دبیرستان کزازی
| دبیرستان کزازی | |
|---|---|
| موقعیت | |
| ، ایران ، | |
| بنیانگذاری | ۱۲۹۹ |
| وضعیت | موزۀ آموزش و پرورش کرمانشاه |
| دبیرستان کزازی | |
|---|---|
| نام | دبیرستان کزازی |
| کشور | ایران |
| شهرستان | کرمانشاه |
| اطلاعات اثر | |
| نام‌های دیگر | دبیرستان احمدیه، دبیرستان شاهپور |
| کاربری | آموزشی |
| کاربری کنونی | موزهٔ آموزش و پرورش کرمانشاه |
| بانی اثر | سید حسین کزازی |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۲۲۲۶ |
| تاریخ ثبت ملی | ۲۷ دی ۱۳۷۷ |
دبیرستان کزازی (یا دبیرستان احمدیه) دبیرستانی پسرانه در کرمانشاه و مربوط به شئونات ملی بوده‌است. ساختمان این دبیرستان که در شرق مسجد جامع واقع شده، در تاریخ ۲۷ دی ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۲۲۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و هم‌اکنون از آن به عنوان موزۀ آموزش و پرورش استان کرمانشاه استفاده می‌شود.[۱]
تاریخچه[ویرایش]
ساخت مدرسۀ کزازی از مدت‌ها پیش از آن‌که رضاخان به قدرت برسد و دولت اقدام به ساخت مدارس مدرن در سراسر کشور کند، از سوی سید حسین کزازی دنبال می‌شد. سید حسین کزازی برای ساخت یک مدرسۀ مدرن اقدام به جمع‌آوری اعانه و برگزاری تئاتر کرده‌بود، اما کمبود پول برای ساخت این مدرسه حل‌نشده باقی مانده‌بود. در نهایت با بازگشت وزیر فرهنگ وقت سلیمان‌میرزا اسکندری از هند، در روز ۲۸ بهمن ۱۲۹۹ (۱۷ فوریۀ ۱۹۲۱) کلنگ ساخت این مدرسه به زمین زده‌شد و کمیسیونی به ریاست اکبر صارم‌الدوله برای پیگیری ساخت آن تشکیل شد. با این حال کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ سبب تعطیلی کار کمیسیون شد. کزازی به تلاش خود ادامه داد و یک سال بعد، در روز ۱۸ بهمن ۱۳۰۰ (۷ فوریۀ ۱۹۲۲) کمیسیون دیگری تشکیل داد و با جمع‌آوری اعانه و برگزاری تئاتر کوشید تا هزینۀ ساخت مدرسه را تأمین نماید. او در نهایت از احمد امیراحمدی که ار مقامات نظامی بود کمک خواست و بار دیگر در آبان ۱۳۰۱ (اکتبر یا نوامبر ۱۹۲۲) در منزل امیراحمدی کمیسیونی برای تأمین هزینۀ ساخت مدرسه تشکیل شد و ثروتمندان شهر وجوهی را پرداخت کرده و این بار بخش مهمی از عملیات ساختمانی مدرسه انجام شد.[۲]
زمین مدرسه که به سبب مساعدت احمد امیراحمدی در ساخت آن مدرسۀ‌احمدیه نام گرفت، در ابتدا ۹ هزار متر مربع وسعت داشت، اما در دهۀ ۳۰ خورشیدی بخشی از ضلع شمالی حیاط را جدا کرده و مدرسۀ دیگری به نام دبیرستان شاهپور در آن تأسیس کردند و بدین ترتیب مساحت مدرسه به نصف کاهش پیدا کرد. همچنین قسمتی از ضلع شرقی حیاط مدرسه نیز در سال‌های پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ از آن جدا شده و ضمیمۀ مسجد جامع شیعۀ کرمانشاه شد.[۳]
دبیرستان کزازی از سال ۱۳۰۷ فعالیت خود را آغاز کرد و تا چند سال پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ نیز دایر بود.[۴]
تشک کشتی[ویرایش]
در دهۀ ۱۳۲۰ خورشیدی محمد آهنچی برای نخستین بار یک تشک کشتی در سالن ورزش دبیرستان کزازی پهن کرد و کشتی مدرن را در کرمانشاه بنیانگذاری کرد. آهنچی همچنین عبدالحسین فعلی معروف به حاج فَیلی را که از مربیان مطرح ایران بود و در دوره‌ای هم مربیگری غلامرضا تختی را بر عهده داشت به کرمانشاه آورد تا بر روی تشک دبیرستان کزازی به آموزش فنون کشتی به جوانان کرمانشاه بپردازد.[۵]
