دفاعیات دینی
این مقاله ممکن است برای مطابقت با استانداردهای کیفی ویکیپدیا نیازمند بازنویسی باشد. |
دفاعیات (به انگلیسی: Apologetics) (برگرفته از اصطلاح یونانی ἀπολογία) اصطلاحی است که به استفاده سامانمند از استدلالهای عقلی برای دفاع از باورهای دینی اشاره دارد.[۱]
از هنگامی که دینها با یکدیگر برخورد کردند، برخی پیروان آنها به مجادله استدلالی برای توجیه باورهای خود روی آورده و سعی در اثبات «حقانیت» دین خود داشتهاند. با قدرت گرفتن سکولاریسم در جهان، امروزه بسیاری از ادیان نیروی بیشتری را صرف دفاع استدلالی در برابر سکولاریسم میکنند.
در بین زرتشتیها[ویرایش]
از قدیمیترین متون بازمانده در فرهنگ ایران با مضمون دفاعیه دینی میتوان به دو کتاب به زبان فارسی میانه به نامهای شکند گمانیک ویچار (گزارش گمانشکن: به معنی گزارشی برای رفع شبهه) و ماتیکان گجستک ابالیش (کتاب عبداللیث ملعون) اشاره کرد. شکند گمانیک ویچار برای اثبات بنیادهای دین زرتشت و در رد دینهای یهودی، مسیحیت، آیین مانوی و تا اندازهای دربارهٔ اسلام نوشته شده و پُرسمانهای فلسفی بسیاری را پیش کشیدهاست.[۲]
درونمایه ماتیکان گجستک ابالیش اینگونه است که یکی از «زرتشتیان» شهر استخر در پارس به نام «دینهرمزد» پس از حمله عربها مسلمان میشود و نام خود را عبداللیث یا شاید عبدالله میگذارد. سپس دینهرمزد به دربار مأمون، خلیفهٔ عرب در بغداد میرود و یکی از موبدان زرتشتی به نام آذرفرنبغ پسر فرخزاد نیز به بغداد رفته و در دربار مأمون با عبداللیث (دینهرمزد) به مباحثه و مناظره میپردازد، و در پایان آذرفرنبغ سرفراز و پیروز از این هم سخنی و گفتمان بیرون میآید.[۳]
منابع[ویرایش]
- ↑ Apologists". Cross, F. L. , ed. The Oxford dictionary of the Christian church. New York: Oxford University Press. 2005
- ↑ صادق هدایت. چهار باب از کتاب گزارش گمان شکن. انتشارات جاویدان، ۱۳۲۲.
- ↑ مدخل «ابالیش» در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی