲۸]
نصرالله در سخنرانی‌هایش از انقلاب اسلامی ایران دفاع می‌کند و آن را وظیفه‌ای بر اساس قانون وفاداری می‌داند.[۲۹] معاون سید حسن نصرالله در پاسخ به سؤالی مبنی بر واکنش حزب‌الله در صورت حمله اسرائیل و حامیان آن به ایران گفت: رابطه ما با جمهوری اسلامی ایران مثل پدر و فرزند است و در صورت حمله متجاوزان از ایران دفاع خواهیم کرد، حتی اگر شود خودمان را فدای بقای جمهوری اسلامی بکنیم، این کار را خواهیم کرد و این کار نه از روی تعصب، بلکه به خاطر مصالح حقیقی جهان اسلام است.[۳۰]
اظهار نظر در مورد تمدن ایرانی[ویرایش]
در آبان ۱۳۸۹ ویدئویی از یکی از سخنرانی‌های تلویزیونی نصرالله در یوتیوب منتشر شد که واکنش خشم‌آلود بسیاری از ایرانیان را برانگیخت.[۳۱] در این ویدئو او با اشاره به وجههٔ عربی لبنان و حامیان منطقه‌ای حزب‌الله در مورد ایران گفت:[۳۲]
... شاید منظور، ایران باشد اما در ایران امروز چیزی به نام پارسی‌سازی یا تمدن پارسی پیدا نمی‌شود. آنچه در ایران هست تمدن اسلامی است. آنچه در ایران هست دین محمد عرب هاشمی مکی قریشی تهامی مضری است و بنیانگذار جمهوری اسلامی پدر در پدر عرب بوده و فرزند پیامبر خدا محمد است که درود خداوند بر او و خاندانش باد. امروز رهبر در جمهوری اسلامی، امام سید خامنه‌ای قریشی هاشمی، فرزند پیامبر خدا و فرزند علی بن ابی طالب و فاطمه زهراست که عرب بودند. شاید منظور ایران باشد …
پس از انتشار ویدئو، برخی به‌دلیل هماهنگ نبودن صدا و تصویر در صحت آن شک کردند اما انتشار متن این اظهارات در وبسایت شبکهٔ تلویزیونی المنار وابسته به گروه حزب‌الله صحت این گفته‌ها را تأیید کرد.[۳۳]
حزب‌الله[ویرایش]
تأسیس[ویرایش]
در سال ۱۹۸۲ هم‌زمان با حملات اسرائیل به جنوب لبنان و پس از ربوده شدن امام موسی صدر، به علت اختلافات سیاسی-نظامی میان رهبران جنبش امل، سید حسن همراه برخی دیگر از مقامات جنبش امل به رهبری سید عباس موسوی که تمایلاتی به انقلاب ایران داشتند، از این گروه خارج شدند که در واقع این خروج مقدمه‌ای برای تأسیس حزب‌الله شد. در همان سال ۱۹۸۲ به رهبری موسوی، هستهٔ اولیهٔ حزب‌الله شکل گرفت.[۱][۶][۱۴] موسوی در این زمان خواهان افزایش فعالیت و نفوذ سوریه به رهبری حافظ اسد در لبنان بود. اما نصرالله اصرار داشت که این گروه بر روی حملات به نظامیان آمریکایی و اسرائیلی تمرکز داشته باشد.[۲۵]
مسئولیت‌ها[ویرایش]
سید حسن نصرالله از ابتدای شکل‌گیری حزب‌الله در آن به فعالیت پراخت، در سال ۱۹۸۵ وی با انتقال به بیروت مسئولیت‌های سنگین‌تری را عهده‌دار شد. نخستین مسئولیت جدی نصرالله آماده‌سازی نیروهای مقاومت و تأسیس هسته‌های نظامی و در عین حال معاون ابراهیم امین از نمایندگان حزب‌الله در پارلمان لبنان بود. در سال ۱۹۸۷ و هم‌زمان با تشکیل کمیتهٔ اجرایی حزب‌الله، نصرالله به ریاست کمیته انتخاب شد. در عین حال او در شورای تصمیم‌گیری حزب‌الله نیز وارد شد و مسئول اجرایی آن نیز بود.[۶][۱۴][۳۴]
دبیرکل[ویرایش]
پس از ترور سید عباس موسوی به وسیلهٔ بالگردهای اسرائیلی در ۱۶ فوریه ۱۹۹۲، با اجماع شورای تصمیم‌گیری حزب‌الله، نصرالله برای دبیرکلی حزب‌الله انتخاب شد.[۶][۱۴] او در زمان رهبری حزب‌الله، ۳۲ سال داشت و به عقیده برخی، انتخاب او ناشی از ارتباطات ویژه‌اش با جمهوری اسلامی ایران بود. به عقیدهٔ بسیاری از روحانیون شیعه، نصرالله از تحصیلات دینی کافی برخوردار نبود و به همین دلیل، در همان زمان تحصیلاتش را از سرگرفت.[۲۵]
در زمان رهبری نصرالله، برخی از اعضای حزب‌الله در انتخابات لبنان شرکت داشتند. نصرالله تصمیم گرفت تا شاخه سیاسی حزب‌الله به موازات شاخه نظامی آن به بازیگر مهم لبنان تبدیل شود. حزب‌الله به هشت کرسی در پارلمان لبنان دست یافت.[۲۵] در این دوران حزب‌الله به طراحی و اجرای عملیات تروریستی نیز متهم شد.