ویژگی‌های معماری[ویرایش]
ساختمان مدرسه در ضلع جنوبی زمین مدرسه قرار گرفته و ساختمانی برون‌گرا است که تأثیر معماری اروپایی یا معماری روسی را نشان می‌دهد.[۳] نام طراح، معمار یا مهندس آن مشخص نیست.[۶]
موزهٔ آموزش و پرورش[ویرایش]
ساختمان دبیرستان کزازی از سال ۱۳۸۸ از سوی سازمان آموزش و پرورش استان کرمانشاه به موزهٔ آموزش و پرورش تبدیل شده‌است.[۷] این موزه از دو بخش اصلی تشکیل شده‌است: یک سالن چندمنظوره برای نمایش، سخنرانی و جلسات، و دیگر بخش اصلی موزه در دو طبقه که خودش بخش‌های فرعی دیگر را شامل می‌شود. طبقۀ اول به اسناد و تصاویر اختصاص پیدا کرده و تصاویری از هنرمندان فرهنگی، خیرین مدرسه‌ساز، فرهنگیان کشته‌شده در انقلاب ۱۳۵۷ و جنگ ایران و عراق، ورزشکاران، و نیز اشیایی همچون دوربین‌های عکاسی، دستگاه‌های تایپ و تکثیر، گرامافون‌های قدیمی و دستگاه‌های صحافی در آن در معرض نمایش گذاشته شده‌است. طبقۀ دوم نیز نمازخانه، آبدارخانه و سالن جلسات را شامل می‌شود.[۴]
معلمان[ویرایش]
مسعود گلزاری در دهۀ ۱۳۴۰ مدتی در دبیرستان کزازی دبیر تاریخ بود و مدتی هم مدیریت این دبیرستان را بر عهده داشت.[۸]
دانش‌آموختگان[ویرایش]
جستارهای وابسته[ویرایش]
- فهرست آثار ملی ایران
- سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
- مدرسه محتشمیه
- مدرسه آلیانس کرمانشاه
- دبیرستان مصطفی پروینی
پانویس[ویرایش]
- ↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ خدیوی، سیامک، ۱۳۸۵: ۱۶۸.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ خدیوی، سیامک، ۱۳۸۵: ۱۷۸.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ موزۀ آموزش و پرورش کرمانشاه، نوشتۀ باقر مقصودی، در مجلۀ رشد آموزش تاریخ، دورۀ بیستم، شمارۀ ۱، پاییز ۱۳۹۷، صص ۷۶-۷۴؛ ص ۷۶؛ بازدید در ۱۱ آذر ۱۳۹۸.
- ↑ خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): از دیروز تا امروز کُشتی کرمانشاه، نوشته‌شده در ۵ شهریور ۱۳۹۹؛ بازدید در ۶ شهریور ۱۳۹۹.
- ↑ خدیوی، سیامک، ۱۳۸۵: ۱۸۰.
- ↑ خبرگزاری کُردپرس، تنها ۱۰ درصد از دانش‌آموزان کرمانشاهی در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کنند، نوشته‌شده در ۶ آبان ۱۳۹۴؛ بایگانی‌شده در ۳۱ ژانویه ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine بازدید در ۲۴ ژانویهٔ ۲۰۱۶.
- ↑ صفری، رسول، در سوگ پروفسور مسعود گلزاری: دریغی بزرگ، عاشق کُرد‌ها رفت!، در هفته‌نامۀ نقد حال، چاپ کرمانشاه، شمارۀ ۷۷۷، سال شانزدهم، سه‌شنبه ۷ مرداد ۱۳۹۹. بازدید در ۷ مرداد ۱۳۹۹.
- ↑ یاقوتی، منصور، ۱۳۹۸. آیین یارسان در اساطیر اقوام کُرد، تهران: نشر دات، چاپ اول؛ ص ۷۰.
- ↑ مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی: یادی از دبیرستان‌ها و دبیرانم، نوشتۀ عبدالحسین آذرنگ، نوشته‌شده در ۲۲ شهریور ۱۳۹۴؛ بازدید در ۲۱ مرداد ۱۳۹۹.
- ↑ «وب سایت اهل قلم | Ahleghalam». ahleghalam.ketab.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۲۱.