فعالیت‌های مبارزاتی علیه اسرائیل[ویرایش]
.png)
سید حسن نصرالله از همان آغاز هدایت حزب‌الله لبنان موضعی تهاجمی علیه اسرائیل اتخاذ کرد. یک سال پس از دبیرکلی وی در حزب‌الله در سال ۱۹۹۳، تعداد ۲۶ سرباز اسرائیلی در نزاع طرفین توسط حزب‌الله کشته شدند. جنگ حزب‌الله علیه اسرائیل برای عقب راندن اسرائیل از جنوب لبنان ادامه پیدا کرد. تعداد کشته‌های سربازان اسرائیلی در سال ۱۹۹۷ به ۴۰ تن رسید. با سخت شدن شرایط اسرائیل مجبور به ترک خاک لبنان در سال ۲۰۰۰ میلادی شد.[۷] پیروزی حزب‌الله در خارج کردن اسرائیل از جنوب لبنان و کشته شدن پسر نصرالله در جنگ در سال ۱۹۹۷، موجب محبوبیت سید حسن نصرالله در جنوب لبنان شد.[۲۰]
به‌دنبال خروج اسرائیل از لبنان، گروه‌های سیاسی رقیب و قدرت‌های خارجی، خواهان خلع سلاح این گروه بودند اما نصرالله با این کار مخالفت کرد.[۲۵]
وجهه عمومی[ویرایش]
نصرالله شخص محبوبی در لبنان و دیگر کشورهای عربی است و علی‌رغم این‌ها، مخالفان سرسختی نیز دارد. او در ورود حزب‌الله به عرصه سیاست و دست‌یابی این گروه به قدرت در ساختار حکومتی لبنان، نقش کلیدی داشته است. اعتبار نصرالله به‌دلیل مقابله با اسرائیل افزایش یافت و به شخص قدرتمندی در این کشور تبدیل شد. او به‌منظور جلوگیری از ترور شدن به‌وسیلهٔ اسرائیل، سالهاست که کمتر در انظار عمومی حاضر شده است.[۲۵] تیم حفاظتی ۱۵۰ نفره مسئولیت حفاظت وی را بر عهده دارد.[۳۵] این تیم حفاظت را عماد مغنیه ایجاد کرد.[۳۶] و ابو علی جواد مسئولیت این تیم را بر عهده دارد. وی که داماد سید حسن نصرالله است و به «سپر سید» معروف است، دوره‌های متعدد و پیچیده نظامی را در ایران گذرانده است.[۳۷]
نصرالله رابطهٔ نزدیکی با جمهوری اسلامی ایران و رهبرش سید علی خامنه‌ای داشته است. حمایت مالی جمهوری اسلامی ایران از حزب‌الله باعث شد تا نصرالله با تشکیل شبکه‌ای پیچیده از مدارس، بیمارستان‌ها و انجمن‌های خیریه، به بسیاری از شیعیان لبنان خدمات رفاهی و اجتماعی برساند. این سیاست به یکی از جنبه‌های مهم هویت جنبش سیاسی-اجتماعی شیعیان در لبنان تبدیل شد.[۲۵]
پانویس[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ «سید حسن نصرالله: سمبل مقاومت». وبگاه دیپلماسی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳ بهمن ۱۳۸۷.
- ↑ «حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله لبنان در نخستین سخنرانی خود بعد از جنگ حماس و اسرائیل چه گفت». یورو نیوز فارسی. ۱۲ آبان ۱۴۰۲.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "Profile: Sayed Hassan Nasrallah". Al Jazeera. 17 July 2000. Archived from the original on 13 September 2020. Retrieved 22 April 2013.
- ↑ "Hezbollah". Council on Foreign Relations. Archived from the original on 28 March 2016. Retrieved 19 March 2018.
- ↑ «نگاهی به زندگی سید حسن نصرالله». خبرگزاری فارس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱ بهمن ۱۳۸۷.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ ۶٫۶ ۶٫۷ «سید «حسن نصرالله» رهبر و الگوی جهان عرب». مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان. دریافت‌شده در ۲ بهمن ۱۳۸۷.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ بنیاد دائرة المعارف اسلامی، دانشنامه جهان اسلام، جلد1، صفحه7304.
- ↑ رادیوفردا (۲۰۱۶-۰۶-۲۵). «رهبر حزب الله لبنان: تا زمانی که ایران پول دارد، ما هم پول داریم». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۱۲.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ Tucker & Roberts 2008, p. 727.
- ↑ Young 2010, p. 98.
- ↑ «نگاهی به زندگی سید حسن نصرالله». مرکز اطلاع‌رسانی مؤسسه فرهنگی هنری شهید آوینی. دریافت‌شده در ۱ بهمن ۱۳۸۷.
- ↑ مصباح محجوب، حزب‌الله و رهبری سیدحسن نصرالله، صفحه15.
- ↑ «زندگینامهٔ سردار حزب‌الله در طاووس بهشت». خبرگزاری آینده روشن. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۳ بهمن ۱۳۸۷.
- ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ ۱۴٫۳ «نگاهی به زندگی سید حسن نصرالله». خبرگزاری فارس. دریافت‌شده در ۲ بهمن ۱۳۸۷.
- ↑ «Hassan Nasrallah Fast Facts». سی ان ان. اوت ۱۷, ۲۰۱۷.
- ↑ «World News Briefs; Hezbollah Leader Loses Son in Lebanon Clash». The New York Times.
- ↑ «HEZBOLLAH CHIEF CALLS SON'S DEATH A VICTORY OVER ISRAEL». واشینگتن پست. سپتامبر ۱۴, ۱۹۹۷.
- ↑ «إطلاق اسم نجله هادی علی شارع بین بیروت والضاحیة الجنوبیة. نصرالله: الحل لیس بتحیید جزین بل بالضغط لإخراج الاسرائیلی ولحد منها». روزنامه الحیات. ۱۵ سپتامبر ۱۹۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۸.
- ↑ «آشنایی با سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان». مؤسسه تبیان همدان. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مارس ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲ بهمن ۱۳۸۷.
- ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ "Hassan Nasrallah: In His Own Words" (به انگلیسی). Committee for Accuracy in Middle East Reporting in America.
- ↑ «جماعة "حزب الله" تعلن إلغاء خطاب حسن نصرالله.. وتوضح السبب». CNN Arabic (به عربی). ۲۰۲۲-۱۲-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۲.
- ↑ لندن، کیهان؛ لندن، کیهان. «منابع عربی: حسن نصرالله سکته مغزی کرد و تیم پزشکی از ایران اعزام شد؛ روابط عمومی حزب‌الله: آنفولانزا گرفته!». دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۲.
- ↑ «حکم امام خمینی (ره) به سید حسن نصرالله در سال ۱۳۶۰». مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی. دریافت‌شده در ۲ بهمن ۱۳۸۷.
- ↑ ورزش در مسیر انقلاب - شبکه ۳ سیمای جمهوری اسلامی ایران[پیوند مرده]
- ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ ۲۵٫۲ ۲۵٫۳ ۲۵٫۴ ۲۵٫۵ ۲۵٫۶ حسینی، کیوان (۲ نوامبر ۲۰۲۳). «حسن نصرالله؛ شیخ وابسته به ایران که لبنان را در مشتش گرفت». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۴ نوامبر ۲۰۲۳.
- ↑ سید حسن نصرالله: پهپاد ساخت ایران بود و ما آن را فرستادیم
- ↑ «دردسر اعتراف‌های رهبر حزب‌الله برای جمهوری اسلامی». dw.com. بخش فارسی دویچه وله. ۵ تیر ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۳ دی ۱۳۹۹.
- ↑ «رهبر حزب‌الله لبنان: تا زمانی که ایران پول دارد، ما هم پول داریم». radiofarda.com. رادیو فردا. ۵ تیر ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۳ دی ۱۳۹۹.
- ↑ سید حسن نصرالله: من سخنگوی ایران نیستم
- ↑ «درصورت حمله متجاوزان، خود را فدای ایران خواهیم کرد».
- ↑ امینی، محمد (۲۰ آبان ۱۳۸۹). «اظهارات جنجالی رهبر حزب‌الله لبنان دربارهٔ ایران». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۳ دی ۱۳۹۹.
- ↑ فرهمند، مهرداد (۱۷ آبان ۱۳۸۹). «سخنان بحث‌برانگیز دبیرکل حزب‌الله دربارهٔ تمدن ایرانی». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۳ دی ۱۳۹۹.
- ↑ جزایری، ایلیا (۱۸ آبان ۱۳۸۹). «حسن نصرالله: امروز در ایران تمدن پارسی دیگر وجود ندارد». radiofarda.com. رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۳ دی ۱۳۹۹.
- ↑ «سید حسن نصرالله: سمبل مقاومت». وبگاه دیپلماسی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳ بهمن ۱۳۸۷.
- ↑ صحیفة معاریف تنشر تقریراً مخابراتیاً مفصلاً عن حیاة حسن نصرالله و أمنه
- ↑ «یترأس الحراسة أبو علی جواد… معاریف: وحدة «مختارة». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ «حقائق تکشف لاول مرة عن ابو علی مرافق السید نصرالله…...». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ مه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۴ مارس ۲۰۱۸.
پیوند به بیرون[ویرایش]
 | مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به سید حسن نصرالله در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
 | در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سید حسن نصرالله موجود است. |
- سایت سید حسن نصرالله
- وبگاه حزب‌الله لبنان
- جنبش مقاومت اسلامی لبنان/ به همراه ترجمه ی فارسی سخنان سید حسن نصرالله
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| سایر | |
